Groźne wirusy: HCV, HSV i HIV

Wirus HCV to cichy niszczyciel komórek wątroby. Powoduje wirusowe zapalenie wątroby (WZW typu C). Jest przenoszony przez krew, np. podczas zabiegów medycznych. Na ile to możliwe, domagaj się, by pracownik służby zdrowia przestrzegał odpowiednich procedur.

Pobranie krwi – pielęgniarka powinna m.in. użyć jednorazowych rękawiczek, igły i strzykawki. Wizyta u stomatologa – zwróć uwagę m.in. na to, czy założono nową końcówkę do ślinociągu, lekarz pracuje w jednorazowych rękawiczkach, użyte narzędzia są oddzielnie składowane.

Gastroskopia – zapytaj, czy aparat jest poddawany dezynfekcji po każdym pacjencie. U kosmetyczki i fryzjera zapytaj, czy narzędzia wielokrotnego użytku (np. cążki, pęsety, nożyczki) są dezynfekowane, myte i sterylizowane. Zwróć uwagę, czy pracownik właściwie dba o higienę, np. przed i po wykonaniu usługi myje ręce mydłem pod bieżącą wodą.

Podobnie postępuj w salonie tatuażu – poproś o wskazanie miejsca sterylizacji sprzętu, przyjrzyj się, czy osoba używa jednorazowych rękawiczek. Więcej informacji na stronie: www.prawapacjenta.eu (zakładka „Edukacja zdrowotna”).

Przy wątpliwościach dotyczących higieny nie korzystaj z usług danej placówki medycznej czy salonu piękności. Nigdy nie używaj cudzych przedmiotów osobistych, szczoteczki do zębów, cążek i nożyczek, maszynki do golenia. Mogą na nich znajdować się kropelki zakażonej krwi (niewidoczne gołym okiem).

Badaj krew na obecność przeciwciał anty-HCV średnio co 3 lata i zawsze, gdy podejrzewasz, że mogłaś zarazić się wirusem (na www.wzwc.pl dowiesz się, gdzie możesz wykonać test bezpłatnie, prywatnie kosztuje ok. 30 zł). Powinien to zrobić też twój partner!

Odpowiada za opryszczkę wargową. Jest bardzo zakaźny, przenosi się drogą kropelkową i przez kontakt fizyczny.

Lepiej unikaj: pocałunków na powitanie, podjadania z cudzego talerza, picia z innymi z jednego naczynia, używania cudzych kosmetyków do ust, zwłaszcza jeśli osoba skarży się na swędzenie lub pieczenie ust (pierwsze objawy opryszczki) lub ma widoczne wykwity na wargach (najbardziej zakaźna faza choroby).

Nie dopuszczaj do przegrzania (np. uważaj na opalanie) ani wyziębienia organizmu – spada odporność na HSV. Gdy tylko poczujesz swędzenie lub pojawi się krostka, absolutnie nie dotykaj ust. Nakładaj specjalny plasterek lub posmaruj skórę maścią. Idź do lekarza po lek antywirusowy (mniejsze ryzyko nawrotów).

Przy aktywnej opryszczce niepolecane są zabiegi kosmetyczne, takie jak mezoterapia, pilingi (wirus się uaktywnia).

Jest przyczyną AIDS – zespołu nabytego braku odporności. Znajduje się we krwi i wydzielinach narządów płciowych. Wymagaj zachowania środków ostrożności przez personel medyczny i pracowników salonów usługowych – obowiązują te same zasady, co przy profilaktyce WZW typu C.

Powstrzymaj się od przypadkowych kontaktów seksualnych – częste zmiany partnerów to wysokie ryzyko zakażenia HIV. Stosuj prezerwatywę. Stanowi ona barierę dla wirusa (pod warunkiem, że nie pęknie, nie zsunie się ani nie jest uszkodzona np. wskutek użycia nieprofesjonalnych lubrykantów typu wazelina, krem).

Uwaga! Takie zabezpieczenie jest zalecane przy różnych formach zbliżenia (seks oralny, analny).

I ty, i twój partner powinniście badać krew na obecność przeciwciał anty-HIV  średnio co 3 lata i zawsze po ryzykownej sytuacji (np. stosunek bez zabezpieczenia, zabieg w niesprawdzonym salonie) - jednak nie wcześniej, niż 12 tygodni od zdarzenia.Testy są wykonywane bezpłatnie i anonimowo (wynik odbiera się na hasło) w Punktach Konsultacyjno-Diagnostycznych.

Za ok. 98 proc. przypadków raka szyjki macicy odpowiada ten wirus. Jest przenoszony podczas kontaktów seksualnych. Prowadź uregulowane życie seksualne, z jednym, zaufanym, sprawdzonym partnerem. Nie wstydź się domagać wierności i odpowiedzialnych zachowań seksualnych. Pamiętaj, że chodzi o twoje zdrowie!

Rób cytologię przynajmniej raz na 3 lata, a najlepiej co roku. To proste i bezbolesne badanie pozwala szybko wykryć zmiany spowodowane wirusem. Dzięki temu od razu możesz podjąć skuteczną terapię. Zastanów się nad zaszczepieniem przeciwko HPV (koszt to ok. 1000 zł).

To zalecane zwłaszcza młodym kobietom. Pamiętaj, że zaszczepiona także powinnaś robić cytologię i przestrzegać pozostałych zasad profilaktyki. Chroń organizm przed niedoborem witaminy A. Udowodniono, że jej brak może sprzyjać zapadaniu na raka szyjki macicy. Najprościej osiągniesz to, jedząc warzywa i owoce mające dużo beta-karotenu (marchew, dynia, melon, morele, brzoskwinie, nektarynki) oraz ryby morskie i oleje roślinne (naturalne źródło witaminy A). Możesz też pić tran (łyżeczka dziennie).

Nie pal papierosów. Palenie jest uznawane za jeden z czynników współrakotwórczych. Powoduje, że organizm staje się środowiskiem sprzyjającym rozwojowi wirusa HPV. Twój lekarz rodzinny doradzi, jak możesz pokonać nałóg.

● HCV – wynik badania krwi pokaż lekarzowi rodzinnemu, który może zalecić dalsze testy (np. HCV RNA metodą PCR) i konsultację w poradnii hepatologicznej przy szpitalu zakaźnym.

Lekarz zapewne zaleci też właściwą dietę (unikanie tłuszczów i potraw smażonych, spożywanie pokarmów bogatobiałkowych pochodzenia roślinnego i zawierających dużo witamin z grupy B). Powinnaś też zrezygnować z picia alkoholu.

● HIV – lekarz rodzinny skieruje cię do specjalisty chorób zakaźnych, który zaleci lek antywirusowy.

Pomocne informacje na temat leczenia, zajęć edukacyjno-warsztatowych dla osób zakażonych HIV i portali społecznościowych znajdziesz na www.aids.gov.pl. Telefon Zaufania HIV/AIDS: 0 22 692 82 26 lub 801 888 448.