Jak rozpoznać kamicę nerkową?
Mocz jest produktem filtrowania krwi w nerkach. Są w nim rozpuszczone substancje niepotrzebne lub toksyczne dla organizmu. Z nerek, przez moczowody, trafia do pęcherza moczowego, gdzie jest magazynowany, a potem wydalany przez cewkę moczową. W kamicy nerkowej dochodzi do tworzenia się w drogach moczowych złogów zbudowanych z substancji rozpuszczonych w moczu. Dzieje się tak, gdy ich stężenie jest zbyt duże lub mocz jest zbyt zagęszczony. Sprzyja temu odwodnienie organizmu, zła dieta czy wrodzone choroby metaboliczne. Im większy kamień, tym trudniej go wydalić. Dochodzi do zastoju moczu, co powoduje tworzenie się kolejnych złogów. Jakie są objawy kamicy nerkowej i w jaki sposób ją leczyć dowiesz się z dalszej części artykułu.
Najczęściej są one zbudowane ze szczawianu lub fosforanu wapnia, rzadziej spotyka się kamienie moczanowe. Kamicy sprzyjają stany przebiegające z zastojem moczu, jak przerost prostaty, niedobór substancji zapobiegających wytrącaniu się złogów (np. magnezu), inne choroby, np. nadczynność przytarczyc.
Najczęstszym objawem kamicy nerkowej jest silny, ostry ból brzucha po stronie, gdzie wytworzył się kamień (kolka nerkowa). Towarzyszy on przemieszczaniu się kamienia w moczowodzie. Ból jest kurczowy: może się nasilać i zmniejszać. Czasem jednak ma nieco inny charakter. Może być tępy, zlokalizowany po tej samej stronie co kamień, przypominający niestrawność lub ból przy parciu na stolec, promieniujący do pachwiny, a nawet do uda po tej samej stronie. Mogą mu towarzyszyć nudności.
Odstępy między kolejnymi atakami mogą wynosić od kilku godzin nawet do kilkunastu dni, w zależności od wielkości kamienia i szybkości jego przesuwania się. Jeśli kamień nie jest duży, przez większość czasu może przemieszczać się w moczowodach bezobjawowo, a ból pojawia się, gdy trafi on na naturalne zwężenie. Duży złóg natomiast często daje objawy. Po przedostaniu się kamienia do pęcherza, czemu zwykle też towarzyszy silny ból w dole brzucha, następuję krótki okres bez objawów. Później kamień przemieszcza się do cewki moczowej. Pojawiają się wówczas okresowe bóle w podbrzuszu, mogące przypominać zakażenie układu moczowego. Ból nasila się w czasie oddawania moczu, a pod koniec mikcji zwykle pojawia się też kłucie w cewce. Kamień każdorazowo z prądem moczu przemieszcza się do ujścia z cewki, aż zostanie z niej całkowicie wydalony. Wtedy objawy ustępują.
By to ułatwić, zaleca się leki rozkurczające mięśnie gładkie (drotaweryna, diazepam) i środki przeciwbólowe (paracetamol, ketoprofen, naproksen). U mężczyzn skuteczne jest zastosowanie tamsulozyny, leku stosowanego w przeroście prostaty. Ponadto pacjent powinien wypijać co najmniej 2 l płynów na dobę i uzupełnić dietę o suplementy diety zakwaszające mocz.
Jeśli kamień nie daje się wydalić naturalnymi metodami, stosuje się litotrypsję pozaustrojową, w czasie której fala ultradźwiękowa o wysokiej energii jest skoncentrowana na kamieniu. Pulsacyjne, powtarzane uderzenia kruszą kamień na mniejsze kawałki, łatwiejsze do wydalenia. Jeśli zawodzą te metody lub kamień jest zbyt duży, konieczne jest jego usunięcie operacyjne.
