Leki przeciwbólowe: Ibuprofen, paracetamol i kwas acetylosalicylowy. Czym się różnią?
Ibuprofen, paracetamol i kwas acetylosalicylowy to jedne z najczęściej stosowanych leków. Sprawdzają się w przypadku przeziębienia i gorączki oraz bólu głowy, zębów czy stawów. Czym się różni ibuprofen od paracetamolu i kwasu acetylosalicylowego? Oto najważniejsze informacje na temat popularnych leków przeciwbólowych i przeciwgorączkowych.
Ibuprofen
Ibuprofen jest jednym z najczęściej stosowanych leków, jakie można kupić bez recepty. O jego popularności świadczy fakt, że bez problemu możemy zakupić go praktycznie w każdym sklepie samoobsługowym czy na stacji benzynowej. WHO uznaje ibuprofen za jeden z najważniejszych leków podstawowej opieki zdrowotnej.
Ibuprofen zaliczany jest do grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ). Oznacza to, że ma działanie nie tylko przeciwbólowe oraz przeciwgorączkowe, ale właśnie i przeciwzapalne. Dodatkowo, leki z tej grupy agregują także płytki krwi. Dzięki temu skutecznie zmniejszają krzepliwość krwi.
Jak dokładnie działa ibuprofen? Przede wszystkim wycisza aktywność enzymów, które powodują uczucie bólu lub stan zapalny. Co ważne, ibuprofen ma działanie ukierunkowane - blokuje przede wszystkim sygnały w miejscu występowania bólu.
Lek ten występuje w formie czopków, kremów i maści. Nie ma jednak wątpliwości, że najczęściej podawany jest w formie tabletek. Zwykle zaczyna działać po około 30 minutach, a jego stężenie jest największe przez 1-2 godziny od podania.
Na jakie dolegliwości stosować ibuprofen? Lek dobrze sprawdza się w przypadku lekkich i umiarkowanych dolegliwości. Chodzi przede wszystkim o bóle związane z miesiączką, bóle głowy, bóle pleców, bóle zębów. Ibuprofen skuteczne obniży także gorączkę. Należy pamiętać o tym, aby nie przekraczać odpowiedniej dawki leku.
Ibuprofen uznawany jest za bezpieczną substancję jednak jak każdy lek, może powodować skutki uboczne. Możliwe działania niepożądane to m.in. zawroty głowy, biegunka, wymioty, ból brzucha, niestrawność, zaburzenia pracy wątroby, wysypka i zmiany skórne, zaburzenia pracy nerek.
Trzeba również pamiętać, by nie podawać go czworonogom. Nie każdy wie, że ibuprofen jest toksyczny dla psów. Powoduje krwotoczne zapalenie przewodu pokarmowego, które skutkować może śmiercią naszego pupila.
Paracetamol
Kolejną popularną substancją jest paracetamol, który ma działanie przeciwbólowe i przeciwgorączkowe. W odróżnieniu od ibuprofenu, nie działa przeciwzapalanie. Kolejna różnica - paracetamol działa ośrodkowo. Uważa się, że lek oddziałuje na ośrodkowy układ nerwowy i w ten sposób łagodzi sygnały bólowe otrzymywane przez mózg.
Najpopularniejszą formą przyjmowania paracetamolu są tabletki. Lek jednak znajdziemy także w syropach, tabletkach do rozpuszczania i czopkach. Prawidłowo stosowany paracetamol uważany jest za bezpieczną substancję. Może być podawany nawet dzieciom i kobietom w ciąży. Paracetamol ma bardzo szerokie zastosowanie. Dobrze sprawdzi się w przypadku umiarkowanego bólu. Może być stosowany m.in. na gorączkę, bolesne miesiączki, bóle kości, głowy, zębów. Paracetamol polecany jest także pacjentom z chorobą wrzodową, astmą i zaburzeniami krzepliwości krwi.
Nie należy przekraczać dziennej dawki paracetamolu, czyli maksymalnie 4 g paracetamolu na dobę. Ze względu na możliwość uszkodzenia wątroby, zabronione jest także łączenie leku z alkoholem. Paracetamol, zwłaszcza w dużych dawkach, może powodować skutki uboczne. Wystąpić mogą m.in. zmniejszenie liczby płytek krwi i granulocytów, zmiany skórne, skurcz oskrzeli, nudności, biegunka, wymioty, plamica barwnikowa i wstrząs anafilaktyczny.
Przyjmując paracetamol, należy powiadomić lekarza lub farmaceutę o wszystkich stosowanych lekach - nawet tych wydawanych bez recepty. Paracetamol może bowiem wchodzić w interakcje z innymi substancjami. Dotyczy to przede wszystkim leków na cukrzycę, antydepresantów i leków przeciwzakrzepowych. Paracetamolu nie można łączyć także z lekami z grupy NLPZ, czyli np. ibuprofenem. Grozi to bowiem uszkodzeniem nerek.
Kwas acetylosalicylowy
Kwas acetylosalicylowy zaliczamy do grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych. Oznacza to, że ma on działanie przeciwbólowe, przeciwgorączkowe oraz przeciwzapalne. Sprawdzi się w przypadku m.in. przeziębienia, infekcji, migreny, bólu głowy i bólu stawów. Kwas acetylosalicylowy stosowany może być także na obrzęki.
Nie każdy jednak wie, że lek ten można stosować bowiem również w przypadku problemów sercowo-naczyniowych. Niewielkie dawki podaje się pacjentom z chorobami serca, słabym przepływem krwi do mózgu, wysokim poziomem cholesterolu i nadciśnieniem. Zdarza się również, że kwas acetylosalicylowy podawany jest pacjentom po zawale serca i udarze. Lek przydatny może być także u ciężarnych. Aspiryna podawana jest czasem kobietom w III trymestrze ciąży. Chodzi o pacjentki, u których wystąpił tzw. stan przedrzucawkowy. Dzięki zastosowaniu kwasu acetylosalicylowy można z powodzeniem wyrównać poziom prostaglandyn.
Maksymalna dawka kwasu acetylosalicylowego to 4 g na dobę. Niewskazane jest stosowanie go u osób poniżej 18 roku życia. Przed podaniem leku dzieciom lub młodzieży należy skonsultować się z lekarzem. Inne przeciwwskazania to m.in. nadwrażliwość na salicylany, skaza krwotoczna i astma oskrzelowa. Jak każdy lek, także i kwas acetylosalicylowy może powodować nieprzyjemne skutki uboczne. U pacjentów dojść może m.in. do bólu brzucha, nudności, wymiotów, niestrawności, zapalenia wątroby i zapalenia nerek. Trzeba pamiętać również, że kwas acetylosalicylowy może wchodzić w interakcje z innymi lekami. Z tego powodu należy zgłosić lekarzowi lub farmaceucie wszystkie stosowane leki - nawet te dostępne bez recepty.
Aleksandra Chruścielewska
***
Zobacz również:
