Ziołowe hity: Ostropest, kozieradka, czystek
Choć uznawane są za odkrycia ostatnich lat, w rzeczywistości były stosowane w lecznictwie od wieków. Czy właściwości tych roślin są faktycznie tak ogromne, jak teraz uważamy?
Kilka lat temu modny był młody jęczmień. Dziś internet i poczta pantoflowa aż huczą od zachwytów nad czystkiem, kozieradką i ostropestem. Przypisuje im się niemal magiczne działanie - mają być remedium na prawie wszystko: obniżenie odporności, problemy żołądkowe, a nawet nowotwory.
Warto pamiętać, że np. czystek wciąż jest badany, więc na razie można jedynie przypisywać mu część "zaawansowanych" właściwości i stosować jako środek wspomagający, niewykluczający kuracji zapisanej przez lekarza.
Czystek: potencjalny pogromca nowotworów
Znany od wieków, przybysz z rejonu Morza Śródziemnego, u nas zamieszkał pod postacią czystka siwego (inaczej: pospolitego). Jego liście (wraz z gałązkami) zawierają liczne związki czynne, m.in. olejek eteryczny, żywicę, flawonoidy oraz garbniki.
W medycynie ludowej był i jest stosowany zwłaszcza przy zapaleniach górnych dróg oddechowych, ale także w stanach nieżytu układu pokarmowego, przy zakażeniach dróg moczowych (niweluje obrzęki działa moczopędnie). Czystek wspomaga także układ odpornościowy, działa przeciwzapalnie, przeciwbakteryjnie, a także lekko przeciwwirusowo.
Niektóre ośrodki badawcze potwierdzają też przeciwnowotworowe działanie wodno-alkoholowych wyciągów czystka (choć badania były przeprowadzone na zwierzętach). Najsilniejsze działanie przypisuje się gatunkom śródziemnomorskim - czystek kreteński ma np. działać przeciwko boreliozie, zaś laurolistny - zwalczać bakterie Helicobakter pylorii.
● Winko z czystka, działa na: chore stawy, chorobę Hashimoto oraz cukrzycę. Ziele (100 g) zalej butelką wytrawnego wina, odstaw na miesiąc, co kilka dni wstrząsaj. Pij kieliszek dziennie.
Ostropest: z klombu i pobocza prosto do twojej apteczki
Ostropest plamisty często stosowany jest jako roślina ozdobna. Zdziczały, porasta pobocza dróg. Jego owoce zawierają sylimarynę, czyli złożony związek o działaniu odtruwającym i chroniącym wątrobę przed działaniem różnych trucizn (np. alkoholu i... muchomora).
Wyciągi wodne i alkoholowe ostropestu wzmacniają ściany naczyń krwionośnych, są więc skuteczne np. przy krwawieniu z nosa, żylakach odbytu.
● Odwar ochronny dla wątroby. Rozgniecione nasiona ostropestu (łyżeczkę) zalej ciepłą wodą (szklanką) i powoli ogrzewaj, aż do wrzenia. Następnie gotuj pod przykryciem (około 5 minut), ostudź. Pij dwa razy dziennie, po pół szklanki, po posiłku.
Uwaga! Ten sam odwar jest stosowany przeciwkrwotocznie, ale wówczas pije się go co godzinę, przyjmując tylko łyżkę stołową specyfiku.
Kozieradka: wonne nasiona do okładów lub do... sera
Jej owoc (strąk) przypomina kształtem róg koziorożca i stąd nazwa tego ziela. Nasiona kozieradki zawierają do 30 procent substancji śluzowych, saponiny, flawonoidów, dużo białka i tłuszczy. To dlatego od dawna były używane jako lek śluzowy, zwłaszcza do użytku zewnętrznego (jako okłady).
Badania wykazały jednak, że stosowana doustnie kozieradka nie tylko wzmacnia odporność (pobudzając krwiotwórcze działanie szpiku), ale także - zwiększając wydzielanie soków żołądkowych oraz śliny - ułatwia trawienie. Winę za małą popularność kozieradki ponosi jej przenikliwy zapach - ze względu na tę woń jest ona stosowana przy produkcji np. serów podpuszczkowych.
● Miodek na wzmocnienie. Sproszkowane nasiona zmieszaj z miodem (1:1), przyjmuj 2 razy dziennie po łyżeczce, najlepiej w czasie posiłku.
Ewa Piasecka mgr farmacji, fitoterapeuta
