Skóra nie swędzi bez powodu!

Niekiedy jest bardzo ciężki do zniesienia, gorszy od bólu. Osoba, którą nęka świąd, ma trudną do odparcia potrzebę drapania. Czasem dolegliwość ta jest tak silna, że wybudza nas w nocy lub sprawia, że drapiemy się przez sen.

Najczęstszą przyczyną swędzenia skóry jest jej przesuszenie. Winne są detergenty, czyli mydła w kostce czy w płynie, preparaty do płukania. I wszystko w porządku, jeśli stosujemy je od czasu do czasu - np. raz, góra dwa razy dziennie. Używane częściej, mogą być źródłem problemów. Uszkadzają bowiem naturalną barierę ochronną skóry, która staje się słabsza i szybciej wysycha. Może się łuszczyć i swędzieć. Świąd nie jest wprawdzie bardzo intensywny, ale za to potrafi obejmować duże partie ciała. Jaka jest na to rada? Skórę trzeba po każdej kąpieli nawilżyć i natłuścić (jej bariera ochronna składa się głównie z tłuszczy). Do częstego mycia używajmy czystej wody, bez detergentów.

Przyczyną problemu mogą być choroby tarczycy. Zwłaszcza jej niedoczynność. Gruczoł ten pracuje wtedy wolniej, a że reguluje pracę całego organizmu, wiele procesów też znacznie zwalnia. Między innymi mechanizmy odpowiedzialne za natłuszczenie i nawilżenie skóry - przesuszona zaczyna się łuszczyć i swędzieć. Przy niedoczynnej tarczycy odczuwamy je głównie na ramionach i plecach, najbardziej daje się to we znaki wieczorami. Niedoczynność możesz podejrzewać, jeśli oprócz suchości i świądu skóry ciągle jest Ci zimno, masz mniej energii, jesteś wciąż zmęczona i ospała, wypadają ci włosy, nękają cię zaparcia. W takiej sytuacji trzeba zrobić badanie krwi pod kątem hormonów tarczycy. Jeśli jego wyniki wykażą niedoczynność, brakujące hormony trzeba będzie uzupełnić. Na efekt leczenia trzeba jednak poczekać kilka tygodni.

Świąd dokucza osobom z wirusowym zapaleniem wątroby typu C (WZW C). Koncentruje się na łydkach i przedramionach. Bywa tak intensywny, że wywołuje drapanie aż do krwi! Nie ma przy tym wysypki ani plam na skórze. Co ciekawe, swędzenie może się pojawić dużo wcześniej, przed innymi symptomami ze strony wątroby. WZW C przez wiele lat rozwija się w ukryciu. Wiele osób nie ma pojęcia o swoim schorzeniu! Pierwsze objawy mogą mieć miejsce nawet 30 lat od zakażenia. Wystąpienie świądu oznacza, że choroba jest już zaawansowana. Na szczęście lekarze potrafią już skutecznie ją leczyć.

W cukrzycy świąd może się odzywać właściwie w każdym miejscu. Najczęściej pojawia się na łydkach, dłoniach i stopach. Często obejmuje też narządy płciowe i okolice odbytu. Skóra jest sucha, może się łuszczyć. Jest podatna na zranienia i infekcje. A to dlatego, że we krwi cukrzyka krąży za dużo glukozy - żywią się nią bakterie i drożdżaki. Z tego powodu przy cukrzycy łatwiej o zakażenia skóry czy błon śluzowych, co staje się dodatkową przyczyną swędzenia. Jeśli świądowi towarzyszy senność po posiłku i wzmożone pragnienie, trzeba skontrolować poziom cukru we krwi. W razie potrzeby zmienić dietę, tryb życia, przyjmować leki.

Nerki to główny filtr naszego organizmu. Kiedy źle pracują, toksyny i produkty przemiany materii nie są skutecznie wydalane. To wywołuje swędzenie. Możesz podejrzewać problemy z nerkami, jeśli oprócz świądu masz obrzęki, zwiększone pragnienie, podwyższone ciśnienie, ciemną barwę moczu, często chodzisz do toalety. Wtedy konieczne jest badanie moczu i krwi (morfologia, stężenie kreatyniny i mocznika). Jeśli wyniki są niepokojące - USG nerek.

Świąd skóry dokucza też często kobietom, przechodzącym menopauzę. W tym okresie zanika produkcja estrogenów, kobiecych hormonów, które dbają też o stan kobiecej skóry, jej elastyczność, sprężystość i nawilżenie. Kiedy znikają, skóra robi się cieńsza i wysycha, co może wywoływać swędzenie. Jedynym lekarstwem jest regularne smarowanie jej nawilżającymi i natłuszczającymi balsamami do skóry przesuszonej.

