Czyraki na skórze: Przyczyny, objawy i leczenie

Czyraki (nazywane też furunkułami, ropniami lub wrzodami) to zmiany na skórze wywołane najczęściej przez gronkowca złocistego – bakterię, której nosicielami jest aż jedna trzecia osób na świecie. Gronkowiec występuje na skórze, błonach śluzowych, narządach płciowych i w mieszkach włosowych. Zakażenie skóry zazwyczaj jest efektem uszkodzenia naskórka (zadrapania) oraz osłabionej odporności – bakterie łatwiej się wtedy namnażają i wywołują stan zapalny. Ryzyko powstawania czyraków zwiększa też alkoholizm, nieprawidłowe odżywanie się, niehigieniczny tryb życia, a także otyłość. Ropne zmiany na skórze częściej pojawiają się również u osób zmagających się z cukrzycą, anemią, chorobami wątroby i nerek, a także AIDS.

Czyraki najczęściej pojawiają się w miejscach, które narażone są na podrażnienia (np. w kontakcie z ubraniami czy goleniem zarostu): na twarzy, owłosionej skórze głowy, pod pachą i w pachwinach, na szyi i pośladkach. Na początku furunkuł ma postać zaczerwienionego guzka o średnicy jednego centymetra. Jest on napięty, twardy i bolesny. Po kilku dniach mięknie i powiększa się, wypełniając ropą i krwią (wewnątrz można dostrzec kremowo-białą grudkę). Później zaczerwieniona i bolesna staje się też skóra wokół zmiany. Mogą jej też towarzyszyć inne objawy infekcji: ogólne złe samopoczucie, gorączka, powiększone węzły chłonne. Wkrótce czyrak pęka, ropa wypływa, a zmiana zostaje wchłonięta, pozostawiając jednak nieestetyczne blizny. Zdarza się jednak, że w bliskim sąsiedztwie czyraka pojawiają się inne tego typu zmiany, co może być niebezpieczne dla skóry i organizmu.

Niebezpieczne są czyraki tworzące się na twarzy – zmiany powstające na nosie, oku, wardze czy uchu mogą spowodować bakteryjne zakażenie całego organizmu (poprzez wywołanie stanu zapalnego w sąsiadujących żyłach), a nawet zapalenie opon mózgowych. Gronkowiec obecny we krwi stanowi też zagrożenie dla narządów wewnętrznych i może wywołać stan zapalny wsierdzia, szpiku kostnego czy płuc. Powodem do niepokoju powinny być nawracające czyraki, a także tworzenie się większych skupisk ropnych zmian.

Leczenie czyraków

Czyraków pod żadnym pozorem nie powinno się wyciskać – to najprostszy sposób do rozprzestrzenienia się bakterii oraz powiększenia stanu zapalnego skóry. Pojedynczy czyrak nie powinien stanowić zagrożenia i należy poczekać do jego samoistnego wchłonięcia się (jeśli jednak długo nie pęka, należy skontaktować się z lekarzem). Można go jedynie przemywać środkami antybakteryjnymi lub spirytusem salicylowym oraz stosować ciepłe kompresy, gdy ze zmiany zacznie się sączyć ropa. Jeśli jednak czyrak występuje w okolicy nosa, oczu czy ust albo mamy do czynienia ze skupiskiem owrzodzeń, warto skonsultować się z lekarzem. Konieczne może być stosowanie maści antybakteryjnych, a nawet doustne przyjmowanie antybiotyków.