Właściwości odżywcze buraków czerwonych
Buraki czerwone powinny być stałym elementem listopadowego jadłospisu. Możemy jeść je na niezliczoną ilość sposobów. Mimo że jesień weszła już w głęboką fazę, buraki wciąż pozostają smaczne i soczyste. Odkwaszają, wspierają odporność i obniżają ciśnienie krwi. Co jeszcze warto wiedzieć o ich leczniczych właściwościach?
Dostępność produktów z drugiego końca świata jest ważna i korzystna dla zdrowia. Wszak pozwala urozmaicić jadłospis i poznawać nowe smaki. Nie możemy jednak zapominać o lokalnych skarbach z natury. Jednym z cenniejszych jest burak czerwony. Bywa traktowany z przymrużeniem oka, być może dlatego, że jest powszechnie dostępny i relatywnie tani. Lokalne produkty, oprócz szeregu wartości odżywczych, mają tę przewagę, że nie muszą być skrapiane żadnymi konserwantami na czas transportu. Sięgajmy po nie jak najczęściej. Co zyskamy włączając buraki do jadłospisu?
Buraki mają silny odczyn alkaliczny. Pomagają odkwasić organizm. Dieta wypełniona wysokoprzetworzoną żywnością (a także kawą i alkoholem) jest - obok stresu - główną przyczyną zakwaszenia organizmu i zachwiania równowagi kwasowo-zasadowej (P. Jentschura, J. Lohkamper, "Oczyszczanie drogą do zdrowia").
Dlatego powinniśmy jak najczęściej włączać do menu produkty alkaliczne (głównie warzywa i owoce). Silnym antidotum odkwaszającym może być szklanka soku z buraka. Najlepiej takiego, który przygotujemy własnoręcznie. Warto odczekać około 20 minut po wyciśnięciu soku i nie wypijać go zachłannie, ale małymi łykami. Inaczej poczujemy dyskomfort ze strony układu pokarmowego (może zemdlić). Naturalne lekarstwa też muszą być rozsądnie dozowane. Do świeżego soku z buraka najlepiej dodać sok z cytryny albo kiwi. Te owoce doskonale balansują słodkie buraczane nuty.
Dobrą alternatywą jest sok z kiszonych buraków, który, obok wszystkich zalet, jakie skrywa to cenne warzywo, obfituje w - charakterystyczne dla kiszonek - bakterie kwasu mlekowego.
Równowaga kwasowo-zasadowa jest punktem wyjścia do lepszej odporności i zdrowia całego organizmu. Włączajmy do menu świeże warzywa i owoce, pamiętając o wyjątkowych właściwościach buraków.
Buraki są źródłem wielu ważnych dla zdrowia witamin, w tym trzech o właściwościach przeciwutleniających. Mowa o najważniejszej dla odporności witaminie C, hamującej procesy przedwczesnego starzenia witaminie E i kluczowej dla zdrowia skóry i oczu witaminie A. Wszystkie trzy hamują toksyczne działanie wolnych rodników i wspierają system immunologiczny do walki z drobnoustrojami chorobotwórczymi, co jesienią jest ważniejsze, niż kiedykolwiek.
W burakach jest też ważna dla dobrej kondycji jelit witamina K i liczne witaminy z grupy B, które również biorą udział w prawidłowym przebiegu procesów metabolicznych. Buraki obfitują w naturalne włókno roślinne (błonnik), które przyspiesza usuwanie złogów i zbędnych produktów przemiany materii. Pomaga niwelować zaparcia, a sprawny metabolizm to jednocześnie lepsza kondycja mikrobiomu jelitowego i lepsza odporność. Nie będzie dla nikogo odkryciem powtarzana przez nasze babki mądrość ludowa, że zdrowie mieszka w brzuchu i zależy od tego, co zjadamy.
Buraki są skarbnicą żelaza i potasu. Żelazo (wraz z zawartym w burakach kwasem foliowym) bierze aktywny udział w procesach krwiotwórczych. Dlatego buraki powinny być stosowane i profilaktycznie, i leczniczo przy anemii. Obfitują też w potas, który pomaga normalizować ciśnienie tętnicze krwi. Powinny być obecne w jadłospisie osób, którym zależy na zdrowym i silnym sercu.
Nie sposób się nimi znudzić. Poszatkowane w drobniutkie krążki i obficie skropione sokiem z cytryny, ozdobione kaparami i kawałkami kiwi mogą stać się pięknym i pożywnym dodatkiem do dań mięsnych i innych przysmaków. Ta warzywna wersja carpaccio doskonale smakuje też bez zbędnej oprawy. Można ją potraktować jako delikatny podwieczorek.
Świeżo wyciskany sok z buraka warto łączyć nie tylko z cytryną, ale też jabłkiem, natką pietruszki i marchwią. Sok ze świeżych lub kiszonych buraków dobrze wypić na godzinę przed mięsną ucztą. Nigdy tuż po obfitym mącznym czy mięsnym posiłku, bo zaburzą trawienie.
Buraki można zapiekać i gotować, ale ten drugi wariant warto wykorzystywać jedynie na rzecz zup. Zarówno w wersji lubianej przez Polaków botwinki, jak i zupy krem z buraka. Jeśli najdzie nas ochota na ciepłe buraki do obiadu, ugotujmy je na parze, albo przygotujmy zapiekane, żeby nie stracić cennych witamin, które rozpuszczą się w wodzie.
Choć polska kuchnia wciąż faworyzuje kapustę i ogórki, kiszenie buraków staje się coraz powszechniejsze. Ich przygotowanie nie jest kłopotliwe, a podawane z mięsem czy pasztetem smakują wybornie.
Gotowane buraki nie powinny być spożywane przez diabetyków. Mają wysoki indeks glikemiczny (IG = 65). Ostrożność w spożywaniu surowych powinny zachować osoby, które mają skłonność do biegunek. Buraki skutecznie budzą ruchy perystaltyczne jelit.
Ewa Koza, mamsmak.com
Zobacz również:
Jak zwalczyć jesienną chandrę i zapobiec chorobom
