Letnia dieta dla cukrzyka. Które owoce sezonowe mogą zaszkodzić?
Życie z cukrzycą jest wyzwaniem. Lato w pełni, stragany uginają się od rodzimych plonów. Po jakie owoce mogą sięgać diabetycy, z jakich powinni zrezygnować i o czym pamiętać komponując letni jadłospis? Podpowiadamy.
Węglowodany złożone - baza jadłospisu cukrzyka, niezależnie od pory roku
Diabetycy, podobnie jak i osoby żyjące z każdą inną chorobą przewlekłą, z czasem uczą się ją akceptować i zamiast utyskiwać na - nie ukrywajmy - restrykcyjne zakazy, koncentrują się na tym, co dozwolone i korzystne. Adaptacja do indywidualnych wymagań organizmu jest najlepszym, co możemy zrobić w każdym wieku i w każdej jednostce chorobowej.
W cukrzycy najważniejszą sprawą jest zapanowanie nad rozchwianą gospodarką węglowodanową, a najlepszą drogą do tego jest spożywanie wartościowych węglowodanów złożonych. Regularnie, czyli w przypadku diabetyka 5-6 razy dziennie i w małych porcjach. Taki schemat żywienia jest kluczem do zapobiegania niebezpiecznym dla cukrzyka gwałtownym wzrostom glukozy we krwi. Dochodzi do nich po zjedzeniu dużych porcji (nawet jeśli mówimy o węglowodanach złożonych), a także po spożyciu cukrów prostych.
Czytaj też: 10 ziół skutecznych przy nadciśnieniu
Nagły wyrzut cukru we krwi powoduje, że trzustka, która u diabetyka nie działa idealnie, zmuszona jest do szybkiej produkcji dużej dawki insuliny. To pogarsza i tak już zaburzoną gospodarkę węglowodanową. Dlatego osoby z cukrzycą muszą dbać o małe i częste posiłki, których bazą są węglowodany złożone.
Najlepsze źródła węglowodanów złożonych
Węglowodany złożone to makroskładniki, którymi karmi się nasze "centrum dowodzenia", czyli mózg. On nie odżywi się ani białkiem, ani tłuszczem. Gdy mózg jest głody, pojawiają się niepohamowane napady głodu, potocznie określane "wilczym głodem". Jeśli nie zadbamy o rozsądną podaż węglowodanów złożonych, mózg zacznie się domagać ich wersji instant, czyli cukrów prostych. To dlatego, gdy robimy zbyt długie przerwy między posiłkami, często pojawia się ochota na słodycze. Mózg "woła" wówczas o ekspresową dostawę energii.
Nikt, komu zależy na dobrym zdrowiu i sylwetce, nie powinien dopuszczać do takich sytuacji. Diabetycy wręcz nie mogą. W każdym z 5-6 małych posiłków, które powinna codziennie spożyć osoba z cukrzycą, musi znaleźć się jeden z węglowodanów złożonych.
Wśród rekomendowanych są:
- niedosładzane, naturalne płatki owsiane (są najlepsze dla cukrzyka, bo mają najwięcej błonnika),
- dobrej jakości pełnoziarniste pieczywo,
- kasze, optymalnie gruboziarniste (mają więcej błonnika),
- ryż naturalny, brązowy, dziki (byle nie biały, oczyszczony z błonnika),
- makarony pełnoziarniste (w ograniczonych ilościach i nie częściej niż 1-2 razy w tygodniu).
Gdy odżywimy już mózg, możemy pomyśleć o pozostałych, równie ważnych makroskładnikach, a także witaminach, antyoksydantach, minerałach i błonniku.
Białka i tłuszcze w diecie cukrzycowej
Obok węglowodanów, bardzo ważne są zdrowe źródła dwóch pozostałych makroskładników, czyli białek i tłuszczów.
W diecie cukrzycowej ogromne znaczenie ma utrzymanie prawidłowej masy ciała, dlatego diabetycy powinni sięgać po chude mięso, nabiał, jaja i rośliny strączkowe. To najlepsze i najzdrowsze źródła białka. Rekomendowane tłuszcze to dobrej jakości tłoczone na zimno oleje roślinne, orzechy, pestki dyni i słonecznika.
Te produkty są uniwersalne i powinny znaleźć stałe miejsce w diecie cukrzycowej o każdej porze roku. Również latem.
Letnie przysmaki w diecie diabetyka
Obok trzech filarów (wymienionych makroskładników), w diecie diabetyka nie może zabraknąć witamin, antyoksydantów, składników mineralnych i błonnika. Ich najlepszym źródłem są świeże, sezonowe, polskie owoce i warzywa.
Świeże, bo one mają najwięcej składników aktywnych biologicznie.
Sezonowe, bo natura doskonale wie, czego organizm potrzebuje w konkretnym momencie roku. Nie bez powodu letnie plony polskiej ziemi mają tak wysoką zawartość wody i silnie zasadowy odczyn. Warzywa, takie jak ogórki i pomidory oraz wyjątkowo soczyste owoce, jak chociażby truskawki, nie tylko doskonale pachną i smakują, ale też nawadniają i gaszą pragnienie.
Polskie, a najlepiej lokalne, bo rośliny, których nie trzeba przewozić na długich dystansach, nie muszą być konserwowane na czas transportu.
Obok wspomnianych już ogórków i pomidorów, diabetycy powinni włączyć do diety selery (zarówno korzeń, jak i nać), natkę pietruszki, marchew (surową) i cukinię, a także kalafiory, brokuły i wszelkie sałaty.
Wśród licznych owoców lata, najkorzystniejszymi dla cukrzyków są truskawki, czerwone i białe porzeczki, agrest, wiśnie, jeżyny, borówki, czarne jagody, maliny i poziomki. Spożywane, co oczywiste, w małych porcjach i na surowo.
Są i takie roślinne przysmaki, z których - z uwagi na wysoką zawartość cukrów prostych - diabetycy powinni zrezygnować. Mowa o burakach czerwonych, czarnych porzeczkach, czereśniach, śliwkach i winogronach.
Czytaj też:
