Berberys: Najlepszy na schorzenia wątroby, przyspieszy odchudzanie

Berberys zwyczajny (inaczej pospolity) to krzew z rodziny berberysowatych, który dorasta do trzech metrów wysokości. Znany jest również pod nazwą kwaśnica pospolita lub kwaśniec. Jest bardzo popularną rośliną ozdobną sadzoną w ogrodach. W maju i czerwcu wydaje piękne, żółte kwiaty w kształcie kielicha, zebrane w zwisające grona. We wrześniu pojawiają się czerwone, jadalne owoce o jajowatym, podłużnym kształcie. Mają one dość kwaśny smak ze względu na wysoką zawartość witaminy C (80 g na 100 g). Przez to berberys nazywany jest „cytryną Północy”. Jego owoce, ale też i korzenie oraz liście zawierają sporo substancji odżywczych, które korzystnie wpływają na zdrowie. Berberys był wykorzystywany w medycynie naturalnej już w czasach starożytnych, m.in. do leczenia biegunki i gorączki. W średniowieczu stosowano go w przypadku żółtaczki i malarii, natomiast w XVII w. stał się w Anglii powszechnym medykamentem na schorzenia wątroby.

Jakie substancje zawiera berberys?

Berberys jest cenną rośliną leczniczą. Jego kora, liście i korzenie zawierają alkaloidy izochinolinowe: berberynę, berbaminę, magnoflorynę i palmitynę. Są to substancje o działaniu antybakteryjnym, przeciwpierwotniakowym, przeciwzapalnym oraz żółciopędnym. Jednak warto wiedzieć, że berberyna spożywana w dużych ilościach odkłada się w wątrobie, trzustce i sercu, wykazując lekkie działanie trujące. Obecnie nie wykorzystuje się więc kory i korzeni berberysu w celach leczniczych, również z powodu malejącej populacji gatunku. Owoce kwaśnicy pospolitej zawierają natomiast spore ilości witaminy C, pektyn, alkaloidów, kwasów organicznych (m.in. jabłkowego i cytrynowego), garbników, karotenoidów, rutyny i soli mineralnych.

Odwary z owoców berberysu działają antybakteryjnie i napotnie. Pomocne są więc w przypadku przeziębienia i grypy, a także w stanach gorączkowych. Łagodzą także stany zapalne błon śluzowych i zakażenia bakteryjne. Suszone owoce warto dodawać do herbaty zamiast cytryny, by wzmocnić odporność i witalność organizmu. Napar z liści berberysu korzystnie działa na układ pokarmowy, pobudza wydzielanie soków trawiennych i tym samym podkręca metabolizm. Łagodzi różne dolegliwości trawienne, np. ból żołądka, nudności, wymioty i uczucie gniecenia w żołądku. Pomaga też na zaparcia, wzdęcia, brak łaknienia i biegunki. Berberys ma zbawienny wpływ na wątrobę, oczyszcza ją, pobudza wydzielanie żółci i przywraca prawidłową czynność tego organu. Wykorzystuje się go w leczeniu zapalenia wątroby, kamicy żółciowej i nieżycie pęcherzyka żółciowego.

Berberys działa lekko przeczyszczająco, moczopędnie i pobudza przemianę materii. Może więc wspomóc kurację odchudzającą. Zmniejsza także oporność na insulinę, dlatego wskazany jest dla cukrzyków. Dzięki alkaloidom berberys obniża również ciśnienie krwi, zmniejsza wchłanianie cholesterolu i działa ochronnie na ściany naczyń krwionośnych. Zapobiega więc miażdżycy, zawałowi i innym chorobom układu krążenia. Warto także sięgać po berberys, gdy mamy problemy z bezsennością lub żyjemy w nieustannym stresie. Roślina ta wyciszy, poprawi nastrój i ułatwi zasypianie.

Wyciąg z owoców berberysu wykorzystywany jest również w kosmetyce do produkcji kremów i maseczek do twarzy. Zawartość witamin C i E, rutyny i innych przeciwutleniaczy sprawia, że berberys korzystnie wpływa na skórę, rozjaśnia ją, tonizuje i regeneruje. Działa także przeciwbakteryjnie, wiec pomaga zwalczyć trądzik i zmiany skórne. Opóźnia również oznaki starzenia, zapobiega zmarszczkom, niweluje przebarwienia oraz przyspiesza gojenie się siniaków i krwiaków.

Zastosowanie berberysu w kuchni

Owoce berberysu można wykorzystać do przygotowywania przetworów – dżemów, soków, konfitur czy marmolad. Nadają się również do sporządzania nalewek, win i likierów. Suszone, zmielone owoce można użyć jako przyprawę do mięs, ryb i sosów. Można z nich także przygotować napar, wystarczy łyżkę rozdrobnionych owoców zalać wrzątkiem i parzyć przez 15 minut. Berberys można zakupić w sklepach zielarskich i internetowych. Koszt suszonych owoców to ok. 12 zł za 100 g, natomiast gotowe nalewki kosztują ok. 50-70 zł za 100 ml.

Co ważne, berberys spożywany w dużych dawkach jest trujący, ze względu na zawartość berberyny. Odkłada się ona w wątrobie, sercu i trzustce, może też zwiększać wydzielanie bilirubiny, wywołując żółtaczkę. Przyjmowanie dawki berberyny wyższej niż 0,5 g może powodować krwawienie z nosa, zawroty głowy, nudności i trudności z oddychaniem. Preparaty na bazie berberysu nie są zalecane kobietom w ciąży, gdyż mogą doprowadzić do poważnych uszkodzeń płodu.