Urazy dziecka w wieku przedszkolnym
Wiek od 3 – 6 lat to okres niezwykle nasilonej wypadkowości związanej z nieograniczoną ruchliwością i eksploratywnością naszych pociech. Należy pamiętać, że bezpośrednio po urazie dziecko reaguje strachem i nasilonymi reakcjami emocjonalnymi.
Początkowo opiekunowie, rodzic, członkowie zespołu ratownictwa medycznego muszą szczególnie bacznie zwracać uwagę na każde odmienne zachowanie dziecka, które może świadczyć o bólu.
Najczęściej występującą grupą urazów wśród dzieci w wieku przedszkolnym są urazy tępe. Dochodzi do nich głównie podczas zabawy oraz aktywności ruchowej dziecka takiej jak bieganie, czy skakanie.
Zazwyczaj są to stłuczenia, guzy, przygniecenia, powstające na skutek zderzenia z drugą osobą lub z jakimś przedmiotem, upadku z wysokości, oparzenia czy zatkanie dróg oddechowych. Dużą grupę tego typu urazów stanowią urazy głowy.
Lekki uraz głowy to taki, po którym dziecko nie wykazuje niepokojących objawów. Taki typ urazu głowy występuje u dzieci najczęściej i wiąże się jedynie z obecnością pourazowych otarć naskórka, obrzęku lub siniaków tkanek głowy w miejscu urazu.
Uraz głowy jest określany mianem średniociężkiego, jeśli obserwowane objawy świadczące o obrażeniach ośrodkowego układu nerwowego. Do objawów pourazowych zaliczamy bóle i zawroty głowy, nudności, wymioty, zaburzenia świadomości takie jak krótkotrwała utrata świadomości lub stan określany jako splątanie, czyli dezorientację dziecka co do swojej osoby, miejsca lub czasu.
Ciężkie urazy głowy, niezależnie od ich przyczyny, charakteryzują się ewidentnymi, długo utrzymującymi się objawami świadczącymi o uszkodzeniu ośrodkowego układu nerwowego, a więc zaburzeniami świadomości trwającym godziny, a nawet dni po urazie, drgawkami uogólnionymi lub ogniskowymi, wielokrotnymi wymiotami.
Dominującym rodzajem uszkodzenia ciała u dziecka są też złamania, zwichnięcia i skręcenia kończyn powstające w wyniku upadku z wysokości, zderzenia. Stosunkowo często dochodzi tez u dzieci do zatrucia, oparzenia, porażenia prądem, wypadki komunikacyjne, utonięcia, pogryzienie przez zwierzęta, wypadki z bronią.
Opisane uszkodzenia wymagają pomocy lekarskiej. Do grupy urazów tępych zalicza się również te, które powstały na skutek wypadków komunikacyjnych. Ich skutki są najgroźniejsze dla dziecka, ponieważ często wiążą się z uszkodzeniami narządów wewnętrznych.
Szczególnym rodzajem urazu jest złamanie zęba lub jego wybicie. Ząb należy przechować w ślinie poszkodowanego, mleku lub soli fizjologicznej i udać się jak najszybciej do dentysty.
Często podczas urazu występuje krwawienie. Dziecko należy wtedy posadzić lub położyć, ranę przykryć jałowym gazikiem i uciskać parę minut. Gdy dziecko krwawi z nosa powiedz mu żeby oddychało buzią i należy ścisnąć nos przez około 10-15 minut. Natomiast gdy dziecko krwawi z uszu należy zaopatrzyć miejsce jałowym gazikiem i udać się po pomoc na pogotowie.
Sytuacje, które sprzyjają zdarzaniu się wypadków to:
- wspinanie się na drzewa, drabinki, meble,
- upadki, kolizje z inną osobą lub przedmiotem - skaleczenia, złamania, zwichnięcia, zjedzenie lekarstwa z źle ulokowanej apteczki, lub też innych środków chemicznych ( np. środki czystości),
- zatrucia, chwytanie za naczynia z gorącą wodą, włączone żelazko, zapalone kuchenki- oparzenia, dotknięcie niezabezpieczonego gniazdka, wystające lub nieosłonięte przewody elektryczne,
- porażenia prądem elektrycznym, wbiegnięcie na ulicę, złe przewożenie, wypadki na rowerze, brak kasków - wypadki w ruchu drogowym,
- niezabezpieczone studzienki kanalizacyjne, zbiorniki wodne - utonięcia,
- nie zabezpieczona broń palna - postrzelenia (często śmiertelne), głaskanie obcych zwierząt, zbyt duża ufność w stosunku do nich - pogryzienia przez zwierzęta,
- ufność w stosunku do obcych osób - uprowadzenia, pedofilia.
Pamiętajmy: przedszkolak, mimo iż sprawia wrażenie rozumnego i rozsądnego, to jego myślenie abstrakcyjne pozostaje na niskim poziomie. Z zasięgu ręki 3-6-latków,usunąć trzeba wszystkie niebezpieczne przedmioty, zwłaszcza leki i chemikalia, noże i widelce. Nie należy im pozwalać samodzielnie bawić się żadnymi drobnymi przedmiotami (monety, baterie, zwłaszcza zegarkowe, szpilki, igły, gwoździe, śrubki).
Trzeba używać zabawek przeznaczonych dla dzieci w tym wieku. Półki i szafy należy przymocować do ściany, a okna zabezpieczać przed otwarciem przez dziecko. Eliminując czynniki niebezpieczne stwarzamy warunki do bezpiecznego rozwoju dziecka. Anna Kwiatkowska - fizjoterapeuta pracujący w Centrum Zdrowia Dziecka Pegaz w Gdyni Dąbrowa http://www.klubrodzica.com/urazy-u-dziecka-wieku-przedszkolnym/
