Zalety kiełków

Kiełki pochodzą z Dalekiego Wschodu i nie są jeszcze bardzo znane i popularne w polskiej kuchni. Można wyhodować je z różnych nasion, m.in. ze słonecznika, soi, fasoli, rzodkiewki, brokułów, a nawet rzeżuchy, kukurydzy czy pszenicy. Kiełki mają bardzo wiele cennych walorów, zarówno odżywczych, jak i zdrowotnych. Spożywanie ich zaleca się niemal każdemu, także dzieciom i osobom starszym. Ponadto mogą one stanowić smaczny dodatek prawie do wszystkiego -  dań na ciepło, zimnych przekąsek, sałatek czy kanapek.

Kiełki należą do produktów o wysokiej wartości odżywczej. Są skoncentrowanym źródłem witamin i składników mineralnych. Zmiany w kiełkujących nasionach następują bardzo szybko, dzięki czemu zawartość cennych składników wzrasta nawet kilkakrotnie w ciągu zaledwie paru dni.

W zależności od rodzaju, kiełki zawierają między innymi witaminy rozpuszczalne w tłuszczach - A, D, E oraz witaminę C i wiele witamin z grupy B. Do obecnych w kiełkach minerałów zaliczyć można żelazo, cynk, wapń, fosfor, magnez i wiele innych. Dostarczają one także aminokwasy oraz cenne ilości niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych. Najlepsze i najbardziej wartościowe pod względem odżywczym są kiełki spożywane na surowo.

Kiełki można samodzielnie wyhodować w domu, korzystając ze zwykłej ligniny lub waty obficie nasączonej wodą. Można skorzystać też ze specjalnego naczynia służącego do hodowli kiełków. Używając naczynia należy pamiętać, aby przed każdym zasiewem wyczyścić je starannie (do tego celu można wykorzystać ocet winny) i opłukać zimną wodą. Naczynie do kiełkowania powinno być ustawione na równej powierzchni, a nasiona na poszczególnych szalkach ułożone tylko w jednej (luźnej) warstwie. Ponadto po każdym podlaniu nasion należy wylewać nadmiar wody, który gromadzi się w dolnym zbiorniku naczynia. 

Warto pamiętać, że bez względu na wybór metody hodowli, kiełki są "ciepłolubne" (rosną w temperaturze 18 stopni lub wyższej) i wymagają regularnego nawadniania. Czas kiełkowania różnych nasion wynosi 2-7 dni i zależy od ich rodzaju, ilości światła oraz temperatury otoczenia. Bardziej szczegółowe wytyczne na temat uprawy kiełków można znaleźć na opakowaniach produktu.

Poniżej przedstawiono charakterystykę i zastosowanie wybranych kiełków.

Kiełki rzodkiewki
Smak: ostry, pieprzny.
Skład i działanie na organizm: są bogate w witaminę C oraz siarkę, która wchodzi w skład niektórych enzymów, hormonów oraz aminokwasów. Siarka jest ważna dla prawidłowego funkcjonowania organizmu, ponadto ma dobroczynny wpływ na wygląd skóry, włosów i paznokci 
Z czym łączyć? Kiełki rzodkiewki doskonale pasują do dań na bazie jajek, np. sałatek, kanapek czy twarożków. Możną je łączyć z różnymi dipami - majonezowym, śmietanowym itp.

Kiełki słonecznika
Smak: lekko orzechowy
Skład i działanie na organizm: zawierają spore ilości minerałów, takich jak żelazo, fosfor oraz cynk, magnez i wapń
Z czym je łączyć? Dobrze komponują się z kanapkami z serem, wędliną czy pasztetem; sprawdzają się jako dodatek do dań z mięsa, ryb oraz sałatek (np. z pomidorów)

Kiełki soi i lucerny
Smak: kiełki soi - delikatny, chrupiący; kiełki lucerny - lekko orzechowy
Skład i działanie na organizm: kiełki soi w porównaniu do innych kiełków są zasobniejsze w białko, potas, wielonienasycone kwasy tłuszczowe oraz witaminę B1 i foliany; kiełki lucerny są bogate w witaminy A, E oraz z grupy B, w tym szczególnie w B12
Z czym je łączyć? Są doskonałym dodatkiem do dań z woka, w tym warzyw i mięsa; najlepiej dodawać je pod koniec przygotowywania potrawy

Kiełki brokułów
Smak: lekko pikantny
Skład i działanie na organizm: kiełki brokułów zawierają jeden z flawonoidów, tzw. sulforafan - jest to substancja chemiczna, która ma właściwości przeciwnowotworowe. Sulforafan działa także zabójczo na bakterie Helicobacter pylori, które zwiększają ryzyko powstawania choroby wrzodowej
Z czym je łączyć? Najlepsze są spożywane na surowo - jako dodatek do kanapek, sałatek, mieszanych surówek i twarożków

Kiełki fasoli mung
Smak: delikatny, chrupiący
Skład i działanie na organizm: w porównaniu do innych kiełków roślin strączkowych zawierają mniejsze ilości witamin, minerałów, jak również białka, a przy tym są mniej kaloryczne
Z czym je łączyć? Pasują zarówno do dań podawanych na zimno, jak i na ciepło, m.in. różnego rodzaju mięs oraz duszonych warzyw; dobrze komponują się z dodatkiem sosu sojowego

Na rynku można też spotkać kiełki innych roślin:

- strączkowych - np. soczewicy, grochu, ciecierzycy

- zbożowych - np. pszenicy, owsa, kukurydzy, żyta

- krzyżowych - np. rzepy, rzeżuch

Opracowanie: A.Harton, J.Myszkowska-Ryciak