Ziemniak też leczy

Zachwyceni barwnymi i głośnymi reklamami, wydajemy setki złotych na zagraniczne i polskie preparaty, odżywki, witaminy i leki, nie zdając sobie sprawy, że często do ich wytworzenia użyto składników uzyskanych z bardzo popularnych i często lekceważonych przez nas, owoców i warzyw.

Znamy zdrowotne właściwości cebuli, czosnku, czy chrzanu, ale okazuje się, że nawet tak "zwykłe" warzywa jak fasola, ziemniak, czy por, mają właściwości lecznicze, stosowane niegdyś w medycynie ludowej. Zacznijmy od owoców, które rosną w naszych ogródkach.

Agrest - zwany dawniej północną winoroślą. Dojrzałe owoce zawierają od 6 do 12 proc. cukrów (fruktozy, glukozy i sacharozy), 0,4 - 1,7 proc. kwasów organicznych, pektyny, witaminy C, B1, P, prowitaminy A, sole żelaza, miedzi i fosforu. Owoce mają działanie dietetyczne, zalecane są dzieciom i osobom starszym w razie zaburzeń przemiany materii i otyłości. Działają odświeżająco, żółciopędnie i moczopędnie. Stosowane są także przy przewlekłych zaparciach, niedokrwistosci, częstych krwotokach i chorobach skórnych. W lecznictwie ludowym napary z agrestu stosowano przy schorzeniach przewodu pokarmowego, jako środek przeciwbólowy i przeczyszczający.

Grusza - owoce odmian europejskich zawierają cukry, kwasy, garbniki, celulozę, witaminy A,B1, C. W ludowym lecznictwie odwar z suszonych gruszek zalecany jest przy gorączce, kaszlu i biegunce. Sok działa moczopędnie i leczy z kamicy moczowej.

Malina - owoce zawierają cukry, pektyniany, pektyny, witaminy C, A, B2, PP oraz sole nieorganiczne żelaza, potasu i miedzi. W medycynie stosuje się napary z malin przy zaziębieniach. Owoce suszone oraz syrop ze świeżych owoców są bardzo starym środkiem napotnym. W lecznictwie ludowym zaleca się owoce dla poprawienia trawienia, przy niedokrwistości i bólach żołądka. Odwarem z owoców z miodem leczono odrę. W tybetańskim lecznictwie ludowym napar z liści stanowi środek stosowany przy neurastenii, neurozach, ostrych i przewlekłych infekcjach.

Porzeczka - owoce czarnej porzeczki zawierają cukry, kwasy organiczne, witaminy C, P, A i z grupy B, potas, żelazo, pektyny i garbniki. Zawartością witaminy C porzeczka czarna przewyższa prawie wszystkie europejskie rośliny sadownicze. Świeże i suszone jagody są dobrym środkiem przeciwbiegunkowym, moczopędnym i napotnym. Jagody zaleca się także przy krwawieniu dziąseł, wrzodzie żołądka i dwunastnicy. Stwierdzono, że napary z liści pobudzają czynności kory nadnercza. We wschodnim Zabajkale stosuje się liście porzeczki czarnej w skazie limfatycznej, a kąpiele z odwaru z liści przy różnych wysypkach i chorobach skórnych.

Truskawka - zawiera cukry, kwasy, garbniki, żelazo, fosfor, wapń, mangan i kobalt, witaminę C. W medycynie stosuje się napar z owoców i liści jako środek moczopędny, przy leczeniu szkorbutu, krwawienia z macicy, kamicy moczowej i żółciowej. W lecznictwie ludowym używa się truskawki w przypadkach niedokrwistości, krzywicy, krwotoków, żółtaczki, biegunki i schorzeń przewodów moczowych. Rozgniecione owoce i świeży sok stosuje się zewnętrznie w przypadkach zaniedbanej egzemy, przeciw piegom, plamom. Świeże i nagrzane liście przykłada się do ran i wrzodów.

Winorośl - owoce winorośli zawierają cukry, kwasy organiczne, substancje mineralne, pektyny, witaminy C,B1,B2, B6, B12, P,PP i kwas foliowy, sole potasu, wapnia, magnezu, żelaza, manganu i kobaltu. Winogrona są cenione jako pokarm dietetyczny, a wino gronowe ma działanie bakteriobójcze. Jagody działają moczopędnie, lekko przeczyszczająco i napotnie. Zalecane są w niedokrwistosci, astmie oskrzelowej, nieżycie przewodu pokarmowego (nerwicach czynnościowych, przy zwiększonej kwasowości soku żołądkowego i zaparciach), zaburzeniach przemiany materii, żylakach odbytu, chorobach wątroby i nerek, a także przy wyczerpaniu nerwowym.

Orzech włoski - nasiona zawierają tłuszcze, białka, witaminy A, B1, P i E, związki żelaza i kobaltu. Pod względem wartości energetycznej orzechy włoskie nie ustępują artykułom pochodzenia zwierzęcego. W celach leczniczych stosuje się głównie liście i łupiny owoców, a także korę korzenia. Zawarty w liściach juglon stosuje się w postaci maści w celu leczenia gruźlicy skóry. W leczeniu ludowym odwary z liści i łupin owoców używa się wewnętrznie przeciw skazie limfatycznej i krzywicy, przy cukrzycy, wewnętrznych krwotokach, stwardnieniu tętnic, nieżytach żołądka i jelit. Odwarem płucze się gardło przy anginach.

Bób - niedojrzałe nasiona bobu zawierają więcej białka niż fasola. Mają też w sobie karoten, kwas askorbinowy i różne enzymy.

W lecznictwie ludowym przetarte ugotowane nasiona lub odwar stosowane są jako środek ściągający i przeciwzapalny przy biegunkach. Ugotowane w mleku, zgniecione lub przetarte nasiona przykłada się do ropieni, zaś nalewki i odwary stanowią skuteczny środek kosmetyczny do zmywania twarzy.

Dynia - miąższ owocu zawiera cukry, pektyny, sole potasu, wapnia, magnezu i żelaza, witaminy C,B1 PP i karoten. Nasiona zawierają 36-52 proc. tłuszczu, fitosterole, żywice, kwasy organiczne i związki działające przeciwrobaczo. Dynia stosowana jest przy leczeniu stwardnienia tętnic i przy zaparciach. Świeże nasiona dyni są doskonałym środkiem przeciwrobaczym polecanym zarówno przez medycynę akademicką jak i ludową.

Fasola - Jako roślinę leczniczą fasole znano od najdawniejszych czasów. Proszkiem z wysuszonych, rozdrobnionych strąków posypywano chore miejsca: Świeże rany, oparzenia, egzemy, róże. W lecznictwie ludowym napar lub odwar ze strąków stosuję się w chorobach nerek i pęcherza moczowego, osłabieniu serca z obrzękami, nadciśnieniu i przewlekłym gośćcu.

Kapusta - Kapusta od najdawniejszych czasów uważana jest za roślinę leczniczą. Starożytni rzymscy lekarze leczyli kapustą choroby płuc, wątroby, stawów oraz wrzody i uważali ją za skuteczny środek przeciw alkoholowemu zamroczeniu. Europejska medycyna ludowa zalecała kapustę przy leczeniu zaburzeń trawienia, chorób wątroby i śledziony, stanów zapalnych skóry, egzem, oparzeń i wrzodów. Kapusta głowiasta zawiera sole potasu, wapnia, fosforu i siarki, prowitaminę A, witaminy C, B1, B2, B3, PP, K i U. Ludowe lecznictwo zaleca sok z kwaszonej kapusty jako napój wzmacniający, poprawiający trawienie, przy chorobach wątroby, śledziony, pęcherzyka żółciowego, zaparciach i żylakach odbytu. Świeży sok kapusty jest doskonałym środkiem gojącym przy owrzodzeniach żołądka i dwunastnicy (zawiera przeciwrzodową witaminę U). Sok kapusty wraz z odwarem nasion jest dobrym lekarstwem na bezsenność. Odwar z nasion odznacza się działaniem przeciwrobaczym. Fitoncydy kapusty zabijają gronkowca złocistego, prątki gruźlicy i niektóre inne bakterie. Sole potasu zawarte w kapuście wzmagają wydalanie płynów z organizmu i poprawiają pracę serca.

Koper ogrodowy - liście i łodygi zawierają witaminy C, B1, B2, PP, P i karoten. Ponadto flawonoidy oraz duże ilości soli potasu, wapnia, fosforu, i żelaza. Z owoców kopru produkuje się preparat leczniczy stosowany w przewlekłej niewydolności naczyń wieńcowych, a także przy skurczach narządów trawienia. W lecznictwie ludowym nasiona kopru stosuje się jako środek żołądkowy, pobudzający i przeczyszczający. Sproszkowane suche ziele lub napar z nasion zalecane są dla poprawienia apetytu, jako środek moczopędny, mlekopędny. Okłady z naparu zalecane są w zapalnych chorobach oczu i owrzodzeniach skóry.

Kukurydza - to kopalnia zdrowia i ... urody. Ziarna zawierają białka, tłuszcze, węglowodany, witaminy z grupy B, D, C, E i K3, potas, fosfor, żelazo, miedź i nikiel. Przy spożywaniu oleju kukurydzianego poziom cholesterolu we krwi znacznie się obniża, toteż olej ten jest zalecany w przypadkach stwardnienia tętnic. Duże znaczenie ma też przy chorobach wątroby. W lecznictwie ludowym prażone ziarna z miodem zalecane są przy biegunce.

Marchew - kolejny spichlerz zdrowia i urody. Korzenie marchwi zawierają: żelazo, fosfor, wapń, jod, miedź, kobalt, witaminy A, B1, B2, B6, D, E, K i PP, olejki eteryczne oraz flawonoidy, a także lecytynę i enzymy. Marchew stosuje się w celach profilaktycznych i leczniczych przy awitaminozie, niedokrwistości, chorobach układu sercowo-naczyniowego, wątroby i nerek, zaparciach, żylakach odbytu, zaburzeniach wzroku związanych z niedoborem witaminy A. W lecznictwie ludowym sokiem z marchwi z miodem leczy się zaziębienia, zaburzenia w trawieniu i ... niemoc płciową.

Ziemniak - niedoceniany i lekceważony, mimo że jedzony bardzo często. Bulwy ziemniaka zawierają cukry, białka, minerały, witaminy: C, B1, B6, D, PP, K, E, U. Z chwilą rozpowszechnienia się uprawy ziemniaka w Europie praktycznie wygasły epidemie szkorbutu. W lecznictwie ludowym tarte surowe bulwy zalecane są do okładania miejsc skóry poparzonych, a także porażonych przez egzemę lub inne choroby. Wdychaniem par ulatniających się podczas gotowania ziemniaków leczy się nieżyt górnych dróg oddechowych. Surowy sok ziemniaków stosowany jest do leczenia choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy. Tomatyna znajdująca się w ziemniakach działa hamująco lub niszcząco na niektóre grzyby i bakterie, a także przeciwdziała rozszerzaniu się naczyń krwionośnych, co ma duże znaczenie w leczeniu alergii.

Sałata - też niedoceniana, a niezwykle zdrowa. Liście sałaty zawierają cukry, białka, prowitaminę A, witaminy B1, B2, E, PP, K i C, znaczne ilości soli żelaza, wapnia, potasu, magnezu i jod. Sałata ceniona jest jako skład diety dla dzieci i osób chorych na cukrzycę. Poprawia trawienie, zapobiega zaparciom i działa moczopędnie. Sok sałaty zaleca się chorym na przewlekły nieżyt żołądka oraz chorym na wrzody żołądka i dwunastnicy. Przy zwiększonej pobudliwości emocjonalnej i bezsenności, chronicznym nieżycie żołądka, szkorbucie, nadciśnieniu i chorobach wątroby lecznictwo ludowe zaleca przecedzony i ostudzony napar ze świeżych rozdrobnionych liści. (stołowa łyżka na szklankę wrzątku).

Seler - zawiera witaminy C, B1, B2 i PP, sole potasu, wapnia i fosforu, flawony, glikozydy, asparaginę, kwas szczawiowy. Seler wchodzi w skład diety przy otyłości i neurozach. W lecznictwie ludowym korzenie, świeży sok z korzeni i nasiona są stosowane jako środek moczopędny, przeciwbólowy, przeciwmalaryczny i pobudzający. Napar z korzeni poprawia apetyt i trawienie. Sok i napar z selera zalecane są przy zaparciach, chorobach wątroby, nerek, pęcherza moczowego, pokrzywce alergicznej i zapaleniach skóry. W przypadkach chorób skórnych, ropiejących ran i wrzodów stosuje się świeże rozdrobnione liście lub nać selerowa.

WŁADYSŁAW BOROWIEC