Ból korzonków: Przyczyny, objawy i leczenie

Ból korzonków to potoczna nazwa ataku rwy kulszowej. Dochodzi do niego w wyniku ucisku nerwu kulszowego, który składa się z kilku korzeni nerwowych. Swój początek mają one w kanale kręgowym kręgosłupa krzyżowo-lędźwiowego. Następnie biegną przez pośladek aż do całej nogi. Ból korzonków jest najczęściej spowodowany uciskiem nerwu przez krążek międzykręgowy – gdy dochodzi do jego zwyrodnienia, czyli dyskopatii. To efekt nieprawidłowej postawy ciała, przeciążeń kręgosłupa (np. podczas pracy, treningów sportowych, na skutek kontuzji), ale też otyłości i braku ruchu. Atakom rwy kulszowej sprzyjają również choroby stawów i kości, nieprawidłowa budowa miednicy, infekcje bakteryjne lub wirusowe czy wyziębienie organizmu. Na ból korzonków bardzo często skarżą się też kobiety w zaawansowanej ciąży. To efekt zmiany środka ciężkości i obciążenia kręgosłupa. Nawracającego bólu pleców nie powinno się jednak nigdy bagatelizować. Zdarza się, że w ten sposób objawiają się cukrzyca, półpasiec, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, a nawet nowotwór kręgosłupa.

Zdarza się, że atak rwy kulszowej jest poprzedzony bólem krzyżowej części kręgosłupa. Początkowo obejmuje miejsce ucisku danego korzonka – najczęściej jest to udo lub pośladek. Jednak w przeważającej większości przypadków ból dopada nas znienacka – w trakcie gwałtownego pochylania się lub podnoszenia ciężkiego przedmiotu. Ból ma charakter ostry i paraliżujący – obejmuje dolną część kręgosłupa, pośladki i uda, a nawet całe nogi – aż do kostek. Uniemożliwia normalne funkcjonowanie – nasila się przy nawet najmniejszym ruchu, także podczas kaszlu czy kichania. Ulgę przynosi jedynie pozostawanie w bezruchu, najlepiej leżenie na plecach na twardej powierzchni. Rwie kulszowej często towarzyszą też inne objawy, takie jak zaburzenia czucia (drętwienie i mrowienie skóry, osłabienie mięśni, trudności ze zginaniem lub prostowaniem kończyn lub palców), a także problemy z oddawaniem moczu i wypróżnianiem się. W tej sytuacji należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem.

Diagnostyka bólu korzonków opiera się na wywiadzie lekarskim, a także prostych badaniach, w trakcie których ocenia się siłę i napięcie mięśniowe oraz odruchy. Kluczowy jest tzw. objaw Lasegue’a – jeśli pacjent leży na plecach i czuje silny ból podczas unoszenia wyprostowanej nogi, najprawdopodobniej mamy do czynienia z atakiem rwy kulszowej. W przypadku podejrzenia zwyrodnień kręgosłupa wykonuje się jeszcze diagnostykę obrazową – tomografię komputerową lub rezonans magnetyczny.

Leczenie bólu korzonków początkowo ma charakter objawowy. Pacjentowi podaje się środki przeciwzapalne i przeciwbólowe (najczęściej w postaci maści) oraz rozluźniające mięśnie, a dodatkowo stosuje się masaże i chłodne kompresy. Ulgę przynoszą też zastrzyki z witaminami z grupy B. Po ustąpieniu bólu konieczny jest drugi etap leczenia – rehabilitacja pod okiem specjalisty oraz fizykoterapia – pole magnetyczne, krioterapia, jonofereza, kąpiele borowinowe i zabiegi laserowe.