Co może oznaczać ból łokcia? Przyczyny, objawy, jak leczyć?

Łokieć składa się z wielu elementów, w obrębie których może dojść do poważnych uszkodzeń i urazów. Tworzą go trzy kości: łokciowa, promieniowa i ramienna oraz otaczające staw mięśnie, ścięgna i nerwy umożliwiające jego ruch. Staw łokciowy osłania torebka stawowa, nie chronią go jednak większe grupy mięśniowe. Dlatego też bardzo łatwo o jego uraz lub nadwyrężenie. W ciągu dnia prawie cały czas wykonujemy ruchy rękami, a za ich zginanie, prostowanie i odwracanie odpowiada właśnie staw łokciowy. Jego nadwyrężenie, uraz (złamanie, zwichnięcie), zwyrodnienie czy zapalenie mogą wywołać dotkliwy ból. Jakie schorzenia wywołujące ten objaw są najbardziej uciążliwe i bolesne?

Łokieć tenisisty

Jednym z najczęstszych schorzeń wywołujących uciążliwy ból łokcia jest tzw. łokieć tenisisty, czyli zapalenie boczne nadkłykcia kości ramiennej. Wbrew pozorom nie dotyka z reguły tenisistów (tylko 10 proc. cierpiących na to schorzenie stanowią sportowcy). Częściej pojawia się u pracowników biurowych, informatyków, mechaników i tych, którzy wielokrotnie wykonują ten sam ruch. Dochodzi wtedy do mikrourazów i przeciążeń przyczepu prostowników palców i nadgarstków. Przez to tworzy się stan zapalny i powstają narośle kostne. Symptomem łokcia tenisisty jest silny ból w bocznej okolicy łokcia promieniujący wzdłuż ramienia. Szczególnie doskwiera przy podnoszeniu, chwytaniu i przenoszeniu różnych przedmiotów. Może temu towarzyszyć również osłabienie mięśni. W przypadku wystąpienia tych objawów należy udać się do ortopedy, który postawi diagnozę i zleci odpowiednie leczenie. Zazwyczaj jest to terapia lekami przeciwzapalnymi i przeciwbólowymi, a także fizykoterapia i rehabilitacja. Czasami konieczna jest jednak zabieg chirurgiczny.

Przyczyną bólu łokcia przy zginaniu od wewnętrznej strony ręki promieniującego do dłoni jest łokieć golfisty. To stan zapalny nadkłykcia przyśrodkowego kości ramiennej spowodowany przeciążeniem zginaczy nadgarstka i mięśnia nawrotnego obłego (przy wielokrotnym wykonywaniu ruchów obrotowych przedramienia). Schorzenie dotyka najczęściej golfistów, kucharzy, drwali, łuczników i mechaników. Tak samo, jak w przypadku łokcia tenisisty leczenie polega na przyjmowaniu leków przeciwzapalnych, fizykoterapii i rehabilitacji. Ważna jest również zmiana nawyków, odciążających bolący łokieć. Jeśli te metody nie pomogą, potrzebna może być interwencja chirurgiczna.

Zespół rowka nerwu łokciowego

Kolejną przyczyną bólu łokcia może być ucisk nerwu łokciowego w obrębie rowka nerwu łokciowego. Powoduje on objawy neuropatii, które mogą być okresowe i niezbyt dotkliwe. Jednak niekiedy dochodzi do szybkiej dysfunkcji nerwu objawiającej się silnym bólem. Zespół rowka nerwu łokciowego przyczynia się do bólu i drętwienia promieniującego od łokcia do małego i serdecznego palca, zaburzenia czucia i osłabienie sił ręki. Czynniki zwiększającego ryzyko schorzenia to m.in. płeć męska (mniejsza ilość tkanki tłuszczowej chroniącej nerw), praca fizyczna przeciążająca łokieć bądź wymagająca długotrwałego zgięcia łokcia, stany zapalne, zmiany reumatyczne, koślawość lub niestabilność łokcia. Terapia zespołu rowka nerwu łokciowego polega na leczeniu zachowawczym, czyli stosowaniu leków przeciwzapalnych, fizykoterapii, odpoczynku, zmiany nawyków i zakładaniu ortezy na noc. Gdy metody okażą się nieskuteczne, wykonuje się zabieg operacyjny.

Ból łokcia może być wywołany również przez zmiany zwyrodnieniowe obejmujące stawy. Może dojść do chondromolacji i niszczenia chrząstek stawowych prowadzących do wycierania się włókien i odsłaniania powierzchni kostnych. Ich tarcie powoduje ból i ograniczenia ruchomości. Do zmian zwyrodnieniowych przyczyniają się podeszły wiek, urazy, choroby metaboliczne (dna moczanowa), choroby reumatyczne i neurologiczne. Ból stawu łokciowego może być też objawem zapalenia kaletki łokciowej. Dolegliwości bólowe pojawiają się przy zginaniu i prostowaniu łokcia. Towarzyszą im obrzęk, zaczerwienienie, bolesność przy dotyku i gorączka. Schorzenie spowodowane może być urazem (stłuczeniem tylnej części łokcia), przeciążeniem lub infekcją bakteryjną. Leczenie polega na podawaniu leków, a czasem również na punkcji kaletki w celu usunięcia nadmiaru płynu. Przy zaawansowanych dolegliwościach możliwe jest chirurgiczne usunięcie kaletki.