Stan przedzawałowy: Przyczyny, objawy i leczenie
Stan przedzawałowy to ostatni moment na ratunek dla serca, a często nawet życia. To tak naprawdę potoczne określenie choroby wieńcowej, które jednak świetnie odzwierciedla zagrożenie. Stan przedzawałowy oznacza, że serce nie otrzymuje właściwej ilości tlenu, a tętnice wieńcowe nie pracują prawidłowo. Przyczyną są poważne zmiany miażdżycowe, a więc odkładanie się cholesterolu w ścianach naczyń krwionośnych. Jakie są symptomy stanu przedzawałowego i w jaki sposób uchronić mięsień sercowy przed martwicą tkanek?
Stan przedzawałowy to potoczne określenie choroby wieńcowej lub dławicy piersiowej. Oznacza, że tętnice wieńcowe są w bardzo złym stanie, przez co serce jest stale niewystarczająco ukrwione i dotlenione. Przyczyną są zmiany miażdżycowe, a więc odkładanie się cholesterolu w postaci tzw. blaszek miażdżycowych. Osłabiają one i zwężają naczynia krwionośne, przez co przepływ krwi jest znacznie utrudniony. Brak leczenia może z czasem doprowadzić do całkowitego zamknięcia światła tętnic wieńcowych, martwicy komórek mięśnia sercowego i zawału.
Przyczyną stanu przedzawałowego jest miażdżyca (która rozwija się w efekcie podwyższonego stężenia złego cholesterolu), urazy tętnicy wieńcowej czy zakrzepica tętnicza. Do czynników ryzyka rozwoju stanu przedzawałowego zalicza się też nadwagę i otyłość, nadciśnienie tętnicze, cukrzycę oraz nadczynność tarczycy, a także palenie papierosów. W grupie ryzyka są przede wszystkim mężczyźni po 40. roku życia.
Stan przedzawałowy objawia się piekącym bólem w klatce piersiowej, który stwarza wrażenie ucisku, może też promieniować do pleców. Inne symptomy to problemy z oddychaniem, nudności, bóle brzucha, a także brak energii, nadpotliwość i szybsze męczenie się. Często mylone są one z zawałem serca.
Charakterystyczne jest to, że wszystkie symptomy nasilają się w trakcie lub tuż po wysiłku fizycznym (nawet niewielkim). Zapotrzebowanie na tlen staje się wtedy większe, ale naczynia krwionośne nie są w stanie przetransportować większej ilości krwi z tlenem. Objawy mogą ustąpić po odpoczynku, ale nie muszą. Niestety może to oznaczać martwicę tkanek i uwolnienie troponin, czyli tzw. markerów zawału serca.
Profilaktyka chorób serca
Najczęstszą przyczyną zawału serca i choroby wieńcowej jest miażdżyca. To z kolei efekt niezdrowego stylu życia – przede wszystkim braku aktywności fizycznej i diety bogatej w cukier oraz tłuszcze pochodzenia zwierzęcego. Najskuteczniejszą profilaktyką chorób serca jest więc utrzymywanie prawidłowej masy ciała, dbanie o zbilansowaną dietę oraz regularny ruch. Jeśli jednak zmagamy się ze stanem przedzawałowym, niezbędna jest profesjonalna opieka lekarska.
Objawy stanu przedzawałowego powinny nas skłonić do wezwania karetki pogotowia – nigdy nie można być pewnym, że miną po odpoczynku. Podstawą diagnostyki jest badanie EKG, a także oznaczenie markerów zawału serca.
Leczenie stanu przedzawałowego obejmuje przyjmowanie leków obniżających poziom złego cholesterolu, a także kwasu acetylosalicylowego, który rozrzedza krew. U osób z innymi chorobami przewlekłymi niezbędne mogą być też środki obniżające ciśnienie tętnicze oraz regulujące poziom cukru we krwi. U niektórych osób wykonuje się też angioplastykę, czyli chirurgiczne poszerzenie tętnic.
Podstawą leczenia jest jednak zmiana stylu życia – w przypadku osób z nadwagą i otyłością niezbędna jest dieta redukcyjna. Z codziennych posiłków należy wyeliminować cukry proste, sól, a także tłuszcze pochodzenia zwierzęcego.
