Gdy zabraknie żelaza...
Anemia powodowana niedoborem żelaza w organizmie stanowi niemal 80 procent wszystkich przypadków niedokrwistości. Choroba dotyczy głównie kobiet - cierpi na nią około 10 proc. mieszkanek starego kontynentu.
Niedokrwistością, zwaną potocznie anemią, nazywamy zmniejszenie stężenia hemoglobiny, hematokrytu lub liczby erytrocytów poniżej wartości prawidłowych. Najczęściej stosowanym parametrem jest jednak stężenie hemoglobiny. Biorąc ją za kryterium badań, anemię stwierdza się przy wartości niższej niż 13,5 g/dl - gramów na decylitr - u mężczyzn i 12,0 g/dl w przypadku kobiet.
Dlaczego chorujemy?
Główną przyczyną schorzenia jest niedobór witamin, związków mineralnych, szczególnie zaś żelaza, witaminy B12 i kwasu foliowego. Ponadto kobiety w ciąży są bardziej zagrożone wystąpieniem anemii, gdyż mają zwiększone zapotrzebowanie na żelazo. Zazwyczaj, jeśli ilość spożywanego żelaza nie wzrośnie, to dochodzi do rozwoju anemii w drugiej połowie ciąży. Przyczyną może też być nadmierna utrata krwi, np. podczas obfitych miesiączek. Do przyczyn anemii zaliczyć można także metody leczenia chorób nowotworowych, takie jak chemioterapia oraz radioterapia.
Objawy
Niezależnie od powodu wystąpienia anemii, jej objawy są zazwyczaj takie same. Pojawia się bladość warg i śluzówek jamy ustnej, wewnętrznej strony powiek i paznokci.
Osoby cierpiące na anemię szybciej się męczą i czują się senne. Mogą się również pojawiać zawroty głowy i omdlenia, co jest skutkiem tego, że do mózgu dociera mniej tlenu.
Ból w klatce piersiowej z kolei może być objawem niedotlenienia mięśnia serca. Anemii towarzyszy też utrata apetytu i spadek masy ciała. Wskutek niedoboru witaminy B12 mogą pojawić się trudności w chodzeniu, a nawet poczucie dezorientacji.
Jak zapobiegać?
Przede wszystkim, w profilaktyce anemii znaczenie ma zdrowy sposób odżywiania - dostarczanie potrzebnych witamin i żelaza. Pożywienie bogate w żelazo to np. owoce, chleb z pełnego ziarna, fasola, wątróbka, chude mięso i wędliny oraz zielone warzywa liściaste.
W każdym posiłku powinniśmy uwzględnić warzywa i owoce o dużej zawartości witaminy C, gdyż zwiększa ona wchłanianie się żelaza. Szczególnie bogate w witaminę C są: papryka czerwona, natka pietruszki, brokuły, pomidory, truskawki, czarne porzeczki i cytrusy.
Jednak pamiętać należy, że żelazo z produktów pochodzenia roślinnego wchłania się dużo gorzej niż z produktów pochodzenia zwierzęcego. Oprócz tego, dobrze jest ograniczyć picie kawy i herbaty w czasie posiłków, ponieważ zawierają związki, które hamują wchłanianie żelaza z przewodu pokarmowego. Nie oznacza to jednak, że nie należy ich pić w ogóle - między posiłkami nie mają większego znaczenia.
Gabriela Kózka
