Czym jest szkarlatyna?
Dawniej szkarlatyna była bardzo poważną i zagrażającą życiu dziecka chorobą. Dziś można ją skutecznie leczyć, a wczesne zdiagnozowanie znacznie ułatwia powrót do zdrowia najmłodszych. Jak rozpoznać szkarlatynę i co zrobić, jeśli zauważysz u dziecka jej objawy?
Szkarlatyna, nazywana również płonicą, to choroba zakaźna, na którą narażone są szczególnie dzieci w wieku od 2 do 10 lat. Wywołują ją bakterie - paciorkowce grupy A, te same, które powodują np. anginę - dlatego pierwsze objawy szkarlatyny najczęściej dotyczą gardła.
Ta zakaźna choroba przenosi się drogą kropelkową, źródłem może być chora osoba, zdrowy nosiciel czy wspólne sztućce, naczyń i inne zainfekowanych przedmiotów. Wczesne objawy mogą przypominać anginę, odrę czy różyczkę, dlatego też warto wiedzieć jakie są typowe oznaki szkarlatyny.
Jak się objawia?
Choroba daje o sobie znać zazwyczaj w ciągu 2 - 4 dni od momentu zarażenia. Ból gardła, wysoka gorączka, powiększone migdałki i węzły chłonne, biały nalot na języku, ból głowy i osłabienie - to najczęstsze objawy w pierwszej fazie choroby.
- To, co odróżnia szkarlatynę od "zwykłej" anginy to przede wszystkim charakterystyczna wysypka. Pojawia się ona w drugiej fazie, czyli po około 2 - 3 dniach od wystąpienia pierwszych symptomów. Skóra dziecka pokrywa się wówczas drobnymi, intensywnie czerwonymi plamkami, które najliczniej pojawiają się na tułowiu, policzkach, w okolicach pachwin, w zgięciach kolanowych i łokciowych - mówi pediatra z Centrum Medycyny Dziecięcej MEDINTEL, Grzegorz Wasążnik.
Chorobie może towarzyszyć również inny objaw, tzw. trójkąt Fiłatowa. Policzki dziecka są zaczerwienione, natomiast skóra wokół ust i nosa pozostaje blada. Jak podkreśla specjalista, wysypka może być swędząca i utrzymywać się kilku dni. W tym czasie dochodzi także do zmiany wyglądu języka, który zaczyna przybierać malinowy kolor.
Po upływie mniej więcej 7-10 dni choroba wchodzi w trzecią fazę - wysypka zaczyna ustępować, a po kilku dniach od jej zniknięcia pojawia się płatowe złuszczenie naskórka, głównie na dłoniach i stopach.
Szybka reakcja najważniejsza w leczeniu
Kluczową kwestią w przypadku rozpoznania pierwszych objawów szkarlatyny jest niezwłoczny kontakt ze specjalistą. O skuteczności leczenia decyduje bowiem szybkie podanie antybiotyku, który dziecko powinno przyjmować według zaleceń lekarza.
- Ważna jest natychmiastowa reakcja - im wcześniej pacjent zacznie przyjmować leki, tym większe szanse na szybkie zażegnanie choroby i uniknięcie powikłań. Antybiotyk, najczęściej z grupy penicylin, podaje się przez 10 - 14 dni. Jak opiekować się dzieckiem chorym na szkarlatynę?
- Przede wszystkim nasza pociecha powinna dużo odpoczywać, w razie potrzeby zalecam przyjmowanie dodatkowo leków obniżających temperaturę ciała oraz stosowanie chłodnych okładów. Ważne jest również właściwe nawodnienie dziecka - wyjaśnia Grzegorz Wasążnik. W trzecim etapie, kiedy skóra się łuszczy, można stosować preparaty pielęgnacyjne, ale ma to głównie znaczenie kosmetyczne.
Aby uniknąć powikłań
Mimo, że szkarlatyna nie zagraża obecnie życiu dziecka, to jeśli nie trafi ono w odpowiednim czasie pod opiekę lekarza i nie będziemy stosować się do jego zaleceń, choroba może spowodować liczne powikłania.
- Wśród nich najczęstsze to zapalenie węzłów chłonnych, ucha środkowego czy kłębuszkowe zapalenie nerek. Zaniedbania w leczeniu mogą prowadzić również do tzw. gorączki reumatycznej, objawiającej się zapaleniem stawów, zaburzeniami neurologicznymi czy chorobą serca prowadzącą do jego nabytych wad - mówi lekarz.
- Aby tego uniknąć, należy podawać dziecku antybiotyk zgodnie z zaleceniami lekarza, ponieważ zbyt szybkie odstawienie leków może przyczynić się do nawrotu choroby. Na szczęście, jeśli będziemy prawidłowo opiekować się najmłodszym oraz w porę udamy się do specjalisty, który rozpozna chorobę, ryzyko powikłań i ponownego zachorowania jest bardzo niskie.
