Ból korzonków: Przyczyny, objawy i leczenie
Ból korzonków to powszechna dolegliwość, która atakuje znienacka i objawia się paraliżującym bólem dolnej części kręgosłupa. Może promieniować od pośladków aż do stóp, czasem towarzyszy jej osłabienie mięśni, a nawet zaburzenia czucia. Przyczyną bólu korzonków jest ucisk nerwu kulszowego i jego stan zapalny. Odpowiadają za to zwyrodnienia kręgosłupa, forsowne treningi, ale też wyziębienie organizmu. Czy przed atakiem rwy kulszowej można się uchronić? Kto jest na niego najbardziej narażony? Jak objawia się ból korzonków i na czym polega leczenie?
Ból korzonków to potoczna nazwa ataku rwy kulszowej. Dochodzi do niego w wyniku ucisku nerwu kulszowego, który składa się z kilku korzeni nerwowych. Swój początek mają one w kanale kręgowym kręgosłupa krzyżowo-lędźwiowego. Następnie biegną przez pośladek aż do całej nogi. Ból korzonków jest najczęściej spowodowany uciskiem nerwu przez krążek międzykręgowy – gdy dochodzi do jego zwyrodnienia, czyli dyskopatii. To efekt nieprawidłowej postawy ciała, przeciążeń kręgosłupa (np. podczas pracy, treningów sportowych, na skutek kontuzji), ale też otyłości i braku ruchu. Atakom rwy kulszowej sprzyjają również choroby stawów i kości, nieprawidłowa budowa miednicy, infekcje bakteryjne lub wirusowe czy wyziębienie organizmu. Na ból korzonków bardzo często skarżą się też kobiety w zaawansowanej ciąży. To efekt zmiany środka ciężkości i obciążenia kręgosłupa. Nawracającego bólu pleców nie powinno się jednak nigdy bagatelizować. Zdarza się, że w ten sposób objawiają się cukrzyca, półpasiec, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, a nawet nowotwór kręgosłupa.
Zdarza się, że atak rwy kulszowej jest poprzedzony bólem krzyżowej części kręgosłupa. Początkowo obejmuje miejsce ucisku danego korzonka – najczęściej jest to udo lub pośladek. Jednak w przeważającej większości przypadków ból dopada nas znienacka – w trakcie gwałtownego pochylania się lub podnoszenia ciężkiego przedmiotu. Ból ma charakter ostry i paraliżujący – obejmuje dolną część kręgosłupa, pośladki i uda, a nawet całe nogi – aż do kostek. Uniemożliwia normalne funkcjonowanie – nasila się przy nawet najmniejszym ruchu, także podczas kaszlu czy kichania. Ulgę przynosi jedynie pozostawanie w bezruchu, najlepiej leżenie na plecach na twardej powierzchni. Rwie kulszowej często towarzyszą też inne objawy, takie jak zaburzenia czucia (drętwienie i mrowienie skóry, osłabienie mięśni, trudności ze zginaniem lub prostowaniem kończyn lub palców), a także problemy z oddawaniem moczu i wypróżnianiem się. W tej sytuacji należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem.
Diagnostyka bólu korzonków opiera się na wywiadzie lekarskim, a także prostych badaniach, w trakcie których ocenia się siłę i napięcie mięśniowe oraz odruchy. Kluczowy jest tzw. objaw Lasegue’a – jeśli pacjent leży na plecach i czuje silny ból podczas unoszenia wyprostowanej nogi, najprawdopodobniej mamy do czynienia z atakiem rwy kulszowej. W przypadku podejrzenia zwyrodnień kręgosłupa wykonuje się jeszcze diagnostykę obrazową – tomografię komputerową lub rezonans magnetyczny.
Leczenie bólu korzonków początkowo ma charakter objawowy. Pacjentowi podaje się środki przeciwzapalne i przeciwbólowe (najczęściej w postaci maści) oraz rozluźniające mięśnie, a dodatkowo stosuje się masaże i chłodne kompresy. Ulgę przynoszą też zastrzyki z witaminami z grupy B. Po ustąpieniu bólu konieczny jest drugi etap leczenia – rehabilitacja pod okiem specjalisty oraz fizykoterapia – pole magnetyczne, krioterapia, jonofereza, kąpiele borowinowe i zabiegi laserowe.
