Karczoch zwyczajny: Jedz i chudnij!
Wiosna wysyła coraz śmielsze sygnały, a wielu z nas z uśmiechem patrzy za okno, ale nie na swoje odbicie w lustrze. Zastanawiasz się nad wdrożeniem diety odchudzającej, ale myśl o zmniejszaniu porcji i burczącym brzuchu skutecznie cię odstręcza? Zamiast karmić się obawami, włącz do menu karczochy! Są niskokaloryczne. Usprawniają metabolizm, wspierają pracę wątroby i procesy trawienne. Są idealnym wyborem, nie tylko dla sylwetki, ale też dla zdrowia. Co warto wiedzieć o karczochach? Wyjaśniamy!
Największymi producentami karczochów są Stany Zjednoczone (szczególnie Kalifornia), a także Hiszpania, Włochy, Maroko i Egipt.
W kalifornijskim miasteczku Castroville, które zamieszkują Amerykanie włoskiego pochodzenia, co roku odbywa się festiwal karczocha.
Do Europy Środkowej karczochy dotarły w XVI wieku, do Polski, jak wiele innych przysmaków, sprowadzała je królowa Bona.
W strefie umiarkowanej karczoch jest rośliną jednoroczną. W ciepłym klimacie może być uprawiany nawet przez 4 lata i osiągać 2 m długości. Na szczycie pędów karczocha pojawiają się duże koszyczki kwiatowe. Dziś weźmiemy je pod lupę.
Niepowtarzalne kwiaty karczocha stały się inspiracją dla wielu artystów. Ich motywy najczęściej pojawiają się w ornamentach gotyckich.
Poza walorami odżywczymi, karczoch jest również rośliną ozdobną. Elementem dekoracyjnym są jego liście i kwiaty, które po całkowitym rozwinięciu prezentują niebieskie lub purpurowe odcienie.
Przede wszystkim są jednak surowcem kulinarnym i zielarskim. Ich serca - najcenniejsza i najsmaczniejsza część rośliny - otoczone są kilkoma warstwami grubych liści, kształtem przypominającymi łuski.
Pierwsze wzmianki o leczniczych właściwościach karczocha pochodzą z IV wieku p.n.e. Pisał o nich uczeń Arystotelesa - Teofrastus.
Przed laty medycyna ludowa, a dziś ziołolecznictwo, rekomendowała karczoch i wyciągi z tej rośliny przy kłopotach trawiennych i problemach z wydzielaniem żółci, dla wzmocnienia wątroby i regulowania poziomu cholesterolu we krwi. Karczoch sprzyja usuwaniu toksyn, złogów i zbędnych produktów przemiany materii. Oczyszcza i odtruwa.
Świeże liście karczocha zawierają cynarynę - substancję, która wspiera działanie wątroby. Cynaryna ma właściwości żółciopędne i żółciotwórcze. Usprawnia przebieg procesów trawiennych, pobudza regenerację komórek wątroby i zapobiega jej stłuszczaniu. Działa też przeciwzapalnie i przeciwbakteryjnie.
Niezwykle cennym składnikiem karczocha jest inulina. Czym ona jest? Cukrem, który ma pozytywny wpływ na przebieg wielu funkcji życiowych i, co ma szczególne znaczenie na progu wiosny, usprawnia odchudzanie. Inulina należy do fruktanów. Jest prebiotykiem. Człowiek jej nie trawi, dlatego w ludzkim organizmie zachowuje się podobne jak błonnik, ale nie tylko.
Inulina stymuluje wzrost korzystnej mikroflory przewodu pokarmowego. Sprzyja obniżeniu poziomu cukru i cholesterolu we krwi. Podobnie jak błonnik, niweluje zaparcia, toksyczne metabolity i sprzyja oczyszczaniu organizmu. Poprawia też wchłanianie wapnia z układu pokarmowego.
Jej pozytywny wpływ na mikrobiom jelitowy i skuteczność w usuwaniu złogów, przyczynia się do zmniejszenia ryzyka wielu chorób metabolicznych, zwłaszcza w obrębie jelit. Inulina chroni przed rozwojem cukrzycy, miażdżycy, wrzodziejącego zapalenia okrężnicy i nowotworów jelit.
Wysoką wartość odżywczą karczocha i jego liczne prozdrowotne właściwości skrzętnie wykorzystuje nie tylko ziołolecznictwo, ale też przemysł kosmetyczny.
Dzięki właściwościom przeciwzapalnym i antybakteryjnym, wyciąg z liści karczocha stosowany jest do leczenia niektórych schorzeń dermatologicznych, takich jak łuszczyca, egzema czy pokrzywka, a także produkcji kosmetyków, szczególnie do cery trądzikowej. Wysoka zawartość witamin z grupy B, jaką może pochwalić się karczoch, pomaga zapobiegać łojotokowemu zapaleniu skóry.
***
Zobacz także:
Sałatka z karczochów z jajkiem
Jak uprawiać karczochy w Polsce?
