Filozofia poczucia własnej wartości
To, co ludzie myślą, w co wierzą, co sobie mówią, wpływa na to, co czują i co robią. Z kolei to, co czują i robią, doświadczają jako znaczące dla tego, kim są.
(...)Nie zawsze w pełni uświadamiamy sobie własne przekonania. Mogą nie istnieć one w naszym umyśle jako wyraźnie sformułowane tezy. Mogą być tak ukryte, że prawie nie zdajemy sobie z nich sprawy. A jednak leżą u podłoża naszych zachowań.
Idee te możemy traktować jako "filozofię samooceny" - zespół współzależnych przesłanek, który inspiruje zachowania prowadzące do silnego poczucia własnej skuteczności i wartości.(...)
Przekonania, na których opiera się samoocena, lokuję w dwóch kategoriach: przekonania dotyczące siebie oraz przekonania dotyczące rzeczywistości. W obydwu przypadkach ich waga dla samooceny jest oczywista.
PRZEKONANIA O SOBIE WSPIERAJĄCE POCZUCIE WŁASNEJ WARTOŚCI
Ogólne
• Mam prawo do istnienia.
Świadome życie
• Im bardziej uświadomię sobie, co wpływa na moje zainteresowania, wartości, potrzeby i cele, tym lepsze będzie moje życie.
Samoakceptacja
Odpowiedzialność za siebie
• Jestem odpowiedzialny za swoją egzystencję.
Asertywność
• Generalnie wyrażanie przeze mnie myśli, przekonań i uczuć uznaję za właściwe, chyba że znajdę się w sytuacji, w której oceniam to jako niepożądane.
Życie celowe
• Tylko ja mogę właściwie określić cele, dla których żyję. Nikt inny nie może dobrze zaplanować mojego istnienia.
Prawość
• Powinienem postępować według zasad, które wyznaję.
PRZEKONANIA O ŚWIECIE WSPIERAJĄCE POCZUCIE WŁASNEJ WARTOŚCI
• To, co jest, jest. Fakt jest faktem.
KOMENTARZ
Gdy ktoś mówi przy którymś z powyższych twierdzeń: "zgadzam się", nie oznacza to jeszcze, że wchodzi ono w skład jego systemu przekonań. Jak powiedziałem wcześniej, idee można uznać za przekonania tylko wówczas, gdy doświadczamy ich słuszności na stosunkowo głębokim poziomie i gdy ujawniają się w postępowaniu. Powyższa lista nie jest wyczerpująca. Istnieją prawdopodobnie inne idee, które w równym stopniu mają wpływ na zdrową samoocenę. Wymieniłem te, które - moim zdaniem - w najbardziej wyraźny sposób wspierają sześć strategii. W stopniu, w jakim ich naprawdę doświadczamy, inspirują świadomość, samoakceptację, szacunek do siebie, asertywność, celowość i prawość.
Oczywiście uznaję je też za racjonalnie uzasadnione. Nie są one jedynie arbitralnie sformułowanymi postulatami. Ale, jako że nie jestem przygotowany do przedstawienia systematycznej obrony każdej z nich w tym kontekście, po prostu podzielę się spostrzeżeniem, że stanowią potężne czynniki motywujące do działań, które wspierają zadowolenie z życia.
Fragment książki "6 filarów poczucia własnej wartości" Nathaniela Brandena - jedynego w swoim rodzaju, wielokrotnie wznawianego podręcznika, który pomaga rozwijać poczucie własnej wartości, wydanego przez wydawnictwo Ravi
