13 mitów i faktów na temat samobójstw i depresji
Depresja jest częstsza niż AIDS, rak oraz cukrzyca razem wzięte. W Polsce w 2015 roku odnotowano ponad 6 tysięcy samobójstw, liczba ta ciągle rośnie. Samobójstwo popełnia więcej osób niż ginie w wypadkach samochodowych. Mimo, że jest to duży oraz powszechny problem wiele osób nie ma wiedzy na temat depresji oraz samobójstw, a także tego kto, kiedy i dlaczego może znajdować się w grupie ryzyka. Oto 13 mitów i faktów dotyczących depresji i samobójstw.
Owszem istnieje jeden okres w roku, kiedy ilość samobójstw wzrasta. Większość ludzi myśli, że momentem tym są święta, jednak właśnie w grudniu jest ich najmniej. Liczba wzrasta ta bowiem na wiosnę. Nie wiadomo dlaczego tak się dzieje. Podejrzewa się, że może być to związane ze zmianą ilości naturalnego światła.
Fakt – liczba samobójstw wzrasta wraz z wysokością geograficzną
Według najświeższych badań im wyżej położony jest dom, tym ryzyko popełnienia samobójstwa jest większe. Ilość samobójstw jest około 70% wyższa w regionach położonych na wysokości 2000 metrów niż na poziomie morza. Liczba ta pozostaje niezmienna, mima wzięcia pod uwagę ilości mieszkańców posiadających broń oraz gęstości zaludnienia.
Samobójstwa nastolatków są na głównych stronach gazet, jednak największą grupą ryzyka są osoby starsze. Wśród mężczyzn powyżej 85 roku życia, wskaźnik samobójstw wynosi 49.8 na 100 tysięcy osób. Z kolei wśród osób powyżej 65 roku życia odsetek ten wynosi 14 na 100 tysięcy, a mierzony wśród ogólnej populacji spada do 11 na 100 tysięcy osób. Nie zmienia to jednak faktu, że nastolatkowie także znajdują się w wysokiej grupie ryzyka. Jeden na pięciu uczniów szkół średnich przyznało, że rozważało samobójstwo w przeciągu ostatniego roku, a 1 na 12 przyznało, że próbowało odebrać sobie życie. Odsetek samobójstw wśród osób w wieku 15-19 lat wynosi 6.9 na 100 tysięcy.
Fakt – osoby z jasną karnacją mają wyższy wskaźnik samobójstw niż inne rasy
Przykładowo w Stanach Zjednoczonych liczba samobójstw jest większa wśród białych osób niż wśród Afroamerykanów, Azjatów czy Hiszpanów. Nie wiadomo dlaczego osoby z jasną karnacją są bardziej narażone na popełnienie samobójstwa. Przypuszcza się, że może mieć to związek z różnicami w pomocy społecznej. Jedyną grupą, która posiada większe ryzyko, są rdzenni amerykanie oraz inuici, u których wskaźnik samobójstw wynosi 14.3 na 100 tysięcy osób. U osób białych i innych grup jest to odpowiednio 13.5 oraz 5/6 na 100 tysięcy.
Kreatywność, depresja oraz samobójstwo są ze sobą łączone od bardzo dawna. Nie dziwi więc nikogo fakt, że najbardziej kreatywne i twórcze osoby w historii cierpiały na zaburzenia psychiczne. Z powodu depresji cierpieli między innymi Charles Dickens, John Keats oraz Tennessee Williams. Wśród sławnych pisarzy, którzy popełnili samobójstwo można wymienić Ernest'a Hemingway'a, Virginia Woolf, Sylvia Plath oraz David'a Foster'a Wallace'a. Łączył ich ze sobą także, to że wszystkie swoje utwory pisali w pierwszej osobie, co uważa się za sygnał zwiększonego ryzyka popełnienia samobójstwa.
Mit – przyczyną samobójstwa jest zawsze depresja
Dwie na trzy osoby w momencie popełnienia samobójstwa cierpią na depresje. Z kolei 1 na 3 osoby są w tym momencie uzależnione od alkoholu. Depresja jest zaburzeniem psychicznym, które łączone jest z 20-krotnie większym ryzykiem popełnienia samobójstwa. Mimo lepszych metod jej wykrywania i leczenia, nadal pozostaje ona dużą przyczyną samobójstw.
