Berberys: Najlepszy na schorzenia wątroby, przyspieszy odchudzanie
Berberys zwyczajny to przede wszystkim roślina ozdobna, która nierzadko zdobi przydomowe ogrody. Jednak ten piękny krzew nie tylko zachwyca swoim wyglądem, ale też wykazuje dobroczynny wpływ na zdrowie. Działa przeciwbakteryjnie, przeciwzapalnie, żółciopędnie i ściągająco. Wspiera układ pokarmowy, poprawia przemianę materii i oczyszcza organizm z toksyn. Dzięki temu berberys pomaga w leczeniu zaburzeń trawienia, schorzeń wątroby, kolki wątrobowej czy kamicy żółciowej. Obniża również ciśnienie krwi i poprawia profil lipidowy, przez co wspiera serce i układ krążenia. Berberysem warto też zainteresować się, jeśli chcemy zrzucić zbędne kilogramy. Oprócz tego roślinę nazywa się często „cytryną Północy” ze względu na wysoką zawartość witaminy C, która wspomaga odporność. Jak działa berberys, czy jest bezpieczny dla organizmu i jak go można wykorzystać?
Berberys zwyczajny (inaczej pospolity) to krzew z rodziny berberysowatych, który dorasta do trzech metrów wysokości. Znany jest również pod nazwą kwaśnica pospolita lub kwaśniec. Jest bardzo popularną rośliną ozdobną sadzoną w ogrodach. W maju i czerwcu wydaje piękne, żółte kwiaty w kształcie kielicha, zebrane w zwisające grona. We wrześniu pojawiają się czerwone, jadalne owoce o jajowatym, podłużnym kształcie. Mają one dość kwaśny smak ze względu na wysoką zawartość witaminy C (80 g na 100 g). Przez to berberys nazywany jest „cytryną Północy”. Jego owoce, ale też i korzenie oraz liście zawierają sporo substancji odżywczych, które korzystnie wpływają na zdrowie. Berberys był wykorzystywany w medycynie naturalnej już w czasach starożytnych, m.in. do leczenia biegunki i gorączki. W średniowieczu stosowano go w przypadku żółtaczki i malarii, natomiast w XVII w. stał się w Anglii powszechnym medykamentem na schorzenia wątroby.
Jakie substancje zawiera berberys?
Berberys jest cenną rośliną leczniczą. Jego kora, liście i korzenie zawierają alkaloidy izochinolinowe: berberynę, berbaminę, magnoflorynę i palmitynę. Są to substancje o działaniu antybakteryjnym, przeciwpierwotniakowym, przeciwzapalnym oraz żółciopędnym. Jednak warto wiedzieć, że berberyna spożywana w dużych ilościach odkłada się w wątrobie, trzustce i sercu, wykazując lekkie działanie trujące. Obecnie nie wykorzystuje się więc kory i korzeni berberysu w celach leczniczych, również z powodu malejącej populacji gatunku. Owoce kwaśnicy pospolitej zawierają natomiast spore ilości witaminy C, pektyn, alkaloidów, kwasów organicznych (m.in. jabłkowego i cytrynowego), garbników, karotenoidów, rutyny i soli mineralnych.
Odwary z owoców berberysu działają antybakteryjnie i napotnie. Pomocne są więc w przypadku przeziębienia i grypy, a także w stanach gorączkowych. Łagodzą także stany zapalne błon śluzowych i zakażenia bakteryjne. Suszone owoce warto dodawać do herbaty zamiast cytryny, by wzmocnić odporność i witalność organizmu. Napar z liści berberysu korzystnie działa na układ pokarmowy, pobudza wydzielanie soków trawiennych i tym samym podkręca metabolizm. Łagodzi różne dolegliwości trawienne, np. ból żołądka, nudności, wymioty i uczucie gniecenia w żołądku. Pomaga też na zaparcia, wzdęcia, brak łaknienia i biegunki. Berberys ma zbawienny wpływ na wątrobę, oczyszcza ją, pobudza wydzielanie żółci i przywraca prawidłową czynność tego organu. Wykorzystuje się go w leczeniu zapalenia wątroby, kamicy żółciowej i nieżycie pęcherzyka żółciowego.
Berberys działa lekko przeczyszczająco, moczopędnie i pobudza przemianę materii. Może więc wspomóc kurację odchudzającą. Zmniejsza także oporność na insulinę, dlatego wskazany jest dla cukrzyków. Dzięki alkaloidom berberys obniża również ciśnienie krwi, zmniejsza wchłanianie cholesterolu i działa ochronnie na ściany naczyń krwionośnych. Zapobiega więc miażdżycy, zawałowi i innym chorobom układu krążenia. Warto także sięgać po berberys, gdy mamy problemy z bezsennością lub żyjemy w nieustannym stresie. Roślina ta wyciszy, poprawi nastrój i ułatwi zasypianie.
Wyciąg z owoców berberysu wykorzystywany jest również w kosmetyce do produkcji kremów i maseczek do twarzy. Zawartość witamin C i E, rutyny i innych przeciwutleniaczy sprawia, że berberys korzystnie wpływa na skórę, rozjaśnia ją, tonizuje i regeneruje. Działa także przeciwbakteryjnie, wiec pomaga zwalczyć trądzik i zmiany skórne. Opóźnia również oznaki starzenia, zapobiega zmarszczkom, niweluje przebarwienia oraz przyspiesza gojenie się siniaków i krwiaków.
Zastosowanie berberysu w kuchni
Owoce berberysu można wykorzystać do przygotowywania przetworów – dżemów, soków, konfitur czy marmolad. Nadają się również do sporządzania nalewek, win i likierów. Suszone, zmielone owoce można użyć jako przyprawę do mięs, ryb i sosów. Można z nich także przygotować napar, wystarczy łyżkę rozdrobnionych owoców zalać wrzątkiem i parzyć przez 15 minut. Berberys można zakupić w sklepach zielarskich i internetowych. Koszt suszonych owoców to ok. 12 zł za 100 g, natomiast gotowe nalewki kosztują ok. 50-70 zł za 100 ml.
Co ważne, berberys spożywany w dużych dawkach jest trujący, ze względu na zawartość berberyny. Odkłada się ona w wątrobie, sercu i trzustce, może też zwiększać wydzielanie bilirubiny, wywołując żółtaczkę. Przyjmowanie dawki berberyny wyższej niż 0,5 g może powodować krwawienie z nosa, zawroty głowy, nudności i trudności z oddychaniem. Preparaty na bazie berberysu nie są zalecane kobietom w ciąży, gdyż mogą doprowadzić do poważnych uszkodzeń płodu.
