Jak zapobiegać osteoporozie
W tej chorobie proces niszczenia kości jest szybszy niż ich odbudowa.Dlatego stają się kruche i łamliwe.
Jej główne przyczyny
- Dieta uboga w wapń, najważniejszy budulec kości. Potrzebujemy ok. 1000 mg wapnia na dobę, panie w ciąży - ok. 1200 mg (szklanka mleka zawiera 300 mg wapnia, plaster żółtego sera 200 mg, kubeczek jogurtu 150 mg).
- Mała ekspozycja na słońce. Pod wpływem jego promieni w skórze wytwarzana jest wit. D, która ułatwia przyswajanie wapnia. By jej nie zabrakło, trzeba wystawiać się na jego działanie co najmniej na 15 min w ciągu dnia.
- Brak ruchu. Aktywność fizyczna wzmacnia kości. Każdy jej rodzaj - od jazdy na rowerze, poprzez pływanie po taniec - jest zdrowy, to jednak naszym kościom najlepiej robią ćwiczenia przeciążeniowe (z ciężarkami).
- Nadużywanie soli, kawy, coca-coli, alkoholu. Produkty te nasilają wydalanie wapnia z organizmu. Kości osłabia też palenie.
Zapobiegać osteoporozie powinny szczególnie kobiety o wysokim poziomie estrogenów oraz szczupłe, drobnokościste, zwłaszcza o jasnej karnacji (mają słabsze kości). A także panie, które wkroczyły we wczesną lub sztuczną menopauzę (po usunięciu jajników). Chorobie sprzyjają sterydy (używane np. w leczeniu astmy, reumatyzmu) i leki podawane po przeszczepach.
Pierwsze objawy
Przez długie lata choroba rozwija się bezobjawowo. Jej pierwszy sygnał to obniżanie wzrostu. Drugi - to już złamanie. "Łamie się" co 4. kobieta i co 10. mężczyzna po 50. r. życia. Złamania kręgów stopniowo zmieniają sylwetkę (niższy wzrost, skrzywienie kręgosłupa, tzw. wdowi garb). Złamania kręgów, o których chorzy często nie wiedzą, powodują ból pleców. Badania wykrywające chorobę to densytometria (badanie gęstości kości) i RTG.
Wzmacnianie kości
Oprócz nabiału, który jest bogaty w wapń, w codziennym menu powinny znaleźć się warzywa zawierające ten minerał: brokuły, jarmuż, natka pietruszki, kapusta włoska i pekińska, rzepa, groch, fasola, orzechy brazylijskie, migdały. Niezbędne są produkty z wit. D. Jej dobre źródła to ryby morskie (makrela, łosoś, sardynka), tran, oleje roślinne i oliwa z oliwek. Są leki hamujące ubytki kości i powodujące przyrost masy kostnej. Zażywa się je raz w tygodniu, na godzinę przed jedzeniem. Lek najnowszej generacji (tabletki z ibandronianem sodu) bierze się raz w miesiącu. Chorym zaleca się też preparaty wapnia i wit. D3. U kobiet po menopauzie można rozważyć stosowanie hormonalnej terapii zastępczej, która chroni kości przed szybkim odwapnieniem.
Kons.: dr Jolanta Kunikowska, spec. chorób wew.
