Nowoczesne zabiegi na żylaki, ostrogi, halluksy
Doraźnie ulgę przyniosą proste domowe zabiegi. Kiedy dolegliwości stają się uciążliwe, potrzebna może być interwencja ortopedy lub chirurga.
Gdy puchną nogi - suplementy, zabiegi medyczne
Kiedy nogi puchną, najczęściej jest to skutek zakłóceń w organizmie obiegu płynów ustrojowych, czyli krwi i limfy. Sporadyczne obrzęki, np. po długiej podróży, zwykle nie są groźne. Jeśli jednak opuchlizna pojawia się często, pod skórą widoczna jest sieć drobnych żyłek lub pojedyncze żyły, potrzebna jest konsultacja z chirurgiem naczyniowym lub flebologiem.
Aby nogi nie puchły, staraj się jak najczęściej pobudzać krążenie w żyłach. Jeśli masz pracę siedzącą, wykonuj co pewien czas krążenia stopami lub wstań od biurka i przejdź się. Z kolei, gdy stoisz przez wiele godzin, kilka razy w ciągu dnia usiądź i odpocznij z nogami uniesionymi powyżej linii serca.
Maści, żele, tabletki
Przyjmuj preparaty zawierające zmikronizowaną diosminę. Pomogą uszczelnić ścianki naczyń krwionośnych oraz usprawnić przepływ krwi w żyłach. Dyskomfort spowodowany zmęczeniem zmniejszy smarowanie nóg żelami dostępnymi bez recepty.
Gdy nogi puchną, bo masz już rozległe pajączki lub niewielkie żylaki, warto je usunąć, by nie dopuścić do rozwijania się choroby. Możesz zdecydować się na nowoczesną, małoinwazyjną metodę leczenia.
Skleroterapia
To metoda polegająca na podaniu do zmienionego naczynia lub chorej żyły specjalnego środka, który powoduje uszkodzenie ściany żylaka i jego zarośnięcie. Po zabiegu przynajmniej przez ok. 2 tyg. trzeba nosić opatrunek uciskowy. Dzięki niemu żyły szybciej się zrastają.
Laseroterapia
Pod kontrolą USG lekarz nakłuwa żyłę. Następnie wprowadza do niej cewnik, przez który wsuwa światłowód emitujący wiązkę promieni lasera. Na skutek podrażnienia żyły przez energię światła laserowego, chora żyła zarasta.
Gdy masz już duże żylaki, które dają dolegliwości nie tylko w postaci puchnięcia nóg, ale grożą też zakrzepami, potrzebna jest radykalna operacja.
Stripping
Operację przeprowadza się w szpitalu, w znieczuleniu zewnątrzoponowym lub ogólnym. Chirurg przez niewielkie nacięcia (przy kostce, pod kolanem lub w pachwinie) usuwa całą żyłę. Przez dobę po operacji nie można chodzić. Dwa tygodnie po zabiegu trzeba nogę bandażować. Nie można też zbyt długo stać ani siedzieć, a nogę jak najczęściej trzeba trzymać podniesioną. Operacja jest refundowana.
Kiedy ostry ból przeszywa piętę - kompresy, laser, ultradźwięki
Przeszywający ból w pięcie można porównać do tego, jaki dałoby wbijanie w nią gwoździa. Uniemożliwia nie tylko chodzenie, ale często nawet założenie buta. To charakterystyczny objaw ostrogi piętowej (wyrostek utworzony przez złogi wapienne) i stanu zapalnego, jaki rozwija się wewnątrz pięty.
Walka z ostrogą polega na tym, by nie dopuszczać do rozwoju stanu zapalnego, a jeśli już do niego dojdzie - na szybkim zlikwidowaniu go. Jeśli ból jest niewielki lub średni, pomogą żele czy też maści przeciwbólowe i przeciwzapalne, które można kupić bez recepty. Trzeba regularnie, przynajmniej dwa razy dziennie, wcierać je w bolącą piętę. Natomiast przy bardzo silnym bólu potrzebne będą także doustne niesteroidowe leki przeciwbólowe, na które lekarz przepisze ci receptę.
Ciepły kompres
Okłady borowinowe przykładane na chore miejsce, pomagają zmniejszyć stan zapalny i przynoszą ulgę w bólu. Aby z nich skorzystać, nie musisz jechać do sanatorium. Możesz przygotować je samodzielnie w domu, kupując w aptece pastę borowinową. Pojemnik z pastą podgrzej najpierw w kąpieli wodnej, do temp. 38- 39°C. Na bolące miejsce połóż półcentymetrową warstwę borowiny. Zawiń piętę folią i okręć ręcznikiem. Trzymaj kompres nie krócej niż 30 minut - nie dłużej niż godzinę. Nawet, jeśli pięta wcześniej przestanie cię już boleć, powtórz zabieg po 10 dniach przerwy. Kilogramowy pojemnik borowinowej pasty kosztuje ok. 30 zł.
Ćwiczenia w domu
Ulgę w dolegliwościach bólowych przyniosą ci domowe sposoby na rozluźnianie mięśni stopy. Możesz np. toczyć stopą butelkę po podłodze lub stawać na twardej małej piłce, stopniowo zwiększając obciążenie. Dobre efekty daje też napięcie łydki i ściągniętymi palcami stopy, kreślenie w powietrzu różnych figur geometrycznych. Każde ćwiczenie wykonuj przez 2-3 minuty. Powtarzaj 5 razy.
Lekarz może dać ci również skierowanie na kinezyterapię miejscową - gimnastykę leczniczą. Pod okiem fizjoterapeuty nauczysz się wykonywać ćwiczenia, których zadaniem jest stopniowe rozciągnięcie odpowiedzialnego za ból tzw. przyczepu rozcięgna podeszwowego.
Laseroterapia
W zwalczania stanu zapalnego pięty stosuje się też często laser biostymulujący. Najlepsze efekty przynosi z jednoczesnym zastosowaniem ultradźwięków. Po kilku, czasem kilkunastu zabiegach, zazwyczaj znacznie zmniejsza się stan zapalny, ale w poważniejszych przypadkach jest to efekt krótkotrwały. Zabiegi są refundowane, prywatnie kosztują po 20 zł każdy. Zwykle, by odczuć poprawę, trzeba przyjąć serię ok. 10 zabiegów.
Za najskuteczniejszy obecnie sposób leczenia ostrogi piętowej lekarze uważają nowoczesną metodę, tzw. terapię falą uderzeniową (ESWT). Jej efektem jest działanie przeciwzapalne i przeciwbólowe. U niektórych osób zauważalna poprawa może nastąpić nawet już po pierwszym zabiegu.
Metoda ESWT
Na chorą piętę stosuje się falę uderzeniową złożoną z ultradźwięków o wysokiej mocy. Podobną jak stosuje się np. przy rozbijaniu kamieni w nerkach. Pod wpływem wysokiego ciśnienia fale kumulują się w najbardziej zmienionym przez chorobę miejscu w pięcie i mechanicznie niszczą nieprawidłowe struktury, np. złogi wapienne. Metoda ta jest bezpieczna, nie ma skutków ubocznych, pozwala w krótkim czasie odstawić przyjmowane z reguły w dużych ilościach środki przeciwbólowe i przeciwzapalne.
Zastrzyki z leków sterydowych
Jeśli metody fizjoterapeutyczne okażą się nieskuteczne, ból nie ustępuje i utrzymuje się ostry stan zapalny, lekarz może zdecydować się na podanie tzw. blokady. Zleci zastrzyki z przeciwzapalnych leków sterydowych. Pozwolą one zmniejszyć przekrwienie i obrzęk tkanek, dzięki czemu zahamują też stan zapalny.
Zabieg operacyjny
Chirurgiczne usuwanie ostrogi przeprowadza się niezwykle rzadko. Lekarze z reguły niechętnie proponują taki zabieg. Jest skomplikowany, a często całkowicie nieskuteczny. Nie zawsze bowiem udaje się zlikwidować ostrogę, a schorzenie lubi się też odnawiać.
Jeżeli chodzenie utrudniają halluksy - aparaty korekcyjne, fizykoterapia, operacja
Z niekształcone stopy, z wystającą twardą wypukłością po wewnętrznej stronie podstawy palucha, to problem nie tylko estetyczny. Zmianom często towarzyszy silny ból, który nie pozwala normalnie funkcjonować. Na domiar złego coraz trudniej sobie kupić buty, bo wystająca kostka utrudnia włożenie pantofli. O eleganckich szpilkach można tylko pomarzyć...
Im bardziej palec odchyla się w bok, tym bardziej może nasilać się ból. Staje się dokuczliwy zazwyczaj nocą, szczególnie gdy cały dzień chodziłaś w pantoflach na wysokich obcasach, z wąskimi czubkami.
