Kichanie i... ból brzucha - jak uniknąć alergii krzyżowej

Niektóre osoby, chociaż nie mają alergii pokarmowej, a są uczulone jedynie na pyłki roślin, po zjedzeniu pewnych produktów czują się zawsze źle. To właśnie może być objaw alergii krzyżowej, która pojawia się wówczas, gdy w pyłku i pokarmie występują te same składniki uczulające. Takich "par" jest nawet kilkadziesiąt. I tak na przykład ktoś, kto jest uczulony na brzozę, może zareagować alergicznie po zjedzeniu jabłka. Objawy mogą być różne - od świądu i lekkiego pobolewania brzucha, po silne wymioty, biegunkę, opuchliznę ust, a nawet duszność. Symptomy alergii krzyżowej nasilają się szczególnie wiosną, gdy stężenie pyłków jest wysokie, dlatego warto wiedzieć o niej jak najwięcej.

Na jakie połączenia uważać?

Reakcje krzyżowe zwykle nie wywołują tak silnych objawów jak typowe alergie pokarmowe. Warto jednak poznać najbardziej uczulające kombinacje pyłków i pokarmów, by ich unikać.

Jeśli masz alergię na pyłek brzozy, uważaj na owoce drobno- i grubopestkowe (np. arbuzy, jabłka, gruszki, śliwki, morele, brzoskwinie), banany, liczi, kiwi, mango, pomarańcze, orzechy, niektóre przyprawy (anyż, curry, kminek, pieprz) oraz warzywa (koper, marchew, paprykę, pomidory, seler, soja, ziemniaki).

Przy uczuleniu na pyłek bylicy szkodliwe mogą okazać się dla ciebie: owoce drobno- i grubopestkowe (jak wyżej), kiwi, mango, orzechy i orzeszki ziemne, niektóre przyprawy (anyż, curry, kminek, pieprz) oraz warzywa (koper, marchew, papryka, pomidory, seler, soja).

W przypadku alergii na trawy i zboża lepiej unikać mąki (owsianej, pszennej i żytniej) oraz produktów, które ją zawierają (pieczywa, makaronów, pizzy), a także owoców drobno- i grubopestkowych (jak wyżej), kiwi, melonów, cebuli, pomidorów, selera.

Przy alergii na różne pyłki roślin wskazane może być ograniczenie jedzenia miodu - bo zawiera on pyłek kwiatów i traw (m.in. brzozy, bylicy, złocienia.

Uwaga! Osoby uczulone np. na pyłki brzozy mogą reagować na niektóre gatunki jabłek, gruszki, seler, kiwi, marchew itp. tylko w okresie pylenia, czyli w kwietniu i maju. Najczęściej jednak dolegliwości po ich spożyciu występują u alergika przez cały rok (choć mogą być mniej nasilone).

Co jeszcze może wywołać reakcję

Przy alergii na lateks ryzykowne może być jedzenie: awokado, bananów, kiwi, mango, melonów, owoców grubopestkowych (np. śliwek), orzechów ziemnych, papai, pomidorów, selera, ziemniaków.

Jeśli uczula jad owadów (m.in. osy, pszczoły) - lepiej zrezygnować z miodu.

Alergicy uczuleni na pierze mogą źle reagować na białko jajka kurzego.

Jeśli uczulają roztocza kurzu, trzeba zachować ostrożność, spożywając posiłek zawierający skorupiaki (np. kraby).

Z wizytą u alergologa

Jeśli podejrzewasz u siebie alergię, weź od lekarza pierwszego kontaktu skierowanie do poradni alergologicznej. Choć wytropienie alergii krzyżowej nie jest łatwe, specjalista na podstawie wywiadu oraz testów może postawić właściwą diagnozę.

Testy skórne: Wykonuje się je na przedramieniu lub plecach. Lekarz nakłada kropelki alergenu i delikatnie nakłuwa skórę. Pojawiający się po 20 min. bąbel świadczy o alergii. Ewentualne wątpliwości rozstrzygają próby prowokacyjne (podaje się alergen na powierzchnię błony śluzowej nosa) lub badanie poziomu przeciwciał IgE.

Testy z krwi (na przeciwciała IgE): Pozwalają wykryć nadwrażliwości na znacznie większą ilość alergenów wziewnych i pokarmowych. By je przeprowadzić nie trzeba odstawiać leków antyhistaminowych (co jest konieczne przy testach skórnych).

Zespół alergii jamy ustnej

Zjedzenie owocu czy warzywa powoduje nieprzyjemne sensacje w ustach? Być może cierpisz na OAS, czyli zespół alergii jamy ustnej. Choroba występuje tylko u osób cierpiących na alergiczny nieżyt nosa i/lub mających alergię na pyłki (głównie pyłki brzozy, ale także chwastów i traw). Ta reakcja alergiczna w jamie ustnej i w gardle najczęściej objawia się pod postacią: obrzęku, pieczenia, świądu w okolicy ust, języka, gardła. Jeśli alergen nie zostanie zniszczony przez kwasy żołądkowe, możliwa jest reakcja systemu trawiennego - wymioty, nudności, bóle brzucha, biegunka. Objawy te występują zazwyczaj bezpośrednio po kontakcie spożytego pokarmu ze śluzówką jamy ustnej.

Najskuteczniejszy sposób na uwolnienie się od choroby

Podstawowa zasada w przypadku zapobiegania reakcjom alergicznym brzmi - unikaj tego, co cię uczula. Niestety skutecznie można ją zastosować do bardzo niewielu alergenów.

Dlatego najlepszym sposobem na pozbycie się alergii jest odczulanie (tzw. immunoterapia), które uczy organizm tolerować alergeny. Co trzeba o nim wiedzieć?

Kuracja trwa od 3 do 5 lat. Terapia może mieć różną formę: zastrzyków podskórnych, kropli lub tabletek pod język. Zastrzyki to stara metoda immunoterapii, wymaga częstych wizyt u alergologa (najpierw co tydzień, później co miesiąc). W przypadku immunoterapii podjęzykowej, jedynie przyjęcie pierwszej dawki leku wymaga obecności lekarza. Metodę można stosować w okresie pylenia, a po przerwie zacząć następny etap leczenia wraz z kolejną wiosną. Ma wysoką skuteczność. Uwalnia od dolegliwości na kilkanaście lat i hamuje proces dalszego uczulania na inne alergeny. Koszt: szczepionki w zastrzykach - ok. 3 zł 20 gr., (refundacja). Krople - ok. 270 zł i tabletki - ok. 400 zł. Szczegółowe informacje znajdują się w serwisie: www.odczulanie.info.