Medycyna zna skuteczne metody, by zapobiegać zapaleniu i kamicy lub leczyć je prostymi zabiegami.
Kiedy narzekamy, że boli nas wątroba, zwykle chodzi o dolegliwości związane z pęcherzykiem żółciowym, nazywanym potocznie woreczkiem. Jest to narząd, który magazynuje wyprodukowaną w wątrobie żółć potrzebną do trawienia tłuszczy. Problemy z woreczkiem o wiele częściej dotykają kobiety niż mężczyzn. Powoduje je z reguły ciężkostrawna dieta, zaburzenia przemiany materii lub gospodarki hormonalnej. Najczęstsze choroby pęcherzyka to stany zapalne i kamica żółciowa. Podpowiadamy, jak je rozpoznać i leczyć.
Choroby pęcherzyka żółciowego przez długi czas mogą nie dawać żadnych objawów, ale gdy już się pojawią, nie powinniśmy ich bagatelizować. Wczesne rozpoznanie kłopotów może nas ustrzec przed rozwojem kamicy żółciowej i w rezultacie - przed zabiegiem usunięcia woreczka.
Problemy z trawieniem
Po zjedzeniu ciężkostrawnej potrawy (np. smażonej, tłustej, z dużą ilością cukru) pojawia się ucisk pod prawym żebrem. Często towarzyszą mu kłucia, wzdęcia, odbijanie. Objawy te mogą świadczyć o podrażnieniu pęcherzyka żółciowego lub obecności w nim kamieni.
Bolesna kolka
To nagły, często bardzo silny ból umiejscowiony pod prawym żebrem, który czasem promieniuje do pleców, do prawej łopatki. Towarzyszą mu wzdęcia, mogą pojawić się wymioty z domieszką żółci. W ustach możemy czuć goryczkę. Atak kolki pojawia się najczęściej w wyniku zastoju żółci lub przemieszczania się kamieni żółciowych. Występuje 2-3 godziny po zjedzeniu ciężkostrawnego posiłku. Może się również zdarzyć, że ból pojawi się po intensywnym wysiłku fizycznym.
Radzimy
Jeśli cierpisz na niestrawność i kolki, poproś lekarza rodzinnego o skierowanie na USG. Badanie wykaże, czy ich przyczyną jest chory woreczek żółciowy.
Gdy zdarzają się nam dolegliwości z woreczkiem, trzeba uzupełnić apteczkę o preparaty żółciopędne i rozkurczowe - tak, by zawsze mieć je pod ręką.
W przypadku nagłego bólu
Gdy dopadnie cię atak kolki żółciowej, zażyj środek rozkurczowy, np. No-spa lub Buscopan. Połóż się wygodnie z ciepłym kompresem na brzuchu. W ciągu pół godziny ból powinien minąć.
Do regularnego stosowania
Lekarze najczęściej polecają:
- Mniszek lekarski: ułatwia trawienie tłuszczów. Stosuje się go również w przypadku zastoju żółci w pęcherzyku i podczas ataku kolki.
- Dziurawiec: pobudza wydzielanie i przepływ żółci, a także działa rozkurczowo. Po każdym posiłku warto pić domową herbatkę: 2 łyżki ziela zalej szklanką wrzątku i zaparzaj ok. 5 minut.
- Karczoch: zalecany w przypadku przewlekłych problemów z wątrobą i z drogami żółciowymi.
Radzimy
Po ataku kolki przez co najmniej 2 tygodnie zażywaj preparaty wspomagające wydzielanie żółci.
W przypadku dużej ilości złogów w pęcherzyku żółciowym lekarz może zalecić jego całkowite wycięcie. Z przyczyn medycznych nie zostawia się nawet fragmentu narządu, bo pęcherzyk jest w stanie odbudować złogi w pozostawionej części.
Jak to przebiega
Lekarz umieszcza rurki w pępku i w dwóch niewielkich nacięciach. Wprowadza przez nie teleskop ze światłowodem, który przekazuje obraz do monitora, oraz końcówki narzędzi chirurgicznych. Zabieg wycięcia pęcherzyka żółciowego trwa około 30 minut.
Główne zalety tej metody
Istnieje bardzo mała liczba przeciwskazań do tego zabiegu (w szczególnych przypadkach może być wykonywany nawet w drugiej połowie ciąży). Przeszkodą nie jest nadwaga osoby operowanej (stanowiła ona problem w przypadku operacji tradycyjną metodą). Okres rekonwalescencji jest bardzo krótki: już po 24 godzinach można wyjść do domu, a kilka dni później wrócić do pracy.
Co się dzieje po zabiegu
Funkcje usuniętego woreczka przejmuje przewód żółciowy, który pęcznieje, tworząc zbiornik na żółć. Jednak konieczna jest zmiana trybu życia i diety.
Radzimy
Po usunięciu woreczka żółciowego zaleca się spożywanie nie mniej niż pięciu małych posiłków dziennie. Zbyt duże przerwy między posiłkami mogą spowodować zastój żółci.
W leczeniu dolegliwości woreczka żółciowego dieta ma bardzo duże znaczenie. To od niej zależy, czy pęcherzyk nie kurczy się nadmiernie, wydalając zbyt dużo żółci niezbędnej do trawienia tłuszczów. Dlatego jeśli dokucza ci woreczek, przejdź na dietę lekkostrawną.
Produkty wskazane
- Chude mięso i ryby pieczone w folii lub pergaminie.
- Warzywa, owoce, chudy nabiał, jogurty naturalne niskotłuszczowe.
- Drobne kasze (np. manna, mazurska, kuskus), ryż, drobny makaron.
Produkty zakazane
- Mięso i ryby smażone, wędliny (zwłaszcza "mielonki"), smalec, majonez.
- Piwo, mocne alkohole (wódka) i słodkie likiery.
- Ciasta, czekolada, tłusty nabiał, sery żółte i pleśniowe, śmietana.
Radzimy
Zawsze pamiętaj o zjedzeniu lekkiego śniadania. Na czczo w pęcherzyku znajduje się zbyt mało kwasów żółciowych, przeważa cholesterol. To z niego mogą się wytrącić kamienie.
Dariusz Kuś chirurg, dyrektor Szpitala LUX MED