Środki przeciwbólowe i przeciwzapalne
Dolegliwości bólowe nasilają się, gdy dochodzi do zapalenia tzw. kaletki maziowej. Wówczas palec i staw są zaczerwienione i opuchnięte. Kiedyś kobiety radziły sobie z bólem smarując bolesną zmianę specjalną miksturą wysuszającą i łagodzącą stan zapalny. Przygotowywały ją z roztworu jodyny i wody amoniakalnej 10-procentowej, w proporcji 1:1. Dzisiaj masz do dyspozycji nowoczesne, niesteroidowe leki przeciwzapalne i przeciwbólowe, w postaci maści, żelu. Szybko się wchłaniają przez skórę i docierają do miejsca bólu. Przy silnych dolegliwościach można dodatkowo przyjąć niesteroidowy lek przeciwbólowy w tabletce.
Żelowe separatory
Klin silikonowy wsuwa się między palce, co zapobiega nachodzeniu ich na siebie. Pomaga prostować koślawe palce, utrzymując je w prawidłowej pozycji. Te nowoczesne są zrobione z delikatnego żelu i - w przeciwieństwie do dawnych - nie powodują otarć skóry ani dyskomfortu podczas chodzenia. Można je kupić w aptece.
Jeśli deformacja stopy jest jeszcze niewielka, możesz próbować ją powstrzymać, nosząc specjalny aparat korekcyjny
Aparat "Marcin"
Występuje w różnych wersjach. Zakłada się go na noc, na paluch i stopę. Gdy śpisz, wykoślawiony paluch jest przez kilka godzin utrzymywany w prawidłowej pozycji. Kosztuje, ok. 30 zł. Uzupełnieniem leczenia jest "Marcin II Lux", ok. 7 zł. Jest to wersja dzienna aparatu używana w trakcie chodzenia. Jest delikatniejszy, wykonany z zaawansowanego technologicznie tworzywa. W opakowaniu są do niego dołączone specjalne kołeczki rozporowe, zakładane w zależności od tego, jak rozległe masz schorzenie. Alternatywą dla "Marcinów" jest nowoczesny aparat korekcyjny Hallufix, ok. 150 zł. Znacznie opóźnia proces zniekształcania dużego palca. U niektórych osób jest to tak wyraźne, że mogą uniknąć operacji. Aparaty korekcyjne można kupić w aptekach oraz sklepach ze sprzętem ortopedycznym.
Jeśli halluksy sprawiają ci ból, możesz poprosić lekarza o skierowanie np. na fizykoterapię. U niektórych osób zabiegi takie przynoszą dobre efekty przeciwbólowe.
Laseroterapia
Urządzenie emituje bardzo silne, jednorodne promieniowanie podczerwone. Pod jego wpływem zmniejsza się ból i ustępuje stan zapalny.
Jonoforeza
W bolesne miejsce fizykoterapeuta wprowadza za pomocą prądu stałego lek przeciwbólowy, przepisany przez lekarza. Aby osiągnąć oczekiwany efekt, przyjmuje się zwykle serię 10 zabiegów.
To czy deformacja palucha jest bolesna nie zawsze zależy od jej wielkości. Czasem nawet niewielki halluks może powodować silny ból, a duży stanowić tylko utrudnienie w kupieniu eleganckich butów. Bez względu na to, jakie sprawia dolegliwości, jedyną, radykalną metodą pozbycia się nieestetycznej i bolesnej wypukłości jest operacja chirurgiczna, tzw. osteotomia. Przeprowadza się ją za pomocą różnych technik chirurgicznych. Lekarz zdecyduje, która będzie najlepsza, bo jest to zależne od twojego wieku, rodzaju deformacji stopy i od tego, jakie zmiany jej towarzyszą.
Zabieg tradycyjny
Operacja polega na przecięciu kości i prawidłowym ustawieniu jej. Następnie kości trzeba ponownie zespolić. Najprostszym sposobem jest zespolenie ich przy użyciu sztywnych drutów. Nie wymaga to bowiem ponownej operacji, podczas której trzeba je usunąć. W przypadku założenia śrub czy płytek jest to konieczne. Po operacji trzeba nosić specjalny but tzw. sandał gejszy, unieruchamiający stopę przez kilka tygodni. W zasadzie nie zakłada się już ciężkich, gipsowych opatrunków.
Istniej ok. 40 metod korekcji palucha koślawego. Oznacza to, że nie ma jednej najlepszej. Każda ma swoje wady i zalety. Czasem łączy się 2 lub 3 metody podczas jednej operacji, żeby skorygować wszystkie istniejące formy deformacji. Najnowocześniejsze metody pozwalają zespolić kości za pomocą implantów, np. tytanowych. Po operacji przez pięć tygodni chodzi się w specjalnych sandałach. Zabieg usuwający założony implant nie jest w takim wypadku konieczny.
Tekst: Anna Gumowska kons. Leszek Jagielski, ortopeda