Czym jest szkarlatyna?

Szkarlatyna, nazywana również płonicą, to choroba zakaźna, na którą narażone są szczególnie dzieci w wieku od 2 do 10 lat. Wywołują ją bakterie - paciorkowce grupy A, te same, które powodują np. anginę - dlatego pierwsze objawy szkarlatyny najczęściej dotyczą gardła.

Ta zakaźna choroba przenosi się drogą kropelkową, źródłem może być  chora osoba, zdrowy nosiciel czy wspólne sztućce, naczyń i inne zainfekowanych przedmiotów. Wczesne objawy mogą przypominać anginę, odrę czy różyczkę, dlatego też warto wiedzieć jakie są typowe oznaki szkarlatyny.

Choroba daje o sobie znać zazwyczaj w ciągu 2 - 4 dni od momentu zarażenia. Ból gardła, wysoka gorączka, powiększone migdałki i węzły chłonne, biały nalot na języku, ból głowy i osłabienie - to najczęstsze objawy w pierwszej fazie choroby.

- To, co odróżnia szkarlatynę od "zwykłej" anginy to przede wszystkim charakterystyczna wysypka. Pojawia się ona w drugiej fazie, czyli po około 2 - 3 dniach od wystąpienia pierwszych symptomów. Skóra dziecka pokrywa się wówczas drobnymi, intensywnie czerwonymi plamkami, które najliczniej pojawiają się na tułowiu, policzkach, w okolicach pachwin, w zgięciach kolanowych i łokciowych - mówi pediatra z Centrum Medycyny Dziecięcej MEDINTEL, Grzegorz Wasążnik.

Chorobie może towarzyszyć również inny objaw, tzw. trójkąt Fiłatowa. Policzki dziecka są zaczerwienione, natomiast skóra wokół ust i nosa pozostaje blada. Jak podkreśla specjalista, wysypka może być swędząca i utrzymywać się kilku dni. W tym czasie dochodzi także do zmiany wyglądu języka, który zaczyna przybierać malinowy kolor.

Po upływie mniej więcej 7-10 dni choroba wchodzi w trzecią fazę - wysypka zaczyna ustępować, a po kilku dniach od jej zniknięcia pojawia się płatowe złuszczenie naskórka, głównie na dłoniach i stopach.

Kluczową kwestią w przypadku rozpoznania pierwszych objawów szkarlatyny jest niezwłoczny kontakt ze specjalistą. O skuteczności leczenia decyduje bowiem szybkie podanie antybiotyku, który dziecko powinno przyjmować według zaleceń lekarza.

- Ważna jest natychmiastowa reakcja - im wcześniej  pacjent zacznie przyjmować leki, tym większe szanse na szybkie zażegnanie choroby i uniknięcie powikłań. Antybiotyk, najczęściej z grupy penicylin, podaje się przez 10 - 14 dni. Jak opiekować się dzieckiem chorym na szkarlatynę?

- Przede wszystkim nasza pociecha powinna dużo odpoczywać, w razie potrzeby zalecam przyjmowanie dodatkowo leków obniżających temperaturę ciała oraz stosowanie chłodnych okładów. Ważne jest również właściwe nawodnienie dziecka  - wyjaśnia Grzegorz Wasążnik. W trzecim etapie, kiedy skóra się łuszczy, można stosować preparaty pielęgnacyjne, ale ma to głównie znaczenie kosmetyczne.

Mimo, że szkarlatyna nie zagraża obecnie życiu dziecka, to jeśli nie trafi ono w odpowiednim czasie pod opiekę lekarza i nie będziemy stosować się do jego zaleceń, choroba może spowodować liczne powikłania.

- Wśród nich najczęstsze to zapalenie węzłów chłonnych, ucha środkowego czy kłębuszkowe zapalenie nerek. Zaniedbania w leczeniu mogą prowadzić również do tzw. gorączki reumatycznej, objawiającej się zapaleniem stawów, zaburzeniami neurologicznymi czy chorobą serca prowadzącą do jego nabytych wad - mówi lekarz.

- Aby tego uniknąć, należy podawać dziecku antybiotyk zgodnie z zaleceniami lekarza, ponieważ zbyt szybkie odstawienie leków może przyczynić się do nawrotu choroby. Na szczęście, jeśli będziemy prawidłowo opiekować się najmłodszym oraz w porę udamy się do specjalisty, który rozpozna chorobę, ryzyko powikłań i ponownego zachorowania jest bardzo niskie.