Choroba zwyrodnieniowa stawów: Co musisz wiedzieć?
Choroba zwyrodnieniowa stawów jest formą zapalenia stawów, która dotyka głównie chrząstki. Towarzyszy jej powstanie wyrośli kostnych oraz proces zapalny w obrębie błony miaziowej oraz tkanek okołostawowych. Choroba objawia się przede wszystkim silnym bólem stawów i ograniczeniem ich funkcji ruchowej. Najczęściej atakuje kolana, biodra, kręgosłup, stawy palców rąk i stóp, ale może dotyczyć każdego stawu. Choroba kojarzona jest przede wszystkim z osobami w starszym wieku, jednak nie jest to główny wyznacznik i przyczyna choroby. Osoby w każdym wieku powinny dbać o zdrowie i obserwować swoje ciało, by w przypadku wystąpienia pierwszych objawów móc szybko podjąć działania profilaktyczne. Czynniki, które w znacznym stopniu przyczyniają się do rozwoju choroby:
Im większa masa ciała, tym większe ryzyko rozwoju choroby zwyrodnieniowej, zwłaszcza kolan. Dodatkowe kilogramy nadmiernie obciążają bowiem stawy. Redukcja nadwagi zmniejsza zagrożenie rozwojem choroby.
Przebyte urazy
Osoby uprawiające sport powinny być świadome tego, że urazy, takie jak skręcenie czy przemieszczenie stawu, w przyszłości mogą prowadzić do rozwoju choroby.
Płeć
Chociaż przyczyna nie jest znana, faktem jest, że kobiety chorują na zwyrodnienie stawów częściej niż mężczyźni. Choroba nasila się po menopauzie.
Czynniki genetyczne
Jeśli w rodzinie występowały przypadki choroby zwyrodnieniowej stawów, to istnieje duże prawdopodobieństwo, że następne pokolenia również będą zmagać się z tą chorobą. Wiedza na temat historii chorób występujących w rodzinie pomoże podjąć działania profilaktyczne.
Choroba zwyrodnieniowa stawów może być spowodowana nadmiernym wysiłkiem. Szczególnie narażone są osoby, które spędzają dużo czasu w pracy klęcząc lub zginając kolana. Wielogodzinne przebywanie w pozycji stojącej lub podnoszenie ciężkich przedmiotów również ma bardzo niekorzystny wpływ na stawy.
Pierwsze objawy:
Choroba zwyrodnieniowa stawów kojarzona jest przede wszystkim z ogromnym bólem. Wykonywanie najprostszych czynności, jak wchodzenie po schodach, zaczyna być trudne i bolesne. Oprócz tego występuje sztywność stawów pojawiająca się po okresie bezruchu, zapalenie stawów, stopniowe ograniczenie ruchomości, np. problemy z wyprostowaniem czy zginaniem kolana oraz tzw. trzeszczenia. Mogą być one odczuwalne przy ruchach stawu, a ich przyczyną jest tarcie o siebie nierównych powierzchni stawowych.
Pierwsze kroki w diagnostyce choroby zwyrodnieniowej stawów to sprawdzenie historii choroby pacjenta i przeprowadzenie badań. Najważniejsze jest wykonanie zdjęcia rentgenowskiego lub rezonansu magnetycznego, które pozwolą lekarzowi zobaczyć zmiany zachodzące w dotkniętych obszarach. W razie wystąpienia płynu w stawie lekarz może wykonać punkcję stawu i badanie płynu stawowego.
Leczenie:
W chwili obecnej nie ma leku na zapalenie kości i stawów. Celem leczenia jest zwykle zmniejszenie bólu i wyeliminowanie czynników przyczyniających się do postępowania choroby. W praktyce oznacza to przyjmowanie leków, fizykoterapię, odpowiednią dietę i regularne ćwiczenia. Zmiana stylu życia jest bardzo istotna w walce z chorobą: pomaga zapobiec rozwojowi choroby, wzmocnić mięśnie i zwiększyć ruchomość stawów. Ważne jest utrzymywanie odpowiedniej masy ciała, by nie obciążać stawów dodatkowymi kilogramami.