Winowajcami bywają pasożyty. I to nie tylko skórne, np. wszy. Świąd wywołują toksyny produkowane przez tasiemca i glistę - drażnią zakończenia nerwowe w skórze. Owsiki mogą powodować silny świąd odbytu, a u kobiet także sromu.

Wiele nowotworów wydziela substancje, które prowadzą do świądu skóry. Może być wywołany np. przez raka płuc, żołądka, prostaty, sromu, dróg żółciowych, sutka, białaczki, szpiczaka mnogiego, guza mózgu, ziarnicę złośliwą. Dokucza aż 90 proc. osób chorych na chłoniaki!

Także rak odbytu może się w początkowym etapie objawiać właśnie swędzeniem w chorej okolicy. Dolegliwość ta ustępuje po wyleczeniu nowotworu, ale jeśli choroba się odnawia, świąd powraca wraz z nią. Bywa tak uciążliwy, że często wymaga pomocy farmakologicznej. By go złagodzić, stosuje się sterydy, leki antyhistaminowe czy uspokajające.

To najbardziej oczywiste przyczyny swędzenia.

Świerzb: Inwazja tego pajęczaka wywołuje niezwykle silny, uporczywy świąd. Zaczyna się między palcami dłoni, w ciągu kilku dni rozprzestrzenia się na całe ciało. Nasila się przy jego rozgrzaniu - w upały, w nocy, po kąpieli.

Opryszczkowe zapalenie skóry: Zmiany mogą wystąpić w każdym miejscu na ciele. Są to małe pęcherzyki wypełnione surowiczą treścią. Skóra najbardziej swędzi tuż przed ich pojawieniem się.

Liszajec: Zwykle powodują go gronkowce lub paciorkowce. Wywołują silny świąd oraz strupki i zaczerwienienia. Jeśli choroba zajmuje duże fragmenty skóry, objawom tym może towarzyszyć gorączka.

Grzybica: Swędząca skóra ma charakter plam, łuszczy się i sypie. Czasem zmiany są pokryte małymi łuskami. Choroby grzybicze świadczą o osłabieniu organizmu.

W każdej chorobie pomaga coś innego.

W zakażeniu wirusem zapalenia wątroby typu C świąd skóry pomoże złagodzić stosowanie żeli chłodzących. Wielu osobom pomaga też smarowanie tymi z krzemem organicznym. Można również sięgnąć po żele z mentolem - dają uczucie chłodnej ulgi.

W cukrzycy swędzenie szybko ukoi posmarowanie skóry olejem z dziurawca lub ostropestu. Przed wyjściem na słońce zaaplikuj balsam z filtrem przeciwko promieniowaniu UV - słońce dodatkowo wysusza.

Przy niedoczynnej tarczycy pomaga smarowanie skóry intensywnie nawilżającymi balsamami do ciała zawierającymi mocznik. Sięgaj jednak po produkty bez środków zapachowych czy barwników.

Przy skórze przesuszonej warto po każdej kąpieli bardzo dokładnie spłukiwać resztki kosmetyku i smarować się oliwką dla niemowląt lub specjalnym, nawilżającym balsamem. Starajmy się też chronić skórę przed szkodliwym działaniem słońca.

W chorobach nerek konieczna jest konsultacja dermatologa, który przepisze odpowiednie leki. Może też zalecić naświetlanie skóry promieniami UVB.

Powodem swędzenia skóry może być depresja. To ciężkie schorzenie czasem przebiega pod postacią "masek", czyli objawów fizycznych, które na pierwszy rzut kojarzą się z chorobami cielesnymi - np. różnego rodzaju bólami. Świąd skóry też może być taką "maską": zdrowa skóra będzie wtedy swędzieć nie do wytrzymania. Podobnie może się też dziać przy nerwicy. Niestety, w tych chorobach smarowanie skóry kremami czy żelami nie przynosi ulgi. Pomagają natomiast leki antyhistaminowe i uspokajające. Podstawą jest leczenie depresji.

Skóra swędzi tam, gdzie jest umiejscowiona choroba? Nie, czasem chore miejsce jest oddalone od miejsca, które swędzi. Tak jest np. przy nowotworze prostaty u mężczyzn, których swędzi moszna. Albo raku szyjki macicy, który może się objawiać świądem sromu.