Sprawdź, czy ruch to zawsze zdrowie
Aktywność fizyczna jest ważna zarówno w życiu dorosłych, jak i dzieci – wzmacnia mięśnie, pomaga w utrzymywaniu prawidłowej postawy ciała, a nawet podnosi odporność. Do tego dla najmłodszych uprawianie sportu, który lubią, to po prostu świetna zabawa. Tylko czy w przypadku maluchów rzeczywiście ćwiczenia mają same plusy?
Od amatora do olimpijczyka
Znamy wiele przypadków sportowców, którzy właśnie dzięki temu, że trenowali już od dziecka, osiągnęli wielki sukces w dorosłym życiu. Przykład? Agnieszka Radwańska wygrała swój pierwszy tenisowy turniej w wieku sześciu lat, a Kamil Stoch już jako ośmiolatek był zapisany w klubie sportowym.
Częste treningi i ciężka praca zaowocowały doskonałymi wynikami i reprezentowaniem naszego kraju na najbardziej prestiżowych zawodach. "Sport to jest fantastyczna szkoła życia niezależnie od tego, czy osiągniemy w sporcie sukces czy nie" - napisał kiedyś na swojej stronie Szymon Ziółkowski, mistrz olimpijski w rzucie młotem. Trudno się z nim nie zgodzić - bo nawet jeśli w przyszłości nasze dziecko nie stanie na podium, to i tak wygra, w dodatku coś znacznie cenniejszego niż medal.
- Ruch i zdrowa dieta powodują tworzenie się nowych sieci neuronalnych, oznacza to, że mózg dziecka zaczyna działać efektywniej - wyjaśnia dr n. med. Jarosław Michał Deszczyński, ortopeda z Rehasport Clinic w Szpitalu Medicover. - Dzięki uprawianej aktywności fizycznej naszym pociechom łatwiej się skupić i przyswajać wiedzę. To nie koniec listy zalet - sport pomaga także uregulować metabolizm, chroni przed cukrzycą, wzmacnia układ immunologiczny - dodaje.
Dobrze jest ruszać się na świeżym powietrzu, ponieważ w ten sposób dodatkowo kształtuje się odpowiednie reakcje organizmu na zmiany temperatury oraz nawilża błony śluzowe dróg oddechowych, będące zaporą dla wirusów i bakterii. Nawet w chłodne dni warto więc przynajmniej raźno pospacerować. Nie można też nie docenić tego, że sport buduje cechy takie jak wytrwałość, uczciwość, odwaga i szacunek do siebie i innych.
Gdy dziecko zauważa, że jego praca przynosi efekty, rodzą się ambicje i potrzeba dalszych osiągnięć. Uprawianie aktywności fizycznej szlifuje także samodzielność, a jednocześnie umiejętność pracy w grupie, uczy zdrowej rywalizacji oraz działania według zasad fair play, co jest przydatne nie tylko na sali gimnastycznej czy boisku, ale i w życiu codziennym - w szkole, w domu, a w przyszłości również w pracy i podczas budowania związku z drugą osobą.
Sport (ale z głową) to zdrowie
Jak widać, sport przynosi wiele korzyści, jednak uprawiany niepoprawnie może zniechęcić malca, a co gorsza - doprowadzić do kontuzji.
- Układ kostno-stawowy u dziecka cały czas się rozwija i jest szczególnie wrażliwy na różnego rodzaju obciążenia, które może powodować aktywność fizyczna - w szczególności, gdy jest zbyt intensywna albo gdy ćwiczenia są wykonywane nieprawidłowo. Przez nieodpowiedni trening można przeciążyć nie tylko mięsień lub staw, ale też uszkodzić elementy kostne - tłumaczy dr n. med. Jarosław Michał Deszczyński.
Małym sportowcom przytrafiają się zarówno kontuzje mechaniczne, jak i spowodowane przeciążeniem organizmu. Te pierwsze zdarzają się przede wszystkim w sportach kontaktowych - w wyniku zderzenia z innym zawodnikiem, ale też ze sprzętem sportowym czy różnymi przeszkodami. Urazy wynikające z przetrenowania pojawiają się natomiast wtedy, gdy dziecko ćwiczy za często lub zbyt intensywnie, co skutkuje oddziaływaniem dużych sił na mięśnie, stawy i kości. Nie zawsze jesteśmy w stanie zapobiec kontuzji. Co więc zrobić, gdy do niej dojdzie?
- Przede wszystkim należy natychmiast przerwać ćwiczenia. Jeśli mamy do czynienia na przykład ze stosunkowo niegroźnym stłuczeniem, wystarczy przyłożenie zimnego okładu, który uśmierzy ból i zmniejszy obrzęk. Jeżeli jednak wszystko wskazuje na poważniejszy uraz, przykładowo skręcenie stawu, należy nie tylko zastosować chłodny kompres, ale też ograniczyć ruchomość kończyny elastycznym bandażem i udać się do lekarza - mówi dr Deszczyński ze Szpitala Medicover.
- Pamiętajmy, że nie powinniśmy ignorować nawet najmniejszych kontuzji. Szybka reakcja pozwoli na zmniejszenie ryzyka dalszych powikłań i umożliwi wcześniejszy powrót do aktywności - dodaje.
Jaki sport dla mojego dziecka?
Lekarze przyznają, że ryzyko kontuzji warto brać pod uwagę już na etapie wybierania sportu dla dziecka, ponieważ odpowiedni dobór rodzaju aktywności fizycznej potrafi znacznie je obniżyć. Jak więc podjąć decyzję o tym, na jakie treningi zapisać pociechę?
Już w pierwszych latach życia warto obserwować dziecko i to, jakiego rodzaju ruch najbardziej je interesuje i sprawia największą frajdę. Dla sześciolatków zalecane są między innymi dyscypliny poprawiające kondycję, a jednocześnie nieprzeciążające takie jak taniec, basen czy niezbyt intensywne rozgrywki piłki nożnej.
Od ósmego roku życia dobrze jest wybierać dyscypliny poprawiające zwinność i dynamikę, na przykład tenis czy gimnastykę. Po 10. roku życia warto skupić się z kolei na budowaniu wytrzymałości, przykładowo poprzez pływanie czy biegi, a dopiero po 13. urodzinach postawić na trening wytrzymałościowy i którąś z dyscyplin lekkoatletycznych. Trening siłowy można włączyć w aktywność dziecka dopiero po 15. roku życia.
- Gdy już wybierzemy odpowiednią dyscyplinę sportową razem z naszą pociechą, warto zapisać ją do profesjonalnej szkółki lub zaczerpnąć opinii i rady specjalistów w celu zapobiegania późniejszym kontuzjom - podkreśla ortopeda dr n. med. Jarosław Michał Deszczyński ze Szpitala Medicover. Ważne jest to, aby w szczególności w przypadku naszych najmłodszych połączyć aktywność fizyczną z zabawą. Wtedy dzieci ochoczo będą wybierać się na treningi, łącząc przyjemne z pożytecznym.
