Cała prawda o glutenie

Eksperci szacują, że około 1% Amerykanów cierpi na celiakię. Ta dolegliwość, wywołana nienaturalną reakcją systemu odpornościowego na gluten, może uszkodzić jelito cienkie. A z tego powodu może dojść do gorszego wchłaniania składników pokarmowych.

Objawami celiakii są biegunka, anemia, ból kości i ostra wysypka zwana opryszczkowatym zapaleniem skóry. Zdarza się, że celiakia ma bardzo mało objawów lub nie ma ich wcale. Z tego powodu celiakia w USA jest zdiagnozowana tylko w 5-10% przypadków.

Skąd masz wiedzieć, że chorujesz na celiakię? Jedynym sposobem są badania. Pierwszy test to zazwyczaj badanie krwi, który wykryje antyciała powiązane z nienormalną reakcją układu odpornościowego. Jeśli wynik krwi jest pozytywny, wykonuje się biopsję, by potwierdzić stan zapalny w jelicie cienkim.

Niektórzy ludzie mogą mieć nadwrażliwość na gluten, jednak nie cierpią na celiakię. Takie osoby mogą czuć się lepiej na diecie bez glutenu.

A więc co jest nie tak z ludźmi, którzy przechodzą na taką dietę?

Chodzi o to, że dieta bezglutenowa wyklucza niektóre popularne i ważne produkty. Gluten to białko znajdujące się w pszenicy, jęczmieniu i życie. Gluten jest również obecny w innych zbożowych produktach, takich jak kasza pszeniczna, farro, kamut, orkisz i pszenżyto. Niektórzy lekarze ostrzegają osoby chorujące na celiakię przed płatkami owsianymi.

Sam gluten nie zawiera wielu składników odżywczych. Jednak zawierają je produkty mające w sobie gluten. Takie produkty są bogate w witaminy i minerały, jak witaminy z grupy B i żelazo, a także błonnik. Badania pokazują, że produkty pełnoziarniste, będące częścią zdrowej diety, mogą obniżać ryzyko chorób serca, cukrzycy drugiego stopnia i niektórych nowotworów.

Nie wszystkie produkty ziarniste zawierają gluten. Są nimi amarantus, proso i komosa ryżowa. Jednak one nie są tak popularne jak inne produkty zbożowe. Jeśli wyeliminuje się większość takich produktów, trudno jest w pełni zaspokoić potrzeby organizmu.

Zboża są bardzo ważne w diecie, dlatego całkowite ich wyeliminowanie wymaga przejścia na zupełnie nową dietę. Trzeba zrezygnować z większości pieczywa, krakersów, płatków śniadaniowych, makaronów, wypieków i wielu innych przetworzonych produktów, które mogą zawierać nawet małą ilość glutenu.

Jeśli wyeliminujesz zboża ze swojej diety, narażasz się na niedobory w żywieniu. Produkty bez glutenu są pozbawione większości ważnych składników odżywczych, w tym witamin z grupy B, wapnia, żelaza, cynku, manganianu i błonnika.

Nie ma sensu eliminować tylko niektórych produktów. Nawet niewielka ilość glutenu w przypadku ludzi uczulonych na gluten może wywołać reakcje alergiczne. A więc dieta bezglutenowa musi być go całkowicie pozbawiona.

Wybranie diety bezglutenowej ma kolejną wadę. Większość zamienników bez glutenu, jak makaron czy chleb, są o wiele droższe, niż zwykłe produkty. Badanie przeprowadzone w 2007 roku wykazało, że chleb i makaron bez glutenu są nawet dwa razy droższe.

Jeśli uważasz, że możesz cierpieć na nietolerancję glutenu, najpierw wykonaj badania.

Dzięki powiększającej się ofercie produktów bez glutenu, ludziom cierpiącym na celiakię łatwiej jest zadbać o zdrową dietę. Ludzie, którzy chorują na tę chorobę od 15-20 lat, są zszokowani ilością dostępnych produktów. Niestety nie wszystkie produkty dostępne na rynku są zdrowe. Niektóre zawierają bardzo dużo nasyconych tłuszczów lub cholesterolu. Inne mogą zawierać dużo kalorii, a mało składników odżywczych. Na rynek wyszło także wiele ziołowych preparatów, które obiecują ulgę w nadwrażliwości na gluten, jednak ich działanie nie zostało jeszcze potwierdzone.

Podstawą diety bezglutenowej, a także każdej innej diety, powinny być naturalne produkty. Chude mięso, owoce, warzywa i produkty mleczne o niskiej zawartości tłuszczu są bezpieczne dla ludzi chorujących na celiakię. Zboża, które nie zawierają glutenu, jak amarantus lub komosa ryżowa, są inną zdrową opcją. Coraz więcej jest produktów z tych zbóż, takich jak chleb, płatki śniadaniowe czy makarony.

Aktualnie prowadzi się badania z udziałem leków mających na celu złagodzenie celiakii. Badane są również szczepionki na tę dolegliwość.

Nawet jeśli te sposoby zadziałają, prawdopodobnie nie wyleczą całkowicie tej choroby. Jakiekolwiek leki mogą jedynie złagodzić objawy choroby i skutki przypadkowego spożycia glutenu. Niestety, ludzie chorujący na celiakię nadal muszą eliminować produkty zbożowe z diety, jednak wraz z postępem w nauce i technologii może być to łatwiejsze.