Zespół jelita drażliwego

Ta przypadłość jest problemem nie tylko zdrowotnym, ale także ekonomicznym. Jej objawy są jedną z najczęstszych przyczyn nieobecności w pracy. Zespół jelita drażliwego nie jest chorobą, ale sprawia, że ludzie czują  się bardzo chorzy.

Najczęstszym objawem zespołu jelita drażliwego są kurczowe bóle brzucha. Mogą to być zarówno ostre kolki, jak i pobolewania o bardzo różnym nasileniu i czasie trwania. Zwykle pojawiają się w dole brzucha po lewej stronie, szczególnie po jedzeniu, ale nie jest to regułą. Jednymi z bardziej kłopotliwych dolegliwości przy zespole jelita drażliwego są wzdęcia, burczenie w brzuchu i nadmiar gazów. Do tego dochodzą problemy z wypróżnieniami. Mogą występować zaparcia albo biegunki, w wielu przypadkach - naprzemiennie. Do objawów towarzyszących należą bóle głowy i pleców, częstsze oddawanie moczu, nieprzyjemny smak w ustach oraz choroba lokomocyjna.

Zespół jelita drażliwego nie jest chorobą, a jedynie zaburzeniem i zazwyczaj nie prowadzi do żadnych powikłań. Jego przyczyną jest nadwrażliwość przewodu pokarmowego na bodźce mechaniczne (np. przesuwanie się pokarmu w jelitach). Żeby jednak stwierdzić, czy rzeczywiście mamy do czynienia właśnie z tą dolegliwością, trze- ba wykluczyć choroby organiczne, które mogą dawać podobne objawy (m.in.: choroba uchyłkowa, wrzodziejące zapalenie jelita grubego, nowotwór, celiakia, cukrzyca). Gastrolog kieruje więc osoby skarżące się na kłopoty z jelitami najpierw m.in. na: gastroskopię, kolonoskopię, badanie radiologiczne okrężnicy oraz usg. jamy brzusznej. Dopiero gdy badania wykluczą nieprawidłowości budowy (np. wady anatomiczne), uszkodzenia oraz infekcje układu pokarmowego, lekarz zazwyczaj diagnozuje zespół jelita drażliwego.

Nie jest pewne, jakie są przyczyny tego zaburzenia. Wiadomo, że czasem zespół jelita drażliwego pojawia się po infekcji bakteryjnej układu pokarmowego albo po antybiotykoterapii. Można więc przypuszczać, że dolegliwości "sprzyja" nieprawidłowa flo- ra bakteryjna, ale z pewnością nie jest ona jego jedyną przyczyną. Większość lekarzy uważa, że odpowiedzialność za pojawienie się zaburzenia ponoszą głównie czynniki psychiczne. Zespół jelita drażliwego dotyczy bowiem zwykle osób ambitnych, nieradzących sobie ze stresem, przemęczonych i niedosypiających. Towarzyszy też często depresji i nerwicy lękowej. Dlatego jednym z elementów terapii jest zwykle analiza sytuacji, w których pojawiają się dolegliwości. Zespół jelita drażliwego można leczyć jedynie objawowo. Ulgę przynosi doraźne stosowanie leków rozkurczowychi przeciwwzdęciowych. Dodatkowo, gdy istnieje taka potrzeba, podaje się także środki łagodzące zaparcia albo biegunki. Pomocne są też łagodne leki uspokajające. 

1. Kawa przyspiesza perystaltykę i powoduje biegunki

2. Chipsy, paczkowane ciasta i pieczywo zawierają dużo akrylamidu - powstającej podczas pieczenia szkodliwej dla przewodu pokarmowego substancji

3. Substancje słodzące - sorbitol, mannitol, ksylitol - mogą wywoływać biegunki

4. Smażone potrawy - podczas smażenia powstają nieprzyswajalne związki, które zaburzają pracę jelit

5. Zespołowi jelita drażliwego często towarzyszy nietolerancja laktozy. Produkty mleczne mogą więc zaostrzać objawy

6. Alkohol powoduje zaparcia, a także biegunki

Magdalena Ochnio, dietetyk Naturhouse: Żeby złagodzić skutki tej dolegliwości, trzeba wprowadzić pewne zmiany do jadłospisu. Takie mody- fikacje pomogą w uregulowaniu działania przewodu pokarmowego. Bardzo ważne jest, by zacząć jeść posiłki o stałych porach. Porcje nie powinny być zbyt duże, bo przejadanie się nasila dolegliwości. Kolejny krok to eliminacja pewnych produktów. Najczęściej osoby cierpiące z powodu zespołu jelita drażliwego dobrze wiedzą, jakie szczególne pokarmy nasilają objawy, ale są też pewne zalecenia dotyczące niemal wszystkich. Jeśli głównym objawem schorzenia są biegunki, należy ograniczyć spożywanie produktów bogatoresztkowych (pełnoziarniste pieczywo, kasze, płatki), natomiast przy zaparciach - trzeba stopniowo zwięk-szać dawkę błonnika. Należy też pić co najmniej 1,5-2 litry wody, najlepiej na godzinę przed jedzeniem lub godzinę po posiłku.

Katarzyna Basińska