Niewydolność serca: Przyczyny, objawy i leczenie
Niewydolność serca zabija coraz więcej osób, także młodych i w średnim wieku. Szacuje się, że z tą przewlekłą chorobą zmaga się już ponad milion Polaków, ale znaczna część nie ma o tym pojęcia. Przyczyn niewydolności może być wiele, najczęściej jest to otyłość, miażdżyca, przebyty zawał serca czy cukrzyca. Do głównych objawów zalicza się szybką męczliwość, spłycenie oddechu, osłabienie mięśni czy obrzęki. To jednak nie wszystkie symptomy, a wiele z nich wciąż ignorujemy, ryzykując życiem. Sprawdź, na czym polega niewydolność serca, dlaczego do niej dochodzi i w jaki sposób objawia się to schorzenie.
Niewydolność serca (a właściwie mięśnia sercowego) oznacza, że nie jest w stanie ono przepompowywać odpowiedniej ilości krwi – mniej przepływa jej przez komory, a więcej pozostaje w sercu. Skutkuje to niedokrwieniem i niedotlenieniem całego organizmu. Najczęstszą przyczyną niewydolności serca jest choroba wieńcowa (zwężenie tętnic) i przebyty zawał. Do czynników ryzyka zalicza się także nadciśnienie tętnicze, miażdżycę, cukrzycę i otyłość. Wszystkie te schorzenia uszkadzają naczynia krwionośne i osłabiają serce. Do niewydolności prowadzą również wady wrodzone, migotanie przedsionków czy powikłania infekcji (szczególnie grypy). Bardzo często rozwój choroby następuje na skutek zapalenia płuc, a także przewlekłych chorób nerek i tarczycy. Pracę serca mogą też pogarszać nieodpowiednio stosowane leki (nawet przeciwbólowe), chemioterapia, nadużywanie alkoholu oraz niezdrowa dieta, bogata w cukry proste i tłuszcze pochodzenia zwierzęcego.
Niewydolność serca to tak naprawdę zespół wielu dolegliwości, które dają objawy związane z układem krążenia, ale też szereg mylących symptomów. Najbardziej charakterystyczne oznaki to szybkie męczenie się nawet podczas niewielkiego wysiłku fizycznego, spłycenie oddechu i duszności, ogólne osłabienie, zawroty i bóle głowy, a także obrzęki kończyn dolnych (zwłaszcza kostek), które znikają nad ranem. Objawy te są efektem zaburzeń krążenia i niedotlenienia organizmu. Nasz niepokój powinno też wzbudzić szybkie przybieranie na wadze (około 2 kg tygodniowo), utrata apetytu, nudności i bóle w prawej części jamy brzusznej. Wiele osób skarży się też na problemy z koncentracją, senność i częstsze oddawanie moczu (szczególnie w nocy). Wszystko dlatego, że wiele narządów nie otrzymuje właściwej ilości krwi, co pogarsza także ich funkcjonowanie. W pierwszej kolejności cierpią nerki i wątroba. Z czasem zmagamy się z dolegliwościami, które rzadko łączymy z chorobami serca. Jest to przede wszystkim nocny kaszel i świszczący oddech czy zimne poty. W pierwszym przypadku przyczyną jest niedokrwienie płuc, w drugim – skóry.
Podstawą diagnostyki niewydolności serca jest szczegółowy wywiad lekarski. Ważne jest określenie, w jakich sytuacjach pojawiają się duszności, zmęczenie czy senność. Niezbędne są również badania diagnostyczne – przede wszystkim morfologia krwi obwodowej, badanie poziomu hormonu wydzielanego przez komórki mięśnia sercowego, a także elektrokardiogram, echo serca i rentgen klatki piersiowej.
Leczenie niewydolności serca, zwłaszcza w zaawansowanym stadium jest ogromnym wyzwaniem. W ciągu 4 lat od diagnozy umiera nawet 50 proc. pacjentów. Podstawę leczenia stanowią środki farmakologiczne – leki moczopędne i rozszerzające naczynia krwionośne, pomocna jest również tlenoterapia. Kluczowa jest zbilansowana dieta, dopasowana do możliwości aktywność fizyczna oraz stałe pomiary ciśnienia tętniczego krwi. W okresach zaostrzenia choroby niezbędna jest hospitalizacja.
