Jak leczyć zaćmę?

W początkowym stadium zaćmy objawy nie występują lub mogą przypominać krótko- lub dalekowzroczność (jednak wzroku nie korygują okulary). Gdy choroba jest zaawansowana, widzisz lekko zamglony obraz, co szczególnie daje o sobie znać, gdy przebywasz w bardzo jasnym pomieszczeniu. Zdarza się też podwójne widzenie. Typowym dla zaćmy objawem jest biaława barwa źrenicy oka, która jest wynikiem uszkodzenia tzw. korowej i jądrowej warstwy oka.

Zaćma coraz częściej rozwija się u młodych osób. Szczególnie tych, które narażają się na promieniowanie UV i nie zabezpieczają oczu dobrymi okularami. Na mętnienie soczewki wpływa również zanieczyszczenie powietrza albo choroby przewlekłe, np. cukrzyca, miażdżyca.

Zdarza się też zaćma wrodzona. Jej ryzyko wzrasta wówczas, gdy w 7 lub 8 tygodniu ciąży przyszła mama zażywa sterydy, antybiotyki, silne leki przeciwbólowe. Mogą one uszkodzić kształtującą się soczewkę oka maleństwa.

By rozpoznać zaćmę, lekarz okulista bada przednią część gałki ocznej za pomocą tzw. lampy szczelinowej. Dzięki niej może określić rodzaj i stopień zmętnienia soczewki. Dodatkowo sprawdza się stan dna oka, by wykluczyć inne przyczyny pogorszenia wzroku, jak np. zmiany zwyrodnieniowe plamki żółtej, odwarstwienie siatkówki czy zapalenie nerwu wzrokowego.

We wczesnym stadium choroby okulista zwykle zapisuje krople do oczu – mają one za zadanie powstrzymać proces mętnienia soczewki. Coraz częściej jednak, nawet w początkowej fazie choroby, lekarz decyduje o operacji – jedynej skutecznej metodzie pozbycia się problemu.

Zabieg polega na usunięciu zmętniałej soczewki i wszczepieniu w jej miejsce zupełnie nowej, sztucznej (z akrylu lub silikonu). Operacja pozwala odzyskać ostrość widzenia i jej efekt nie zależy od tego, czy decydujesz się na nią w publicznym szpitalu, czy w klinice prywatnej. W każdym przypadku soczewkę dobiera się indywidualnie.

Podczas operacji zaćmy można też pozbyć się wad refrakcyjnych (daleko- lub krótkowzroczności). Wszczepia się wówczas soczewki wieloogniskowe.

Zabieg trwa jedynie 15 do 20 minut i jest całkowicie bezpieczny. Chirurg robi skalpelem w tkance oka dwa otworki. W pierwszy wkłada urządzenie emitujące fale ultradźwiękowe. Rozbijają one zmętniałą soczewkę. W drugim z otworków lekarz umieszcza mikroskopijny odkurzacz, którym odsysa rozdrobnione jej fragmenty. W miejsce usuniętej soczewki lekarz wkłada syntetyczną. Nacięcia są tak małe, że same się zasklepiają, nie pozostawiając blizn.

Po 3 godzinach po operacji będziesz już mogła wyjść do domu, jednak bardzo ważne jest skrupulatne wykonywanie zaleceń okulisty. Przez co najmniej 3 tygodnie należy stosować kilka rodzajów kropli do oczu i unikać wysiłku fizycznego, zwłaszcza dźwigania, biegania, nagłych skłonów.

Do operacji zaćmy przy użyciu najnowocześniejszego lasera LenSx (femtosekundowego) lekarz nie używa skalpela. Z tego powodu można ją uznać za zabieg najmniej inwazyjny. Pamiętaj jednak, że pozostałe metody są również obarczone minimalnym ryzykiem powikłań. Światło lasera samo nacina, rozdrabnia oraz pomaga precyzyjnie usunąć zmętniałą soczewkę. Laser LenSx jest najdelikatniejszą techniką operowania zaćmy, która dostosowuje wiązki promieni laserowych do każdego oka indywidualnie. Aparaty te trafiły na razie do kilku renomowanych ośrodków okulistycznych w Polsce, zabiegi są więc kosztowne.

W zasadzie prawie u każdego pacjenta operacja jest możliwa. Ewentualne przeciwwskazania dotyczyć mogą jednak sposobu znieczulenia. Zabieg jest stosunkowo bezpieczny, zwykle wykonuje się go tylko w znieczuleniu miejscowym. Jednak nie u wszystkich można go przeprowadzić w ten sposób. Dotyczy to osób z niektórymi schorzeniami neurologicznymi, np. chorobą Parkinsona. Ze względu na właściwe dla tego schorzenia drżenia, pacjenci operowani są w znieczuleniu ogólnym (czyli w narkozie).

Także jeśli chory jest alergikiem, powinien koniecznie zgłosić to okuliście. Przed operacją zaćmy, w której do odkażania stosuje się preparaty zawierające jod, należy wykonać alergiczne testy skórne.

Pamiętaj! Zabiegi wszczepiania sztucznych soczewek i same soczewki są refundowane przez NFZ. W rzadkich przypadkach, gdy wybierasz szczególny ich typ, np. premium, licz się z dopłatą.

Uzupełniaj dietę o antyoksydanty (najwięcej znajdziesz w jagodach, malinach, jeżynach, borówkach). Dostarczaj dużo witaminy A (w żółtkach jaj, maśle, warzywach, orzechach) oraz witaminy C (najwięcej w kiszonkach, owocach cytrusowych). Z badań wynika, że u osób, u których rozwija się zaćma, we krwi jest nawet 50-krotnie mniej witaminy C niż u ludzi zdrowych.

Gdy wychodzisz na dwór w słoneczny dzień, wkładaj okulary przeciwsłoneczne, koniecznie z filtrami i certyfikatami bezpieczeństwa. Tylko takie ograniczają dostęp promieni UV do gałki ocznej.

Dbaj o oczy, gdy cierpisz na choroby metaboliczne – cukrzycę, miażdżycę, otyłość.