Zdrowe nerki. Profilaktyka kamicy nerkowej
Z wyglądu przypominają dwa duże ziarna fasoli. Filtrują krew, usuwając z niej nadmiar wody, szkodliwe produkty przemiany materii, toksyny, resztki leków czy nadwyżkę soli mineralnych. Te naturalne filtry pracują nieustannie, dlatego warto o nie zadbać. Tym bardziej, że nie wymaga to wielu wyrzeczeń.
Nerki stanowią ważną część układu moczowego. Liczba osób, u których stwierdza się schorzenia nerek wciąż wzrasta. Jedną z najczęstszych przyczyn wizyt u lekarza jest kamica nerkowa, która polega na tworzeniu się w nerkach złogów zbudowanych najczęściej ze szczawianu lub fosforanu wapnia, rzadziej z kwasu moczowego czy też cystyny. Dotyka co 50. człowieka. W większości przypadków występuje u mężczyzn, a najwięcej zachorowań przypada między 30. a 50. rokiem życia. By wiedzieć jak jej unikać, warto wcześniej zrozumieć na czym polega.
Codzienne odżywianie ma bardzo istotny wpływ na powstawanie kamieni nerkowych. Produkty spożywcze zawierają bowiem składniki, które mogą być podstawą tworzenia się kamieni w drogach moczowych. Bez względu na to czy mamy za sobą epizody kamicy nerkowej czy nie, najważniejsze jest nawadnianie organizmu. Dlaczego?
Układ moczowy człowieka możemy w pewien sposób porównać do układu hydraulicznego. Odpowiada za powstawanie i wydalanie moczu, który zawiera wiele substancji trujących oraz nadmiar substancji mineralnych. Gdy ich stężenie rośnie (głównie z powodu odwodnienia lub po prostu nieprawidłowego nawadniania organizmu), mocz staje się gęstszy, a minerały zaczynają się osadzać, tworząc początkowo niewielkie kryształki, które stopniowo stają się coraz większe i zaczynają dokuczać. W takiej sytuacji konieczna jest wizyta u lekarza, odpowiednie leczenie oraz przede wszystkim prawidłowa dieta.
Przyjmowanie dużej ilości płynów jest podstawą profilaktyki kamicy nerkowej. Zaleca się, aby woda, najlepiej filtrowana, stanowiła zdecydowaną większość przyjmowanych płynów. Pozostałe powinny mieć neutralne pH. Jedynie niektóre soki ze względu na zawartość cytrynianów są szczególnie zalecane. Wyjątek stanowi sok grejpfrutowy, który powoduje wzrost ryzyka wystąpienia choroby. Dlatego osoby, u których występuje wysokie ryzyko zachorowania lub mają za sobą kamicę nerkową, powinny wykluczyć go z diety. Najlepszym więc rozwiązaniem jest spożywanie nisko zmineralizowanej wody mineralnej, jako najbardziej uniwersalnego płynu.
Choć niektórym może się to wydać dziwne, bardzo ważny jest również sposób przyjmowania płynów. Powinniśmy pić często, ale w małych porcjach od rana do wieczora. Również przed snem. Dzięki temu nasze nerki będą prawidłowo funkcjonować. Im więcej pijemy, tym bardziej zwiększa się ilość wytwarzanego i wydalanego moczu, co nasila przepływ moczu w układzie moczowym. W efekcie duże kamienie nie mogą się tworzyć, a mniejsze łatwiej zostają wypłukane.
O właściwym nawodnieniu powinniśmy również pamiętać podczas wakacji. Upalne dni, nadmierne przebywanie na słońcu, często skutkują w nieodpowiednie nawodnienie organizmu, co jest główną, ale niejedyna przyczyną kamicy nerkowej. Sprzyjają jej również skłonności dziedziczne, wady budowy układu moczowego, zakażenia, przyjmowanie niektórych leków (np. kortykosteroidów), nadczynność przytarczyc, długotrwałe leczenie choroby wrzodowej preparatami zmniejszającymi wydzielanie kwasu żołądkowego oraz zła dieta.
Odpowiednia dieta to drugie podstawowe zalecenie w profilaktyce kamicy nerkowej. Jeśli w przeszłości mamy epizody związane z tym schorzeniem, konieczna jest zmiana nawyków żywieniowych. W zależności od rodzaju kamicy należy stosować odpowiednią dietę, aby ograniczyć dostarczanie do organizmu substancji, z których powstają kamienie. Dzięki czemu nie dopuścimy do nawrotu choroby.
Na podstawie badań składu kamienia lekarz ustala indywidualną dietę dla każdego pacjenta. Wszyscy cierpiący na kamicę muszą ograniczyć spożywanie białka, które zmienia niekorzystnie pH moczu. Dobrze jest też zmniejszyć ilość soli, bo ta z kolei zwiększa wydalanie wapnia z moczem. Pozostałe zalecenia są zróżnicowane w zależności od tego na jaki rodzaj kamicy chorowaliśmy.
Jeśli powstałe kamienie zbudowane były ze szczawianów wapnia, unikajmy szpinaku, botwinki, szczawiu, rabarbaru, cytryn, czekolady, kakao, kawy, mocnej herbaty, ostrych przypraw, roślin strączkowych. Musimy również ograniczyć ziemniaki, marchew, buraki, pomidory, cukier i mleko.
Przy kamieniach zbudowanych z fosforanu wapnia zapominamy o roślinach strączkowych i ziemniakach. Skupiamy się na kaszach, makaronach, rybach i chlebie.
W moczanowej odmianie tego schorzenia trzeba wykluczyć podroby, kawior, śledzie, sardynki, kawę i mocną herbatę oraz rośliny strączkowe. Ograniczamy przede wszystkim mięso oraz jego produkty.
Jeśli zaś przyczyną cierpień były kamienie cystynowe, wskazana jest dieta z małą ilością mięsa, ryb czy mleka.
Jak przeciwdziałać nawrotom kamicy nerkowej
10 przykazań dla zdrowych nerek
Czynniki sprzyjające powstawaniu kamieni w nerkach
