Zacznij od zdrowia stóp
Mówi się, że stopy są podstawą naszego ciała. To prawda. Tylko jak to się dzieje, że chociaż 80 proc. dzieci rodzi się z prawidłowymi stopami, to tylko u 20 proc. osób dorosłych są one zdrowe? Podpowiadamy, jak dbać o stopy dziecka, aby rosły nie tylko piękne, ale i zdrowe na całe życie.
- Stopy niosą nas całe życie, a stopy dziecka dodatkowo dźwigają ciężkie tornistry. U maluchów rozwijają się dynamicznie, dlatego zachęcam rodziców do uważnej obserwacji i reagowania na niepokojące zmiany. Ważne jest, aby prawidłowo o nie dbać od pierwszych lat życia dziecka - zwraca uwagę dr n. med. Joanna Stodolna-Tukendorf, fizjoterapeutka z FootMedica Kliniki Zdrowej Stopy.
Kiedy udać się z dzieckiem na badanie stóp?
Pierwsze badanie kontrolne stóp dziecka powinno zostać wykonane między 2 a 4 rokiem życia, nawet jeśli rodzice nie zauważają nic niepokojącego. Ponieważ dziecko ciągle rośnie badanie stóp należy powtarzać raz na pół roku, a w okresach intensywnego wzrostu nawet raz na 3 miesiące.
- Szczególnie w momencie zaobserwowania pewnych nieprawidłowości, zaburzeń, nietypowego stawiania stóp dziecka, należy od razu udać się na badanie do gabinetu podologii ortopedycznej. Nie łudźmy się, że dziecko z tego wyrośnie. Wada będzie tylko się pogłębiać i negatywnie wpływać na wyższe parte narządu ruchu - przestrzega fizjoterapeutka.
Rodzice maluchów często martwią się, że dziecko ma płaskostopie. Do 4-5 roku życia występuje płaskostopie fizjologiczne, czyli normalne dla tego momentu rozwojowego dziecka. Jednak jeśli dziecko w wieku 5 lat wciąż ma płaską stopę, należy udać się na badanie stóp i sprawdzić, co się dzieje.
- Inne sygnały, które powinno wyostrzyć uwagę rodziców to: ból stóp, stawów kolanowych czy kręgosłupa, dyskomfort podczas chodzenia, częste chodzenie na palcach, nieustannie potykanie się o własne nogi, chód po wewnętrznej krawędzi stóp w taki sposób, że stawy skokowe "uciekają" do środka, układanie się kolan w literę X, "gołębi chód" czyli chód ze stopami skierowanymi do środka lub pojawiające się asymetrie w ustawieniu i pracy kończyn dolnych czyli np. "uciekanie" do środka tylko jednej nogi." - wymienia dr n. med. Joanna Stodolna-Tukendorf.
Jak wygląda badanie stóp u dziecka?
- Badanie stóp rozpoczyna się od wywiadu z rodzicami. Pytamy o dolegliwości, urazy, noszone obuwie, u dzieci bierzemy pod uwagę rozwój w okresie niemowlęcym. Ważne jest czy dziecko raczkowało, czy było sadzane w chodziku, kiedy rozpoczęło samodzielne chodzenie. Są to informacje, które pozwalają dostrzec źródło zaburzeń statyki ciała dziecka. Podczas badania dziecka nie można pominąć oceny całej postawy ciała: ustawienia stawów kolanowych, biodrowych, miednicy i całego kręgosłupa - wyjaśnia specjalistka z FootMedica.
Po wywiadzie rozpoczyna się rundka po sprzęcie diagnostycznym. Zaczyna się od badania na macie tensometrycznej podłączonej do komputera. W pierwszym etapie badania - statycznym - uzyskujemy m.in. informacje na temat obciążania obu stron ciała, dowiadujemy się jak rozkłada się ciężar ciała na stopie. W badaniu dynamicznym sprawdzany jest wzorzec chodu.
Potem pacjent przechodzi do podoskopu - urządzenia, które umożliwia oglądanie stóp "od podeszwy" w pozycji stojącej. Ostatnim sprzętem jest pantograf, za pomocą którego wykonuje się odbitkę stóp, by ocenić strefy największego nacisku. "Badanie stóp kończymy sprawdzając manualnie napięcie mięśni, ruchomość stawów. Dopiero teraz możemy postawić diagnozę i zadecydować o terapii."- wyjaśnia dr n. med. Joanna Stodolna-Tukendorf.
Wkładki ortopedyczne - na co zwrócić uwagę?
Przede wszystkim nie kupujemy gotowych wkładek ortopedycznych w aptece. Są to wkładki robione pod pewien szablon i zazwyczaj są symetryczne, a stopy człowieka nie są szablonowe.
Pierwsze wkładki mogą zostać wykonane nie wcześniej niż po ukończeniu 4 roku życia, a wszystko po to by dać małej stopie szansę rozwinąć się samej. Zanim zdecydujemy się na zrobienie wkładek dla dziecka warto włączyć rehabilitację i ćwiczenia domowe. Jeśli po ok. 8 tygodniach nie widać znaczących zmian, do terapii dodajemy wkładki.
- Indywidualne wkładki ortopedyczne odpowiadają na potrzeby pacjentów. Projektujemy i wykonujemy wkładki stymulujące lub korygujące, czyli takie, które zmuszą stopy do prawidłowej pracy, zamiast biernie podpierać jej struktury - wyjaśnia specjalistka i dodaje:
- Dzięki wkładkom możemy skorygować: koślawość, szpotawość stawów skokowo-piętowych oraz kolan, stopę przywiedzeniową, płaskostopie podłużne oraz poprzeczne, stopę płasko- koślawą czy końsko- szpotawą. Zlekceważenie wad stóp i nóg prowadzi do nieprawidłowego rozwoju stopy i ma wpływ na pracę całego narządu ruchu.
