Czym jest alergia krzyżowa?

Wiosną i latem, kiedy pylą najczęściej alergizujące drzewa, trawy i zboża kłopoty alergików przybierają na sile. Nie tylko wskutek alergii wziewnej. Najcieplejsze miesiące roku zbierają też swoiste żniwo alergii pokarmowych. To nie jest przypadek. Coraz więcej osób boryka się z alergiami krzyżowymi. Czym one są?

O alergii krzyżowej mówimy, gdy przeciwciała IgE wytwarzane przez układ odpornościowy w organizmie alergika w stronę alergenu pierwotnego (np. pyłków traw), błędnie rozpoznają podobne w budowie białko, pochodzące z innego alergenu (np. pszenicy).

Czytaj również: Uciążliwa alergia na pyłki. Jak sobie z nią radzić?

Z alergią krzyżową mamy do czynienia, gdy reakcja alergiczna dotyczy co najmniej dwóch alergenów. Zdarza się, że jest ich dużo więcej. Trzeba zaznaczyć, że reakcje alergiczne zachodzą zarówno w grupie alergenów wziewnych, jak i pokarmowych oraz pomiędzy tymi grupami. Dochodzą jeszcze reakcje kontaktowe, wśród których jest alergia na lateks, chrom, nikiel, substancje zapachowe czy konserwanty.

Wśród częstych, zwłaszcza wiosną i latem, sprzężeń alergicznych są alergie wziewno-pokarmowe. Z czym krzyżują najpopularniejsze alergeny wziewne?

Dla jednych wiosna i lato to beztroski czas pikników na łąkach i polanach, dla innych prawdziwa udręka, której źródłem są pylące trawy i zboża. Masz alergię na trawy? Zwłaszcza latem zwróć uwagę na zawartość swojego talerza, by nie zwiększać ryzyka wystąpienia alergii krzyżowych. Wśród artykułów spożywczych, które krzyżowo reagują z pyłkami traw, wymienia się:

• produkty mączne, szczególnie pszenne i żytnie
• ziemniaki
• pomidory
• selery
• groch
• kiwi 
• orzeszki ziemne

Z danych ECAP (Epidemiologia Chorób Alergicznych w Polsce) wynika, że pyłki brzozy należą do tych, które wchodzą w najczęstsze reakcje krzyżowe z innymi alergenami. Blisko 50 proc. Polaków (badanych w kierunku alergii na pyłki brzóz) ma dodatni wynik punktowy testów skórnych, a u około 80 proc. z nich pojawia się alergia krzyżowa z pokarmami.

U osób z alergią na pyłki brzozy często występuje nietolerancja na surowe warzywa i owoce. Wśród alergenów, które lubią krzyżować z brzozą, są takie produkty jak:

• kiwi
• jabłko
• gruszka
• brzoskwinia
• morela
• mango
• wiśnia
• czereśnia
• mak
• marchew
• pieprz

Często diagnozowaną alergią jest ta na roztocza kurzu domowego. I ona również należy do "chętnie" krzyżujących z innymi alergenami. Czynnikami wywołującymi są tu zazwyczaj skorupiaki, czyli krewetki, ostrygi, kraby i ślimaki. Do reakcji krzyżowej może też dojść po zjedzeniu homara lub ośmiornicy. Ta alergia nie jest sezonową.

Sprawdź także: Alergia na jajka to jedna z najczęstszych alergii pokarmowych. To typowe objawy

Objawy alergii krzyżowej pojawiają się zazwyczaj do 30 minut od zjedzenia produktu, który wchodzi w reakcję z alergenem wziewnym lub innym. Obok typowych, takich jak katar sienny, świąd skóry i wysypka, mogą dojść jeszcze inne. Najczęściej dotyczą powłok skórnych, układu oddechowego i pokarmowego. W sytuacjach skrajnych może dojść nawet do objawów ogólnoustrojowych, jak na przykład wstrząs anafilaktyczny. Najczęściej jednak mamy do czynienia z łagodniejszymi objawami, jak:

• pieczenie i świąd śluzówek jamy ustnej, języka i ust,
• zajady,
• wodnisty katar,
• łzawienie oczu,
• kłopoty z oddychaniem, duszność, skurcz oskrzeli,
• wysypka, pokrzywka i inne zmiany skórne,
• alergiczny obrzęk naczynioruchowy.

Warto wiedzieć, że do wystąpienia alergii krzyżowej może dojść nawet pod wpływem małej dawki drugiego alergenu.

Zobacz więcej: