Jak dbać o wzrok dziecka?

Pierwsze dni po przyjściu na świat to dla oczu maleństwa ogromne wyzwanie. Muszą przyzwyczaić się do nowego otoczenia, co wymaga sporego wysiłku.

Właśnie dlatego tuż po narodzinach białka oczu dziecka mogą być zaczerwienione, a jego powieki opuchnięte. Nie ma jednak powodu do niepokoju. Już za parę dni zaczerwienienie i opuchlizna same miną, a oczy maleństwa nabiorą blasku.

Wzrok maluszka z dnia na dzień będzie się rozwijał. Pomaga mu w tym sama natura. Powieki chronią oczy dziecka przed zanieczyszczeniami, a odruch mrugania sprawia, że oczka co chwilę są przemywane i nawilżane.

Twoja rola w głównej mierze będzie polegać na ich codziennej pielęgnacji i czuwaniu, czy z oczami malca nie dzieje się przypadkiem nic złego. Doradzimy ci, jak zapewnić oczkom smyka jak najlepsze warunki do rozwoju oraz podpowiemy, jakie objawy powinny cię skłonić, by pójść z pociechą do okulisty.

Pobudzaj do reakcji

Początkowo noworodek widzi świat do góry nogami i jedynie na niewielką odległość - przedmioty położone dalej niż 20 cm od jego buzi są dla dziecka mało wyraźne. Jego wzrok wyostrzy się w ciągu kilku najbliższych miesięcy.

Możesz pobudzić oczka maluszka do pracy, wieszając nad jego wózkiem czy łóżeczkiem panel z kolorowymi zabawkami albo karuzelkę. Powieś je mniej więcej 20 cm od główki malucha. Nie przejmuj się, jeśli początkowo malec nie będzie chwytał zabawek, mimo że będziesz go do tego zachęcać.

Ważne, by podążał wzrokiem za kolorowymi przedmiotami - i tak ćwiczył swoje oczka. Ponieważ mięśnie oczu u niemowlęcia są jeszcze słabe, trudno mu utrzymać obie gałki oczne skierowane w jedną stronę. Gdy malec skończy pół roku, opanuje tę umiejętność i będzie kierować jednocześnie lewe i prawe oczko w określonym kierunku.

Chroń przed ostrym światłem

Dziecięce oczka są bardzo delikatne, dlatego trzeba je ochraniać przed słońcem i sztucznym oświetleniem (pochodzącym nie tylko z lamp, ale także z ekranu telewizora czy komputera). Kładąc malca w wózeczku pamiętaj, by leżał w takiej pozycji, która nie zmusza go do patrzenia bezpośrednio w słońce.

Wiosną i latem (kiedy promieniowanie słoneczne jest bardziej intensywne) warto zamontować na wózeczku specjalną parasolkę, która będzie ochraniać oczy dziecka podczas spacerów. Kiedy twój smyk zacznie już siadać, przed wyjściem na dwór w słoneczne dni, zakładaj mu kapelusik z szerokim, chroniącym oczy rondem.

Maluchowi, który skończył rok, możesz wkładać okularki przeciwsłoneczne z filtrem UV (aby były dobrze dobrane, kup je u optyka, nie na bazarze). Zachowaj również ostrożność, pozwalając dziecku na oglądanie bajek w telewizji.

Pamiętaj, że smyk nie powinien siedzieć przed telewizorem zbyt długo i zbyt blisko. Najlepiej ustawić telewizor tyłem do okna (aby promienie nie oświetlały dodatkowo i tak jasnego obrazu). Warto także kupić specjalny filtr ochronny, który pochłonie część szkodliwych dla wzroku fal elektromagnetycznych.

Specjaliści zalecają, by odległość dziecka od telewizora wynosiła przynajmniej 2,5 metra. Uwaga: większość maluchów, zafascynowana kolorowymi postaciami na ekranie ma tendencje do powolnego przybliżania się do ekranu!

Dlatego jeśli pozwalasz dziecku na oglądanie bajeczki, zajrzyj do niego co kilka minut i sprawdź, czy na pewno zachowuje bezpieczny dystans.

Nie pozwalaj mu też na długie filmowe seanse. Smyk nie powinien spędzać przed ekranem więcej niż 20 minut dziennie.

Podobne zalecenia dotyczą komputera. Jeśli malec będzie chciał sobie w coś pograć, powinien robić to nie dłużej niż przez pół godziny i zachowywać przy tym bezpieczną odległość: minimum 80 cm od monitora.

Zadbaj o właściwą dietę

Dopóki maluszek ssie pierś, twój pokarm dostarcza mu wszystkiego, co jest potrzebne. Kiedy jednak zacznie przechodzić na normalne pożywienie, musisz pilnować, by w diecie malca znalazły się wszystkie składniki potrzebne do jego prawidłowego rozwoju dziecka, w tym również te, które są istotne dla zdrowia oczu.

Najważniejsze to witamina A, witamina E i kwasy omega 3. Znajdują się one w oliwie z oliwek, nabiale, maśle, jajach, rybach (najlepiej, gdyby maluszek jadł ryby przynajmniej dwa razy w tygodniu).

Bardzo ważną rolę odgrywają też flawonoidy oraz antyoksydanty, zawarte zwłaszcza w borówkach, jagodach i aronii. W sezonie dbaj, o to, by dziecko jadło je w stanie surowym. W okresie jesienno-zimowym malec może jeść przetwory (konfitury, dżemy) lub pić soki na bazie tych owoców.

Kontroluj regularnie

Sprawdzaj, czy oczy dziecka rozwijają się stosownie do wieku. Ale nie panikuj niepotrzebnie. Pamiętaj, że pewne wady są naturalne. Np. do piątego miesiąca dziecko, jeśli chce coś zobaczyć, odwraca całą główkę.

Później powinno już wodzić oczkami za postacią, zabawką czy palcem. Jeśli tego nie robi to sygnał, że trzeba iść z nim do lekarza. Przykładem innej, związanej z rozwojem wady, jest zezowanie. Dziecko może zezować do 2.-3. miesiąca, bo widzi tylko obrazy z bliska, a mięśnie, które poruszają gałki oczne, są jeszcze dość słabe.

Po tym czasie zezowanie powinno samoczynnie ustąpić. Jeśli zez utrzymuje się dłużej, trzeba iść do specjalisty. U większości dzieci dzięki ćwiczeniom i okularkom udaje się skorygować tę wadę, nim maluch pójdzie do przedszkola.

W parze z zezem idzie krótkowzroczność, dlatego należałoby przebadać zezującego malca również pod kątem innych wad wzroku. Zróbcie to koniecznie, zwłaszcza jeśli sami jesteście krótkowidzami. Takie wady wzroku często bywają dziedziczne i ujawniają się we wczesnym dzieciństwie.

Pielęgnuj codziennie

Po wieczornej kąpieli i zawsze, gdy jest to konieczne (np. w oku malca zbiera się ropna wydzielina) oczyszczaj oczy dziecka solą fizjologiczną lub przegotowaną, letnią wodą. Uwaga: nie używaj do tego ziołowych naparów, np. z rumianku, bo malec może na nie zareagować uczuleniem. Oczka maluszka przemywaj sterylnymi gazikami.

Przecieraj je delikatnie (nie naciskając), aby dokładnie oczyścić kanaliki łzowe z zalegającej wydzieliny. Po przemyciu gazik wyrzucaj - nie wolno używać go powtórnie. Jeśli twój malec stale przebywa w pomieszczeniach, gdzie jest bardzo sucho, jego oczy mogą potrzebować dodatkowego nawilżenia.

Zakraplaj mu więc kilka razy dziennie tzw. sztuczne łzy. Przyniosą też one ulgę małym alergikom, których spojówki często bywają zaczerwienione.