Pierwiastek niezbędny do życia

Jak wynika z zaleceń Światowej Organizacji Zdrowia, powinniśmy spożywać ok. 150 mikrogramów jodu na dzień.Tymczasem przeciętny Kowalski spożywa od 40 do 60 proc. dziennej dawki jodu. Deficyty tego pierwiastka w organizmie ma ponad połowa Polaków.

- Zmęczenie, bóle głowy, brak koncentracji, obniżona odporność, a nawet zaburzenia miesiączkowania mogą być efektem niedoborów jodu w organizmie - mówi dr Jacek Tulimowski.

Niestety, z przeprowadzonych ostatnio badań wynika, że ponad połowa polskiego społeczeństwa nie ma pojęcia, za co dokładnie odpowiada jod, i jakie skutki zdrowotne może mieć jego deficyt.

Niedobór może być groźny

- Większość osób kojarzy go z chorobami tarczycy. Wiemy, że jest go więcej nad morzem, ale nie wiadomo, co on tam dokładnie robi - mówi dr Tulimowski, ginekolog i położnik, który od lat

współpracuje ze Stowarzyszeniem "Dziennikarze dla Zdrowia".

Specjaliści szacują, że chorobami tarczycy, które wynikają z niedoborów jodu, zagrożone może być ok. 8 mln mieszkańców Polski, w tym 3,5 mln dzieci od 6 do 13 lat.

Objawy długotrwałego niedoboru jodu to głównie powiększona tarczyca, przewlekłe zmęczenie, drażliwość, zaburzenia nastroju.

Deficyt jodu może powodować suchość skóry, łamliwość paznokci i włosów, obrzęk poranny powiek i twarzy, bóle głowy spowodowane spadkami ciśnienia śródczaszkowego. Możemy czuć się bardziej zmęczeni, zniechęceni, mieć problemy z koncentracją i obniżoną odporność.

Jod reguluje również pracę serca. Gdy w organizmie jest go za mało, może rozwijać się nadciśnienie oporne na terapię i inne problemy kardiologiczne. Osoby, którym brakuje jodu, mają też zaburzenia metabolizmu i skłonność do tycia, niezależnie od diety.

- Bardzo wiele pacjentek skarżących się na zaburzenia miesiączkowania ma problemy z tarczycą, ale o tym nie wie - podkreśla dr Jacek Tulimowski.

Jak zaznacza specjalista, bardzo istotne jest dbanie o prawidłowy poziom jodu w ciąży. Niedobory tego pierwiastka u ciężarnych mogą prowadzić do poronień i niedowagi u noworodków.

Poza tym zwiększają ryzyko problemów zdrowotnych u noworodków i dzieci, powodując m.in. zaburzenia układu hormonalnego, opóźnienie rozwoju umysłowego. Tymczasem w Polsce mało kto zwraca uwagą na podawanie preparatów z jodem kobietom ciężarnym, u których zapotrzebowanie na ten pierwiastek rośnie do 200 mikrogramów na dobę. Suplementacja jodem jest przeciwwskazana u pacjentek w ciąży z nadczynnością tarczycy.

Ważne jest, by mieć świadomość roli jodu w naszym organizmie, a gdy wystąpią objawy sugerujące jego deficyt, wykonać testy oceniające poziom tego pierwiastka oraz czynność tarczycy.

Gdzie szukać jodu?

Uzupełnianie deficytów jodu nie jest proste. Do pokarmów bogatych w jod zalicza się głównie ryby i owoce morza. Niestety, w Polsce spożywamy ich za mało, m.in. ze względu na wysokie ceny. Ważnym źródłem tego pierwiastka może być sól jodowana, ale wiadomo, że jeśli jest źle przechowywana, to po kilku tygodniach ilość zawartego w niej jodu spada o 50 proc. Co więcej, tracimy go w czasie gotowania. Poza tym, lekarze nie zalecają spożywania dużych ilości soli, ze względu na jej negatywny wpływ na układ krążenia i serce.

Mało kto zdaje sobie sprawę, że niektóre składniki naszej diety mogą utrudniać wchłanianie jodu. Należą tu np. rośliny z rodziny krzyżowych, takie jak kapusta, kalafior i brokuły, jak również soja, które wiążą jod i zmniejszają jego wchłanianie w jelitach.

Inną metodą uzupełniania tego pierwiastka są preparaty witaminowe z jodem. Według dr Tulimowskiego, z badań wynika, że bezpiecznie można zażywać nawet do 1500 mikrogramów jodu dziennie.