Jak wykorzystać nawłoć? Przepisy na napar, nalewkę i syrop
Nawłoć jest rośliną, którą często można spotkać na polanach i łąkach. Jej intensywnie żółte kwiatostany szczelnie pokrywają przestrzeń i są widoczne z daleka. Nawłoć posiada walory dekoracyjne, ale bardzo często wykorzystywana jest także w medycynie ludowej. Sporządzone z niej napary, nalewki czy syropy rewelacyjnie działają na wiele układów organizmu. Regulują pracę żołądka i jelit, przynoszą ulgę w schorzeniach układu moczowego oraz są przydatne w leczeniu licznych dolegliwości skórnych. Czego jeszcze warto dowiedzieć się o tej ciekawej roślinie? Jak odróżnić nawłoć pospolitą od nawłoci kanadyjskiej? Odpowiedzi można znaleźć poniżej.
Nawłoć pospolita – znana również jako polska mimoza, złota rózga czy złotnik – to wieloletnia roślina z rodziny astrowatych. Jest powszechnie spotykana w wielu miejscach Polski: szczególnie na polanach, nieużytkach czy łąkach, ale też w okolicach zabudowań. Osiąga wysokość około metra: na szczycie jej ulistnionej łodygi od lipca do końca września pojawiają się kwiatostany zbudowane z drobnych, żółtych pąków tworzących wiechy. Nawłoć jest rośliną miododajną często wykorzystywaną we florystyce. Wykazuje też działanie prozdrowotne, z których inspirację czerpie medycyna naturalna. Sporządzane na jej bazie napary, czy nalewki wspierają leczenie wielu schorzeń.
Czym jest nawłoć kanadyjska?
Nawłoć kanadyjska jest równie często spotykana co rodzima nawłoć pospolita. Pochodzi z Ameryki Południowej, jednak bardzo dobrze zaadaptowała się w polskim klimacie, dlatego czasem można się spotkać z jej alternatywną nazwą – „ziele Matki Boskiej”. Nawłoć kanadyjska osiąga 150 cm wysokości, a jej żółte kwiaty tworzą na szczycie łodygi wiechę z widocznymi rozgałęzieniami. Roślina ta wykorzystywana była w tradycyjnej medycynie ludowej rdzennych mieszkańców Ameryki, gdzie stosowano ją jako środek wzmacniający i pobudzający. Nawłoć kanadyjską można rozpoznać zarówno po rozmiarach, a także po łodydze, która jest rozgałęziona oraz pokryta ostro zakończonymi liśćmi.
Nawłoć pospolita obfituje w wiele substancji czynnych, które mogą poprawić funkcjonowanie wielu układów w organizmie. Znaleźć w niej można garbniki, kwasy organiczne, olejki eteryczne oraz saponiny. Nawłoć to źródło wielu flawonoidów, przede wszystkim rutyny i kwercetyny, a także kwasów fenolowych: cholorogenowego i kawowego. Substancje czynne sprawiają, że roślina wykazuje działanie przeciwbakteryjne, przeciwzapalne, ściągające, moczopędne czy odtruwające i znajduje zastosowanie w profilaktyce wielu chorób.
Na co pomoże nawłoć?
Nawłoć pospolita jest naturalnym remedium na przeziębienie czy grypę i łagodzi towarzyszące im objawy. Sprawdza się w przypadku uporczywego i suchego kaszlu oraz ułatwia odkrztuszanie wydzieliny zalegającej w dolnych drogach oddechowych. Pomaga ponadto skrócić czas rekonwalescencji oraz wzmocnić organizm. Napary, nalewki i syropy z nawłoci są również przydatne w przypadku powtarzających się ataków astmy czy zapalenia oskrzeli. Poza tym mogą być stosowane profilaktycznie w okresie jesienno-zimowym, ponieważ naturalnie stymulują odporność organizmu.
Nawłoć pospolita jest również przydatna w leczeniu dolegliwości związanych z układem trawienia. Stymuluje wydzielanie żółci, co ułatwia procesy metaboliczne, a także pobudza apetyt oraz niweluje niestrawność, biegunkę czy bóle żołądka.
Napary z nawłoci mogą być również stosowane zewnętrznie na skórę. Są szczególnie pomocne w pielęgnacji podrażnień oraz schorzeń bakteryjnych, takich jak zapalenie mieszków włosowych czy trądzik. Okazują się również przydatne w przypadku trudno gojących się ran: działają ściągająco i dezynfekująco, a także przyspieszają proces regeneracji komórek. Warto wiedzieć, że nawłoć jest nieoceniona w codziennej pielęgnacji skóry: zwęża widoczność porów i dogłębnie je oczyszcza, a także niweluje przebarwienia oraz nadmierne wydzielanie sebum.
Suszone ziele nawłoci dostępne jest w sklepach zielarskich oraz aptekach. Z racji tego, że jest pospolicie spotykana, można ją zbierać samodzielnie. Wystarczy w ciepłe i bezdeszczowe dni odciąć górne części pędów (ok. 30 cm) z kwiatostanami. Pozyskany surowiec należy rozłożyć w suchym, ale zacienionym miejscu. Stanowi on doskonałą bazę naparów, syropów czy nalewek, które dobroczynnie wpływają na zdrowie, wspierają profilaktykę chorób i wzmacniają organizm.
Jak przygotować napar z nawłoci?
Jedną łyżkę ziół trzeba zalać szklanką wody i parzyć pod przykryciem około 10 minut. Po wystudzeniu mikstura jest gotowa do spożycia.
Jak przygotować z nawłoci syrop?
Kwiatostany nawłoci (ok. 100 g) należy umieścić w garnku i zalać wodą (tak, aby były nią pokryte), zagotować przez minutę, a następnie ostudzić. Mieszankę warto przykryć i odstawić na kilkanaście godzin (można na całą dobę: im dłużej, tym lepiej). Po tym czasie miksturę wystarczy przecedzić, dodać do niej 100 g cukru i sok wyciśnięty z jednej cytryny. Całość zagotować do momentu rozpuszczenia się cukru. Gotowy syrop można przelać do mniejszych buteleczek.
Jak przyrządzić nalewkę z nawłoci?
Kwiatostany nawłoci (ok. pół szklanki kwiatów i liści) trzeba zalać 400 ml wódki. Całość przykryć ściereczką oraz odstawić w zacienionym miejscu na około dwa tygodnie. Po tym czasie mieszankę należy przefiltrować i przelać do butelki. Leczniczo nalewkę można stosować po jednym kieliszku dzienne.
Przeciwwskazania do stosowania nawłoci
Choć nawłoć pospolita i przygotowany z niej napar, syrop czy nalewka, wykazują silne działanie zdrowotne, nie każdy może je stosować. Wystrzegać się ich powinny osoby, które borykają się ze schorzeniami nerek oraz serca. Natomiast ci, którzy przyjmują leki, powinni skonsultować zażywanie nawłoci z lekarzem, gdyż substancje czynne mogą zaburzyć działanie medykamentów. Poza tym ostrożnie powinny z niej korzystać kobiety w ciąży oraz karmiące piersią.
