Jak powinna wyglądać dieta cukrzycowa?
Cukrzyca jest chorobą przewlekłą. U chorych występuje częściowy lub całkowity brak produkcji insuliny przez trzustkę. Dodatkowo tkanki są odporne na jej działanie. To prowadzi do utrzymywania się wysokiego poziomu cukru we krwi. Następstwem tego jest uszkodzenie narządów wewnętrznych. Przypadłość ta wymaga zmiany nawyków żywieniowych oraz przestrzegania ścisłej diety. Bardzo ważnym aspektem jest wprowadzenie do jadłospisu produktów, które nie wpływają na szybkie podwyższenie poziomu glukozy we krwi. Dlaczego? Ponieważ powikłania cukrzycowe mogą być bardzo niebezpieczne dla zdrowia, a nawet zagrażać życiu. Poniżej podpowiadamy, jaką dietę wybrać i czego koniecznie się wystrzegać.
Cukrzyca jest przewleką chorobą, w przypadku której trzustka nie spełnia swoich funkcji. Mianowicie, nie produkuje ona wystarczającej ilości insuliny bądź hormon nie jest prawidłowo przetwarzany przez komórki. Aby te mogły poprawnie zużytkować glukozę, która dostarcza energii, we krwi musi być odpowiedni poziom insuliny. Do najczęstszych objawów zwiastujących cukrzycę należy:
- zmęczenie,
- osłabienie,
- wielomocz,
- zwiększone pragnienie,
- nadmierny apetyt,
- chudnięcie.
Cukrzycę podzielić można na dwa typy: pierwszego oraz drugiego. Cukrzyca typu pierwszego charakteryzuje się znacznym niedoborem insuliny i leczona jest za pomocą zastrzyków z tym hormonem. Cukrzyca typu drugiego rozwija się zazwyczaj po 40 roku życia i dotyczy osób walczących z otyłością oraz mających wysoki cholesterol. W przypadku typu drugiego cukrzycy zazwyczaj zażywają leki i stosują odpowiednią dietę. Niektóre ciężarne kobiety mogą chorować na tzw. cukrzycę ciążową, której przebieg mija wraz z rozwiązaniem.
Insulina to hormon wytwarzany przez trzustkę. Odpowiada za metabolizm białek, tłuszczów oraz węglowodanów. Insulina transportuje energię ze spożytych pokarmów z krwi do wnętrza komórek. Wtedy poziom cukru maleje, a komórki są odpowiednio odżywione. Kiedy w organizmie brakuje insuliny, wówczas diagnozowana jest cukrzyca. Insulina została odkryta 14 listopada 1921 roku przez dr. Fredericka Bantinga i studenta medycyny Charlesa Besta w Toronto. To bardzo ważny przełom w medycynie, gdyż możliwość zewnętrznego podawania tego hormonu jest do dzisiaj jedyną skuteczną metodą w walce z cukrzycą typu pierwszego. Kiedyś cukrzyca była uznawana za nieuleczalną i śmiertelną chorobę, ale dziś nie stanowi przeszkody w normalnym funkcjonowaniu. Oprócz leków oraz insuliny, chorzy powinni pamiętać też o odpowiedniej diecie.
Diabetycy powinni spożywać od pięciu do siedmiu posiłków dziennie. Stanowi to normę, gdyż istotne jest, aby utrzymać równowagę w przyjmowaniu poszczególnych składników odżywczych np. białka. Na wizycie lekarz wskaże dokładnie, jakie produkty oraz w jakich ilościach powinny być spożywane. W tym przypadku jej zdiagnozowania istotna jest kontrola kaloryczna posiłków oraz wartości indeksu glikemicznego (IG). Ponadto osoba chora musi mieć zawsze przy sobie glukometr, dzięki czemu może kontrolować poziom cukru we krwi.
Osoba chora na cukrzycę może spożywać:
- warzywa - najlepiej spożywać je na surowo np. groszek zielony, cukinię, brokuły, paprykę oraz marchewkę.
- mięso oraz ryby - tutaj poleca się gotowanie na parze, np. indyka, chudej wieprzowiny lub wołowiny oraz wszystkich ryb.
- naturalny nabiał i jego przetwory o obniżonej zawartości tłuszczu - kefir, chude sery, mleko i maślankę.
- produkty zbożowe - najlepiej postawić na chleb żytni, ryż brązowy, różnego rodzaju kasze np. gryczaną czy jęczmienną. Dietę można rozszerzyć dodatkowo o płatki owsiane, otręby żytnie czy pszenne.
Diabetykom nie zabrania się spożywania niewielkiej ilości owoców - pomarańczy, jabłek, moreli, truskawek. Należy jednak ograniczyć ich ilość, ponieważ zawierają dużo cukrów prostych, czyli fruktozy, a także trzeba sprawdzać ich indeks glikemiczny (IG).
Diabetyk z diety powinien z pewnością wykluczyć:
- tłuste mięso;
- żółty ser i tłusty nabiał;
- fast foody;
- dania smażone;
- duże ilości soli i ziemniaków;
- słodycze, desery;
- napoje gazowane;
- alkohol i papierosy.
Taka zmiana może być trudna na samym początku walki z cukrzycą. Istnieje wiele produktów zastępczych, które są przeznaczone specjalnie dla cukrzyków. Wśród nich można znaleźć też specjalne słodycze z odpowiednio dostosowanym składem, które są zamiennikami cukru. Poza tym mąkę białą można śmiało zastąpić razową, dodawać otręby owsiane do ciasta czy słodzić kawę lub herbatę słodzikiem.
Zaakceptowanie cukrzycy nie jest łatwe. Trzeba przede wszystkim zacząć od zmiany swoich dotychczasowych nawyków żywieniowych. Aby jak najlepiej przygotować nasz organizm do zmiany diety, trzeba umówić się na wizytę do dietetyka lub skonsultować ją z lekarzem prowadzącym. Pomogą oni krok po kroku ustalić urozmaicony jadłospis, który wyrówna ilość wartości odżywczych. Istnieje wiele zamienników dietetycznych, zapewniających satysfakcję z jedzenia. Warto wiedzieć, że dieta diabetyka nie musi być nudna i monotonna. Ważne jest odpowiednie zbilansowanie spożywanych posiłków oraz regularne badanie poziomu cukru we krwi.
Zobacz także:
Wpływ ogrzewania na zdrowie
Sezonowe spadki nastroju. Dlaczego czasami czujemy się gorzej?
