Cztery złote zasady, gdy... ukruszy się ząb
Taki uraz zwykle przytrafia się nam w trakcie posiłku, gdy gryziemy coś twardego. Zdarza się też podczas snu na skutek zgrzytania zębami. Niekiedy jest on skutkiem upadku i uderzenia buzią o coś twardego. Co robić?
Dodatkowo łatwiej o ukruszenie zęba, gdy jest on osłabiony próchnicą lub ma duże wypełnienie albo był leczony kanałowo. Najczęściej poszkodowane są zęby przednie, gdyż to one z reguły mają jako pierwsze kontakt ze szkodliwym czynnikiem.
Umów się jak najszybciej na wizytę do lekarza stomatologa. Z naprawą ukruszonego zęba nie należy zwlekać, zwłaszcza jeśli to normalny, zdrowy ząb. Taki uraz powoduje, że położona głębiej miazga jest bardziej wystawiona na działanie szkodliwych czynników środowiska zewnętrznego, takich jak bakterie czy wysoka lub niska temperatura (której źródłem mogą być np. wypijane płyny). Dlatego już przez telefon poinformuj lekarza o swoim problemie.
Najlepiej, byś mogła zgłosić się na leczenie tego samego lub następnego dnia. Jest wiele sposobów naprawy ukruszonego zęba. Można go odbudować za pomocą plomby, wkładu z włókna szklanego lub korony na implancie.
Nie próbuj samodzielnie wyrównać ani wygładzić zęba. Odruchowo możesz usiłować to robić językiem albo paznokciem. Jest to nie tylko nieskuteczne, ale też niebezpieczne. Jeśli za mocno naciśniesz na ząb, ukruszenie może się powiększyć. Dlatego do czasu wizyty w gabinecie stomatologicznym powstrzymaj się od dotykania zęba. Ale myj go i nitkuj jak do tej pory, jeśli trzeba - bardziej ostrożnie.
Do czasu wizyty u lekarza stomatologa i naprawy uszkodzonego zęba, nie jedz niektórych pokarmów. Zrezygnuj m.in. z: surowych, twardych warzyw (np. marchewki, kalarepy), twardych lub mających dużą pestkę owoców (np. jabłek, nektarynek), także owoców suszonych (mogą się przyklejać do osłabionego zęba), orzechów, różnych "pochrupajek" typu chipsy, a także cukierków, batonów i innych twardych słodyczy.
1-2 razy dziennie płucz usta ziołową płukanką. Choć nie odbuduje ukruszonego zęba, zadba o bezpieczeństwo jamy ustnej, w tym znajdującej się wewnątrz zęba miazgi. Podziała bakteriobójczo. Przepis na płukankę: 2 łyżki liści szałwii zalej 1 szklanką wrzątku, przykryj na 10 min; przecedź.
Dodatkowa rada dietetyczna: Tego typu uraz może być sygnałem ostrzegawczym, że twoim zębom brakuje wapnia i wit. D. Przyjrzyj się swojej codziennej diecie: czy każdego dnia dostarczasz swojemu organizmowi odpowiednią dawkę składników, w tym 1000 mg wapnia. To np.: opakowanie 150 g jogurtu naturalnego plus 1,5 szklanki mleka plus opakowanie 150 g serka ziarnistego plus plaster sera brie.
Każdego dnia potrzebujesz również 800-2000 IU witaminy D. Jej najpewniejszym źródłem o tej porze roku będzie preparat doradzony przez lekarza.