Aromatyczny lek - lipa

W naszym kraju rosną dwie odmiany lipy: drobno- i szerokolistna. Obie są równie pożyteczne. Ich kwiaty stosowane są jako środek napotny w przeziębieniach i grypie. Działają szybko: już kwadrans po wypiciu lipowej herbatki zaczynamy się pocić! Tę właściwość lipa zawdzięcza substancjom zwanym flawonoidami. Sprawiają one, że mechanizmy, które powodują pocenie, aktywują się i od zewnątrz, i od środka. Z jednej bowiem strony pobudzają czynności znajdujących się na skórze gruczołów potowych, z drugiej - zwiększają wydzielanie potu i przyspieszają parowanie wilgoci przez skórę. Napotne działanie ma nie tylko herbatka z lipy, lecz także kąpiel z dodatkiem naparu.

Kwiat lipy ma działanie przeciwzapalne. Stan zapalny jest nieodłącznym elementem infekcji i przeziębień. Kwiat lipy zawiera tilirozyd - substancję łagodzącą stany zapalne. To działanie wspomagają śluzy, w które lipa jest bogata. Osłaniają też tkanki gardła i układu układu oddechowego, powlekając je i zmiękczając. Dzięki temu lipa łagodzi kaszel i koi ból gardła. Lipowa herbatka zawiera też witaminę C, pomocną w zwalczaniu infekcji.

Działa moczopędnie. Zawdzięcza to dużej zawartości w olejkach eterycznych terpenów. Gdy te silnie działające substancje trafiają do nerek, delikatnie drażnią kanaliki nerkowe. Organizm, by złagodzić to działanie, przyspiesza przepływ płynów, a więc zwiększa produkcję moczu. W ten sposób szybciej wydalane są z organizmu zanieczyszczenia.

Poprawia trawienie. Lipowy napar zwiększa produkcję soków żołądkowych. Zmniejsza napięcie mięśni gładkich w jelitach, działa więc przeciwskurczowo. To sprawia, że przyswajanie pokarmu jest łatwiejsze, jego przejście przez układ pokarmowy nieco zwalnia, a poprawia się przepływ żółci do dwunastnicy.

Herbatka z lipy koi skołatane nerwy. Łagodzi nadmierną pobudliwość nerwową - szczególnie u dzieci, młodzieży i osób starszych. Delikatnie uspokaja, lecz bez efektu nasennego. Dlatego jest wskazana dla osób, które podchodzą do egzaminu czy wybierają się na ważną i stresującą rozmowę, np. w sprawie pracy. To działanie uspokajające herbatka lipowa zawdzięcza obecności w swych kwiatostanach olejku eterycznego, a w szczególności jednego jego składnika - farnezolu.

Zapas na zimę -  jak zbierać? Kwiaty zrywa się w początkowej fazie kwitnienia, w suche i pogodne dni. Nie należy zbierać tych, które przekwitają i mają zawiązki owoców. Nie powinno się zrywać kwiatów z lip przydrożnych, bo wchłaniają szkodliwe substancje. Jak suszyć i przechowywać? Rozsypujemy je luźno, cienką warstwą, w przewiewnym, ale zacienionym miejscu. W pomieszczeniu nie może być wilgotno, by zioła nie pleśniały. Dobrze wysuszony materiał poznamy po tym, że będzie mieć przyjemny, miodowy zapach i jasnożółty kolor. Przesypujemy go do szczelnie zamkniętego, nieprzepuszczającego światła pojemnika.

Zalety lipowego miodu. Lipa to jedna z najbardziej popularnych i cenionych miododajnych roślin. Miód lipowy jest uważany za jeden z najzdrowszych gatunków tego słodkiego przysmaku. Ma nie tylko wspaniały smak i atrakcyjny zapach: działa leczniczo. Stosuje się go wspomagająco w leczeniu przeziębień, grypy i chorób górnych dróg oddechowych. Działa przeciwgorączkowo i przeciwkaszlowo. Ma właściwości bakteriobójcze. Służy sercu i układowi krążenia.

Jak najlepiej wykorzystać jego właściwości? Łyżeczkę miodu zalej wodą o temperaturze pokojowej (nigdy gorącą: wrzątek osłabiłby jego lecznicze działanie). Roztwór odstaw na parę godzin (np. na noc). Dzięki temu zawarte w miodzie enzymy najpełniej uaktywnią swe działanie. Warto wiedzieć, że miód, który się skrystalizował, nic nie traci ze swoich właściwości. Wręcz przeciwnie: jeśli się długo nie krystalizuje, to znaczy, że był podgrzewany, a może nawet sfałszowany syropem.