Co jeść, aby uniknąć choroby wieńcowej?
Choroba wieńcowa to jedno z najgroźniejszych schorzeń układu sercowo-naczyniowego, które jest najczęstszą przyczyną zgonów na całym świecie. Jej konsekwencje są bardzo poważne dla zdrowia - zazwyczaj prowadzi do dusznicy piersiowej lub zawału. Główną przyczyną choroby wieńcowej jest miażdżyca, która rozwija się w wyniku tworzenia się złogów cholesterolu odkładających się w tętnicach i utrudniających przepływ krwi. To z kolei prowadzi do niedokrwienia mięśnia sercowego. Na chorobę wieńcową wpływ ma wiele czynników, które można ograniczyć poprzez zmianę stylu życia. Kluczową rolę odgrywa w tym przypadku dieta. Powinny znaleźć się w niej produkty, które wzmacniają serce i oczyszczają tętnice ze złogów. Zakazane są natomiast produkty podwyższające poziom cholesterolu i ciśnienia we krwi oraz przyczyniające się do otyłości lub cukrzycy. Co zatem można jeść, aby zmniejszyć prawdopodobieństwo wystąpienie choroby wieńcowej? Podpowiadamy.
Choroba wieńcowa, inaczej choroba niedokrwienna serca, to zespół objawów klinicznych wynikających z niedostatecznego ukrwienia i zaopatrzenia mięśnia sercowego w tlen i substancje odżywcze. Jest to zazwyczaj spowodowane zwężeniem, a czasem nawet zamknięciem, świata tętnic wieńcowych. Najczęstszą przyczyną tego stanu jest miażdżyca, czyli tworzenie się blaszek miażdżycowych w ścianach naczyń wieńcowych. Bardzo rzadko za chorobę niedokrwienną serca mogą odpowiadać inne schorzenia, np. wady serca, niedokrwistość, niewydolność oddechowa, choroba reumatyczna czy kiła. Ryzyko miażdżycy i choroby wieńcowej zwiększają takie czynniki jak nieodpowiednia dieta, podwyższony poziom cholesterolu, otyłość, nadciśnienie tętnicze, cukrzyca czy palenie papierosów.
Występują dwa typy choroby wieńcowej – przewlekły i ostry. Charakterystycznym objawem tego pierwszego jest dławicowy ból w klatce piersiowej wywołujący uczucie gniecenia lub palenia za mostkiem. Pojawia się w czasie wysiłku i ustępuje w spoczynku. Może też wystąpić pod wpływem stresu, zimna lub po obfitym posiłku. Towarzyszą mu duszności, płytki oddech i osłabienie. Gdy dolegliwości pojawiają się nawet po niewielkim wysiłku lub w czasie spoczynku, można podejrzewać ostrą chorobę wieńcową. Jeśli ból jest silny, trwa ponad 20 minut oraz występują takie objawy jak duszności, uczucie lęku i pocenie się, może świadczyć o zawale serca. Czasem choroba nie daje żadnych symptomów, a jej pierwszym objawem jest nagła śmierć sercowa.
Produkty bogate w nienasycone kwasy tłuszczowe
Aby uniknąć choroby wieńcowej, w diecie powinno ograniczyć się produkty, które sprzyjają otyłości i zwiększaniu się poziomu cholesterolu we krwi. Należą do nich artykuły spożywcze bogate w nasycone kwasy tłuszczowe, np. mięso (zwłaszcza czerwone), wędliny i inne przetwory mięsne, tłusty nabiał, masło, smalec czy słonina. Zamiast nich powinno się sięgać po żywność obfitującą w nienasycone kwasy tłuszczowe, czyli tłuste ryby morskie (łosoś, sardynki, makrelę, tuńczyka), orzechy, awokado i oleje roślinne (oliwę z oliwek, olej rzepakowy czy słonecznikowy). Kwasy omega-3 i omega-6 poprawiają kondycję naczyń krwionośnych oraz obniżają poziom „złego” cholesterolu i podwyższają poziom „dobrego” cholesterolu. Szczególnie powinno się też unikać kwasów tłuszczowych trans, które powstają w wyniku uwodornienia olejów roślinnych. Występują w utwardzanych margarynach, wyrobach cukierniczych czy fast foodach.
Jak najwięcej warzyw i owoców
W diecie zmniejszającej ryzyko chorób serca powinny dominować warzywa i owoce. Zawierają dużo błonnika, składników mineralnych oraz antyoksydantów, które korzystnie wpływają na układ krwionośny. Aby ograniczyć prawdopodobieństwo wystąpienia choroby wieńcowej, warto sięgać zwłaszcza po rośliny strączkowe (zawierają białko i fitosterole obniżające stężenie cholesterolu), zielone warzywa liściaste (bogate w foliany zapobiegające miażdżycy) czy pomidory (źródło likopenu i potasu obniżającego ciśnienie). Korzystnie na układ sercowo-naczyniowy działają też jabłka (o działaniu przeciwzapalnym i przeciwzakrzepowym), a także jarmuż i buraki (rozszerzają naczynia krwionośne i usprawniają przepływ krwi). Zaleca się też spożywanie czosnku, awokado, granatu i aronii, które obniżają ciśnienie krwi i poziom cholesterolu.
Błonnik ma szczególnie korzystny wpływ na układ krążenia. Oprócz warzyw i owoców obfitują w niego również produkty zbożowe z pełnego ziarna, takie jak pełnoziarniste pieczywo i makarony, brązowy ryż, grube kasze, płatki owsiane i otręby. Błonnik poprawia przemianę materii i wspomaga trawienie, a także reguluje wchłanianie cholesterolu i obniża jego poziom we krwi. Może też zapobiegać przybieraniu na wadze i otyłości, która jest jednym z czynników mogących prowadzić do choroby wieńcowej. Aby zminimalizować jej ryzyko, powinno ograniczyć się spożywanie cukrów prostych, a więc słodyczy, jasnego pieczywa i słodkich napojów.
Zioła i przyprawy obniżające poziom cholesterolu
Dbając o serce i układ krążenia, należy też zwrócić uwagę na podaż soli w diecie. Powinno ograniczać się jej spożycie, gdyż zawarty w niej sód powoduje wzrost ciśnienia we krwi, co może prowadzić do nadciśnienia. W ciągu doby można spożyć do 5 g soli kuchennej. Przygotowując posiłki, warto sięgać za to po inne przyprawy, które mogą przyczynić się do obniżenia poziomu cholesterolu. Należy tu wymienić ziele angielskie, kurkumę, goździki, imbir czy cynamon. Warto także pić napary i herbaty z ziół, takich jak kozieradka pospolita, ostropest plamisty, pokrzywa, suszone kwiaty lipy, liście łopianu czy ziele karczocha pospolitego.
