Ashwagandha, czyli królowa adaptogenów. Jak działa na zdrowie?

Ashwagandha, nazywana też witanią ospałą lub indyjskim żeń-szeniem, to roślina z rodziny psiankowatych. Rośnie głównie w Indiach, spotkać ją można także w Iranie, Pakistanie, Afganistanie czy Bangladeszu oraz na południu Europy – w Hiszpanii, Grecji i Włoszech. Jest to krzew osiągający do półtora metra wysokości, posiada zielono-żółte kwiaty i pomarańczowe owoce. W medycynie naturalnej wykorzystuje się liście i korzenie ashwagandhy. Jedno ze swoich określeń zioło to zawdzięcza wykazywanym właściwościom podobnym do chińskiego żeń-szenia.

Co zawiera ashwagandha?

Ze względu na swoje lecznicze działanie ashwagandha była wykorzystywana już wiele lat temu w naturalnej medycynie indyjskiej zwanej ajurwedą. Witania ospała posiada unikalny skład oddziałujący korzystnie niemal na cały organizm. Zawiera m.in. witanolidy o właściwościach przeciwbakteryjnych i przeciwwirusowych. W korzeniu ashwagandhy znajdują się glikowitanolidy, które działają adaptogennie; wzmacniają kompleksowo układ odpornościowy, zwalczają stres i usprawniają pracę mózgu. Indyjski żeń-szeń to również źródło alkaloidów, kumaryn, fenolokwasów i fitosteroli – antyoksydacyjnych związków zwalczających wolne rodniki i spowalniających procesy starzenia się. Ponadto w witanii ospałej obecne jest także żelazo, które zapobiega anemii i osłabieniu.

Ashwagandha, dzięki swojemu działaniu antybakteryjnemu, zwalcza infekcje i wirusy. Pomocna okaże się w leczeniu przeziębienia, grypy, ale też poważniejszych chorób, jak zapalenie oskrzeli, gruźlica czy astma. Picie naparów z dodatkiem indyjskiego żeń-szenia zalecane jest osobom z osłabioną odpornością, gdyż ashwagandha stymuluje aktywność komórek NK (Natural Killer), czyli naturalnych zabójców bakterii.

Witania ospała nie wzmacnia wybiórczo konkretnych narządów lub układów, tylko wpływa korzystnie na cały organizm. Liczne antyoksydanty w indyjskim żeń-szeniu niszczą wolne rodniki, które doprowadzają do uszkodzeń komórek. Zwiększają więc adaptację ciała na różne niekorzystne czynniki zewnętrzne, w tym przede wszystkim na stres. Przez to ashwagandha pomaga utrzymać energię życiową w równowadze i doskonali kondycję fizyczną i psychiczną. Zapewnia też lepszą wydolność organizmu, pozwala szybciej zregenerować się po wysiłku lub przebytej chorobie. To indyjskie zioło ma również działanie przeciwzapalne, chroni stawy i zapobiega schorzeniom reumatycznym. Obecność antyoksydantów sprawia, że witania ospała ma zdolności antynowotworowe.

Ashwagandha, dzięki zawartości glikowitanolidów, usprawnia funkcjonowanie układu nerwowego. Poprawia ukrwienie mózgu, zwiększa koncentrację, uodparnia na stres i wpływa na dobre samopoczucie. Działa antydepresyjne, dlatego pozwala walczyć ze stanami lękowymi, rozdrażnieniem, bezsennością, nerwicą, a nawet schizofrenią czy chorobą afektywną dwubiegunową. Wyciąg z ashwagandhy hamuje również rozwój czynników wywołujących chorobę Alzheimera.

Witania ospała wykazuje szereg innych właściwości. Działa moczopędnie i oczyszcza organizm z toksyn, przez co korzystnie wpływa na układ pokarmowy. Zwalcza wrzody żołądka, chroni także wątrobę przed różnymi schorzeniami. Ashwagandha wspiera układ sercowo-naczyniowy, gdyż obniża ciśnienie krwi i zapobiega zakrzepom. Obecne w niej żelazo zmniejsza ryzyko niedokrwistości. Dodatkowo indyjski żeń-szeń obniża poziom glukozy we krwi, chroni więc przed cukrzycą i insulinoodpornością.

Ashwagandha świetnie wpływa na gospodarkę hormonalną. Usprawnia pracę tarczycy, zapobiega jej niedoczynności. Wspiera też funkcjonowanie żeńskich narządów rozrodczych, niweluje objawy menopauzy, zaburzeń miesiączkowania, chroni przed zespołem policystycznych jajników. Witania ospała okazuje się świetnym panaceum na niepłodność u mężczyzn, poprawia bowiem jakość nasienia i zwiększa ruchliwość plemników.

Przeciwwskazania

Ashwagandha jako adaptogen nie jest toksyczna dla zdrowia i nie wpływa negatywnie na zdrowie. Jej przedawkowanie może jednak wywołać skutki oboczne, takie jak swędzenie i pieczenie skóry, przebarwienia, a także w niektórych przypadkach nadczynność tarczycy. Indyjskiego żeń-szenia nie powinny przyjmować kobiety w ciąży oraz osoby biorące leki nasenne, uspokajające i przeciwpadaczkowe.