Drożdżaki: Przyczyny namnażania się, choroby i leczenie
Drożdżak Candida albicans występuje naturalnie w naszym organizmie i stanowi część pożytecznej flory bakteryjnej jelit. Niestety, na skutek nieprawidłowej diety, leczenia czy zaburzeń hormonalnych może dojść do zbytniego namnożenia się tego grzyba w naszym organizmie. Mamy wtedy do czynienia z grzybicą ogólnoustrojową, która stanowi duże zagrożenie dla zdrowia, a nawet może być przyczyną sepsy. Pierwsze objawy choroby mogą być mylące, dlatego tak ważna jest szybka diagnostyka i wdrożenie odpowiedniego leczenia. Na jakie symptomy należy zwrócić uwagę i czy można uchronić się przed drożdżycą?
Drożdżaki żyjące w jelicie grubym pełnią bardzo ważną rolę – żywią się resztkami pokarmowymi i są odpowiedzialne za usuwanie toksyn, które powstają w procesie przemiany materii. Zwiększają też naszą odporność poprzez wypieranie chorobotwórczych drobnoustrojów i stymulowanie układu odpornościowego. Zdarza się jednak, że dochodzi do niekontrolowanego namnożenia się drożdżaków w naszym organizmie. Częstą przyczyną tego zjawiska jest nieprawidłowa dieta uboga w błonnik, a bogata w węglowodany, które stanowią pożywkę dla grzybów. Szczególnie zagrożone są więc osoby spożywające duże ilości słodyczy, białego pieczywa, kolorowych napojów, alkoholu czy słonych przekąsek.
Do namnożenia drożdżaków dochodzi też na skutek długotrwałej antybiotykoterapii, jeśli w trakcie i po jej zakończeniu nie przyjmujemy probiotyków, które odbudowują naturalną florę jelit. Zagrożeniem są ponadto leki sterydowe i terapie hormonalne (w tym środki antykoncepcyjne). Istotnym czynnikiem ryzyka są również zaburzenia hormonalne, takie jak cukrzyca czy nadmierna produkcja kortyzolu (hormon stresu, który podnosi poziom cukru we krwi). Na namnożenie się drożdżaków w organizmie szczególnie narażone są też osoby z obniżoną odpornością, małe dzieci i starsi ludzie, a także osoby zmagające się z chorobami przewlekłymi (np. schorzeniami nerek) i nowotworami.
Namnożenie drożdżaków w organizmie prowadzi do grzybicy ogólnoustrojowej (inaczej drożdżycy lub kandydozy). W początkowym stadium dotyczy jelit, co wiąże się z dolegliwościami ze strony układu pokarmowego: wzdęciami, zaparciami, bólami brzucha, gazami oraz nudnościami. Zazwyczaj są one bagatelizowane i kojarzone ze zwykłą niestrawnością. Jeśli jednak utrzymują się przez dłuższy czas lub nawracają, należy skontaktować się z lekarzem. Charakterystycznym objawem kandydozy jest również nieprzyjemny zapach z ust.
Dalsze namnażanie się drożdżaków może skutkować ich przedostaniem się do krwi, a następnie narządów ciała. Grzyby atakują najczęściej płuca, zatoki, narządy rozrodcze, a także skórę i paznokcie. Charakterystyczne są wtedy nawracające stany zapalne narządów (np. zatok czy płuc), wysypki i łuszczenie się skóry, a także znaczne obniżenie odporności. Chorzy zmagają się z częstymi infekcjami i trudniej zwalczają przeziębienia. W skrajnych przypadkach może nawet dojść do dalszego rozprzestrzenienia się drożdżaków i zajęcia mózgu, co prowadzi do sepsy.
Grzybica ogólnoustrojowa może objawiać się także w mniej charakterystyczny sposób. Chorzy obserwują u siebie spadek libido, bóle reumatyczne, łuszczycę, a w przypadku kobiet – bolesne miesiączkowanie.
Leczenie drożdżycy jest procesem żmudnym i długotrwałym (może trwać nawet rok), ale przynoszącym ogromną poprawę samopoczucia. W przypadku zaawansowanej choroby niezbędne jest przyjmowanie leków przeciwgrzybiczych w połączeniu z odpowiednią dietą. W początkowym stadium wystarczająca jest dieta, zmiana stylu życia, a także stosowanie ziół zwalczających grzyby (gorzknik kanadyjski, olejek z oregano, wilcacora, czarci pazur) oraz probiotyków, które odbudowują naturalną florę bakteryjną jelit.
Podstawą diety jest jak największe wyeliminowanie węglowodanów prostych. Zamiast nich należy spożywać węglowodany złożone (ciemne pieczywo, kasze, otręby, płatki owsiane), które są bogatym źródłem błonnika, a także duże ilości warzyw i owoców. Pomocne będą również produkty bogate w witaminy z grupy B (mięso, ryby, orzechy, wątróbka, nasiona roślin strączkowych). Unikać należy produktów fermentowanych zawierających drożdże, np. kiszonej kapusty czy kefiru.
