Uwaga wypadek drogowy!

W Polsce prawie 10 tysięcy dzieci rocznie zostaje poszkodowanych w wypadkach drogowych. Niektórych z nich, niestety, nie da się uniknąć, gdyż nie mamy wpływu na to, jak jeżdżą inni kierowcy. Jednak wielu nieszczęśliwym zdarzeniom można zapobiec lub przynajmniej złagodzić ich skutki. Co powinnaś zrobić? Już od najmłodszych lat ucz swoją pociechę zasad bezpiecznego zachowania się na drodze. Nie pozwalaj maluchowi, by jeździł na rowerze, bawił się lub spacerował w pobliżu ruchliwej ulicy. Jadąc z dzieckiem samochodem, zachowaj szczególną ostrożność. Zawsze przewoź malca w foteliku, dostosowanym do jego wzrostu i masy ciała.

Wstrząs

Może wystąpić, jeśli dziecko straciło dużo krwi albo doznało poważnego urazu (głowy lub kręgosłupa). Jego objawy to m.in.: blada, wilgotna skóra, słabe i nieregularne tętno, szybki oddech.

Postępowanie

• Skontroluj oddech i tętno. Jeśli brzdąc jest nieprzytomny, wykonaj masaż serca i sztuczne oddychanie (patrz: reanimacja). Jeśli nie ma urazu szyi lub kręgosłupa, połóż go i wsuń mu coś pod nogi, by znajdowały się wyżej niż klatka piersiowa. Rozluźnij mu ubranie pod szyją, opatrz rany i okryj go kocem termicznym.

• W razie podejrzenia urazu szyi lub kręgosłupa, nie ruszaj dziecka, tylko okryj je kocem. Jeśli wymiotuje, obróć malca na bok (utrzymując głowę w linii ciała), by się nie zadławił.

Reanimacja

Bez względu na to, czy dziecko zostało potrącone przez samochód, czy uczestniczyło w wypadku jako jego pasażer, należy udzielić mu pierwszej pomocy, przestrzegając takich samych zasad. Najpierw oceń, czy dziecko oddycha i czy ma wyczuwalne tętno. Następnie zadzwoń po pogotowie ratunkowe. Powiedz, co się stało i w jakim stanie jest maluch. Czekając na przyjazd karetki, udziel mu pierwszej pomocy. Pamiętaj, by nie podawać mu żadnych tabletek przeciwbólowych, a także jedzenia i picia.

Postępowanie

• Sprawdź, czy maluch jest przytomny. Zapytaj go o coś lub poklep po policzku. Jeśli zareaguje i odpowie, to znaczy, że drogi oddechowe są drożne,

a krążenie - wydolne. Ułóż go w pozycji bezpiecznej (patrz: rys. poniżej).

• Jeśli brzdąc nie reaguje na głos i dotyk, upewnij się, czy oddycha. Pochyl się nad nim, zbliżając ucho do jego ust i nosa. Powinnaś poczuć na swojej twarzy oddech malca. Jednocześnie obserwuj, czy jego klatka piersiowa

• Zbadaj dziecku puls. U niemowlęcia wyczujesz tętno, przykładając palec wskazujący do tętnicy ramiennej (znajduje się między łokciem a barkiem), a u starszego dziecka - do szyjnej.

Jest tętno, ale brak oddechu

• Gdy stwierdzisz, że malec nie oddycha, ale ma wyczuwalne tętno, delikatnie odchyl jego głowę i unieś podbródek. Otwórz mu usta i sprawdź, czy

jakieś ciało obce lub wymioty nie blokują dróg oddechowych. Jeżeli coś się tam znajduje, delikatnie wygarnij to palcem wskazującym owiniętym w chusteczkę lub kawałek płótna.

• Ponownie sprawdź, czy dziecko zaczęło oddychać. Jeśli tak, ułóż je w bezpiecznej pozycji i czekaj na karetkę.

• Jeśli oddech nie powrócił, zastosuj sztuczne oddychanie. Pamiętaj, że

u niemowląt wykonuje się je, wdmuchując powietrze jednocześnie przez usta i nos. Natomiast u malucha powyżej roku należy wdmuchiwać powietrze tylko do ust, zatykając mu nos kciukiem i palcem wskazującym.

