Osteoporoza - objawy i leczenie
Od chwili narodzin szkielet człowieka rośnie i wzmacnia się, osiągając u 25-latka tzw. masę szczytową (15-20kg). Utrzymuje ją jeszcze przez 10 lat, następnie kości „tracą na wadze” 1% rocznie. Tempo demineralizacji może być jednak szybsze (zwłaszcza u kobiet po menopauzie), co sprawia, że kości stają się kruche i łatwo ulegają złamaniom. Zmniejszenie gęstości kości może w efekcie prowadzić do osteoporozy. Jakie są jej objawy? Jakie sposoby leczenia? Tego dowiesz się z dalszej lektury.
Przez wiele lat osteoporoza nie daje żadnych znaków, dlatego nazywana jest "cichą złodziejką kości". Pierwszym sygnałem bywa złamanie kości podczas niegroźnego upadku. Zmienia się też sylwetka – skraca się odcinek lędźwiowy kręgosłupa, pojawia się tzw. wdowi garb w górnej części kręgosłupa piersiowego, uwypukla się brzuch i zaczynają boleć żebra (coraz bardziej opierają się na kościach miednicy).
Dochodzą też bóle w okolicy mostka (czasem imitują dolegliwości towarzyszące zawałowi serca) będące następstwem deformacji mostka lub jego złamań.
Na osteoporozę osiem razy częściej zapadają kobiety, zwłaszcza po 50. roku życia. Sprzyja jej także późna pierwsza miesiączka, wczesna menopauza, częste porody w krótkich odstępach czasu oraz bardzo szczupła budowa ciała. Mogą się jej obawiać także panie, które stosują dietę ubogą w wapń i witaminę D3 oraz te, które zapominają o aktywności fizycznej, palą papierosy oraz nadużywają kawy i alkoholu. Choroba jest często dziedziczna.
Wyróżniamy także osteoporozę wtórną. Zwykle jest ona następstwem pewnych schorzeń, m.in. nieleczonej choroby wrzodowej, niewydolności nerek lub wątroby, nieleczonej nadczynności tarczycy oraz zażywania niektórych leków, m.in. sterydów i środków przeciw padaczce.
U części kobiet po menopauzie można włączyć hormonalną terapię zastępczą (HTZ). Uzupełnia ona niedobór estrogenów, a to chroni kości przed utratą wapnia.
Należy stosować preparaty wapnia (w przeliczeniu 1 g tego pierwiastka dziennie) oraz witaminę D3, dzięki której wapń lepiej wchłania się z jelit.
Lekami powszechnie stosowanymi są tzw. bisfosfoniany. Przyjmowane są zwykle raz w tygodniu, ale istnieją tabletki do podawania raz w miesiącu i dożylne zastrzyki wykonywane raz na kwartał.
Jedynym preparatem, który nie tylko hamuje postęp osteoporozy, ale też może powodować przyrost masy kostnej, jest lek z innej grupy niż bisfosfoniany – ranelinian strontu, polecany zwłaszcza osobom po 80-tce. Dostępne są też leki nowych generacji, z tzw. grupy SERM, ale są bardzo drogie.
Chorzy na osteoporozę powinni jeść pięć niewielkich posiłków dziennie, bogatych w owoce, warzywa i nabiał, a ubogich w tłuszcze zwierzęce. Należy pić chude mleko i jeść jego przetwory. Kościom potrzebna jest wit. D3 zawarta m.in. w rybach.