Współczynnik depresji u dziecka, u którego w rodzinie zaburzenie to występowało, wynosi 11. Rodzina i przyjaciele mogą odegrać jednak bardzo dużą rolę w zapobiegnięciu samobójstwa, poprzez okazanie swojego wsparcia.
Mit – w biednych krajach odsetek samobójstw jest wyższy
W rzeczywistości większy odsetek samobójstw występuje w krajach bogatych. Najniższy wskaźnik występuje między innymi w krajach Ameryki Łacińskiej (Brazylia) oraz na Dominikanie. Z kolej najwyższy jest on w krajach takich jak Rosja, Japonia oraz Francja. Jest on bowiem o 3-4 razy większy niż w Stanach Zjednoczonych. Przykładowo w Rosji rocznie popełnia samobójstwo 54 na 100 tysięcy mężczyzn. Przyczyną takiego stanu rzeczy może być zwiększone spożywanie alkoholu w tym regionie.
Na szczęście tylko 1 przypadek samobójstwa w każdym na 10 z 25 prób kończy się śmiercią. Aby obniżyć ryzyko samobójstwa, należy upewnić się, że dana osoba nie posiada zapasu leków lub dostępu do broni.
Mit – samobójstwa zdarzają się coraz rzadziej
Odsetek samobójstw w Polsce przez ostanie kilka dekad wzrósł i to dość znacznie. Największy odsetek osób targających się na własne życie jest w grupie wiekowej 55-64 lat. Najczęstszym powodem popełnienia samobójstwa jest pogarszający się rynek pracy. Statystyki potwierdzają również stały wzrost samobójstw wśród nastolatków. Dzieci są agresywne i autoagresywne, z czym psychiatrzy nie mogą sobie poradzić. Młodzież korzysta również z substancji psychoaktywnych tj. narkotyków i dopalaczy, które mogą pogłębiać depresję. Ryzyko popełnienia samobójstwa przez nastolatki jest dwa raz większe niż 50 lat temu. Jak wynika z raportu Światowej Organizacji Zdrowia na całym świecie odsetek ten, zwiększył się o 60% w ciągu 45 lat.
Nie ma zbyt wielu sposobów na zapobieganie próbom samobójczym, jednak skuteczne leczenie zaburzeń psychicznych może zmniejszyć ilość myśli samobójczych, szczególnie wśród starszych osób. Istnieje obawa, że zażywanie środków przeciwdepresyjnych przez osoby poniżej 25 roku życia zwiększa ryzyko samobójstwa, jednak lekarze twierdzą, że ryzyko występuje tylko w pierwszych tygodniach zażywania leku. Skuteczna terapia depresji niweluje występowanie myśli samobójczych.
Mit – większość samobójstw zdarza się w weekendy
Według badań najwięcej samobójstw zdarza się we wtorki, jednak lekarze twierdzą, że ich ilość jest większa w poniedziałki. Eksperci uważają, że nie można wyróżnić konkretnego dnia, w którym popełniana jest największa liczba samobójstw, jednak wydaje się, że jest ich więcej na początku tygodnia.
Trzy razy więcej kobiet próbuje popełnić samobójstwo, jednak u 4 razy więcej mężczyzn kończy się to śmiercią. Ponad 50% samobójstw w Stanach Zjednoczonych popełnianych jest z użyciem broni, którą najczęściej wybierają mężczyźni. Z kolei wśród kobiet najczęstszą metodą popełnienia samobójstwa jest przedawkowanie leków, które okazuje się mniej zabójcze.
Mężczyźni, którzy najczęściej odbierają sobie życie są w wieku 35-55 lat. Najczęstszym powodem jest bezrobocie i obawa przed brakiem możliwości utrzymania rodziny. Udowodniono iż mężczyźni w większych miastach po stracie pracy są bardziej optymistyczniej nastawieni do życia niż mężczyźni ze wsi i małych miasteczek. Kobiety natomiast stały się bardziej odporniejsze na niepowodzenia życiowe niż 50 lat temu. Pracują, dbają o rodzinę i są lepiej wynagradzane. Na samobójstwo najbardziej narażone są kobiety, które obejmują bardzo wysokie stanowiska, ale nie zawsze.