Brak tętna i oddechu

• Natychmiast rozpocznij reanimację, czyli masaż serca wykonywany na

zmianę ze sztucznym oddychaniem.

• Jeśli pomocy potrzebuje niemowlę, umieść swój palec wskazujący i środkowy na mostku na wysokości brodawek sutkowych dziecka i wykonaj pięć ucisków. Następnie, trzymając palce na mostku, nabierz powietrza i powoli wdmuchnij

je do ust i nosa maleństwa. Sprawdź tętno. Jeśli go nie wyczuwasz, co pięć ucisków rób sztuczne oddychanie. Postępuj tak do przyjazdu karetki.

• U dziecka powyżej roku masaż serca wykonaj nasadą dłoni. Ułóż ją na środku klatki piersiowej malucha i wyprostowaną ręką pięć razy uciśnij mostek. Następnie wdmuchnij powietrze do ust (zatykając dziecku nos kciukiem i palcem wskazującym) i znów pięć razy uciśnij mostek. Kontynuuj tę czynność, aż przyjedzie pogotowie.

Krwotok, oparzenia...

Gdy oddech i tętno powrócą, sprawdź, czy dziecko nie ma jakichś ran, oparzeń oraz krwotoku. Jeśli podejrzewasz u niego urazy wewnętrzne, pomóc może tylko lekarz.

Postępowanie

• Drobne skaleczenia i otarcia przemyj wodą utlenioną i nałóż na nie opatrunek jałowy.

• Oparzone części ciała schłódź zimną wodą. Gdy rana jest odsłonięta, załóż na nią opatrunek z gazy lub hydrożelowy. W przypadku gdy odzież przylega do rany, nie odrywaj ubrania. Jeśli to możliwe, unieruchom i unieś poparzoną część ciała.

• W razie krwotoku (krew tryska z rany albo wypływa z niej jednostajnym strumieniem) połóż dziecko, a uszkodzoną rękę lub nogę unieś powyżej serca. Jeśli w ranie znajdują się ciała obce (np. odłamki szkła), nie usuwaj ich! Nałóż na nią opatrunek uciskowy, czyli grubą warstwę jałowej gazy, a na nią watę, całość zawiń bandażem zwykłym oraz elastycznym. Jeżeli mimo to rana nadal mocno krwawi, nieco powyżej niej załóż opaskę uciskową i dość mocno ją zaciśnij. Jednak może ona tam pozostać tylko przez 20-30 minut.

Złamanie kości

Należy je podejrzewać, jeśli maluch nie może poruszać ręką lub nogą, jest ona obrzęknięta, sina i zniekształcona. Czasem zdarza się, że nad miejscem złamania widać ranę (może wystawać z niej kość). Jest to złamanie otwarte.

Postępowanie

• Jeśli jest to "zwykłe" złamanie i dotyczy ręki, wystarczy ją unieruchomić za pomocą trójkątnej chusty lub jakiejś deseczki. Gdy złamana została noga, unieruchom ją, przywiązując bandażem do drugiej.

• W razie złamania otwartego, zdezynfekuj ranę, starając się nie poruszać kończyną. Załóż opatrunek, unieruchom miejsce urazu i dwa sąsiadujące stawy.

Uraz kręgosłupa

Jeśli dziecko straciło przytomność albo skarży się na ból szyi, karku lub pleców, nie jest w stanie poruszać szyją, to znak, że mogło doznać urazu kręgosłupa.

Postępowanie

• U nieprzytomnego malca wykonaj masaż serca i sztuczne oddychanie. Podczas reanimacji nie odginaj mu głowy do tyłu i utrzymuj szyję w stabilnej pozycji.

• Jeśli musisz przenieść dziecko w bezpieczne miejsce, przeciągnij je na kocu lub długim płaszczu. Jeżeli trzeba malucha podnieść, nie unoś go za głowę i nogi! W ostateczności możesz ułożyć go na jakiejś desce lub noszach zrobionych z gałęzi i koca.