Złamany lub pęknięty ząb to nie rzadkość, szczególnie podczas wakacji. Większa dawka sportu, z pozoru niewinny upadek, gryzienie kostek lodu czy zbyt twarde landrynki mogą skutkować wybrakowanym uśmiechem. Co możemy z tym zrobić?
Złamanie lub pęknięcie zęba to częsta przypadłość, z którą pacjenci trafiają po powrocie z urlopu do gabinetów stomatologicznych. Do urazu może dojść szczególnie podczas sezonu letniego, kiedy do głowy przychodzą nam czasem ekstremalne pomysły. W celu odbudowy uzębienia z powodzeniem stosuje się procedury protetyczne i estetyczne, zaś leczenie zależne jest od skali problemu.
Szkliwo, które pokrywa ząb jest najsilniejszą tkanką w ludzkim ciele, ale w dalszym ciągu może ono ulec uszkodzeniom. Zęby mogą być uszkodzone na wiele sposobów np. po upadku, podczas sportów kontaktowych, gry w piłkę, w poważnym wypadku samochodowym czy po uderzeniu. Według American Dental Association do produktów, które mają najgorszy wpływ na zęby należą: twarde cukierki typu landrynki, lód, cytrusy, kawa, suszone owoce, chipsy, napoje gazowane, alkohol, napoje energetyczne oraz izotoniczne.
- Próchnica zębów również osłabia ząb, ponieważ ząb z ubytkiem ma większe ryzyko złamania podczas nadgryzania twardych produktów. Innym źródłem uszkodzeń zębów jest choroba okluzyjna, podczas której dochodzi do zaburzenia kontaktu dolnych zębów z górnymi. Nierównomiernie kontaktujące się łuki zębowe w wyniku zgrzytania stopniowo będą się kruszyć, ścierać i zużywać - mówi dr Marcin Kopeć, stomatolog z kliniki Stankowscy & Białach Stomatologia w Poznaniu.
Istnieje kilka rodzajów uszkodzeń zęba. Niektóre z nich nie są poważne np. pęknięcia szkliwa, czyli niewielkie, płytkie rysy dotyczące jedynie zewnętrznej warstwy zęba. Są dosyć powszechne, nie powodują bólu czy innych objawów, nie licząc wpływu na estetykę. Jeśli jednak złamanie dotyczy większej części korony lub rozprzestrzenia się pionowo w kierunku korzenia zęba, należy podjąć kroki zaradcze. Ważna jest wtedy szybka diagnoza, co pozwoli uratować ząb. Taki ząb bez podjęcia stosownych działań, będzie stopniowo coraz słabszy, grozi to też jego utratą.
- bonding – zabieg odbudowy ukruszonych lub ułamanych zębów za pomocą kompozytu stomatologicznego, który sprawdzi się przy niewielkim pęknięciu, zębach przebarwionych, ukruszonych lub zniekształconych, ale również jako wypełnienie tymczasowe. Dentysta najpierw wytrawia ząb specjalnym preparatem, następnie nadlewa go żywicą kompozytową i formuje odpowiedni kształt właściwym kompozytem. Następnie ząb jest utwardzany światłem oraz polerowany. Rozwiązanie to jest ekonomiczne oraz sprawdza się w pilnych przypadkach, kiedy pacjentowi zależy na czasie.
- licówki - cienkie płatki wykonane np. z kompozytu lub porcelany, które mocuje się z przodu zęba, by stanowiły jego naturalne przedłużenie i zmieniły wygląd na bardziej estetyczny.
– To uniwersalne rozwiązanie. Za pomocą licówek można skorygować przebarwione, starte oraz ułamane zęby np. na skutek urazów mechanicznych czy odwapnień szkliwa, dowolnie poszerzyć, wydłużyć lub skrócić koronę zęba. Licówka może posiadać dowolny odcień oraz kształt tak, aby była dopasowana do reszty uśmiechu. Można je stosować na jednym zębie lub kilku – wyjaśnia ekspert.
Nie jest to metoda natychmiastowa, ponieważ najpierw dentysta szlifuje część zęba, następnie pobiera wycisk i zakłada pacjentowi licówkę tymczasową. W tym czasie właściwa licówka wykonywana jest w laboratorium protetycznym, a na 2 wizycie stomatolog mocuje ją za pomocą specjalnego cementu. Licówki, szczególnie te porcelanowe mogą nam służyć nawet 30 lat.
- korony – gdy ząb jest bardzo uszkodzony, może to wymagać założenia korony. Korony stomatologiczne są jedną z najczęstszych metod rekonstrukcji uzębienia. Koronę zakłada się na zęba, aby go wzmocnić, uchronić przez utratą (bez korony ząb nie będzie na tyle wytrzymały, by znieść nacisk wynikający z rozkładu sił żucia) nadać pożądany kształt oraz zwiększyć jego estetykę. Najbardziej estetyczne są korony porcelanowe oraz ceramiczne, które kolorem i strukturą są najbardziej zbliżone do naturalnego zęba. Aby założyć koronę, stosuje się znieczulenie stomatologiczne. Następnie ząb może wymagać całkowitego usunięcia, po którym wykonuje się wycisk pod pracę protetyczną. Korona wykonywana jest przez laboratorium i zanim ostatecznie trafi do ust pacjenta, ten nosi zastępczo koronę tymczasową.
- leczenie kanałowe – czasami nawet w przypadku niewielkiego urazu zęba dochodzi do uszkodzenia miazgi, która jest żywą, silnie unerwioną częścią zęba. W takiej sytuacji uszkodzony ząb można poddać leczeniu endodontycznemu, które dosięga kanałów miazgi. W ten sposób unikniemy możliwych powikłań jak choćby rozwoju ropnia zęba czy zaniku kości. Po leczeniu można założyć koronę lub wkład typu inlay lub onlay, co chroni ząb przed dalszymi uszkodzeniami. Jeśli ząb po urazie boli lub występuje jego nadwrażliwość, może on wymagać takiej terapii. Aktualnie dzięki użyciu mikroskopów możliwe jest wyleczenie takiego zęba podczas jednej wizyty.- implant stomatologiczny – implant to najbardziej radykalne rozwiązanie odbudowy zębów, ale też najbardziej trwałe.
- Gdy ząb jest poważnie uszkodzony, np. w przypadku złamania, które rozciąga się poniżej linii dziąseł, jego leczenie może okazać się niemożliwe. Wtedy wymagana będzie ekstrakcja zęba, czyli jego usunięcie. W tym momencie można go zastąpić implantem stomatologicznym, który stomatolog mocuje w kościach szczęki. Implant składa się z tytanowej śrubki, która zastępuje korzeń zęba, łącznika oraz widocznej części – korony. Implant zastępuje utracony ząb, zarówno pod względem estetycznym oraz funkcjonalnym – wygląda naturalnie, a przy tym pozwala normalnie uśmiechać się i gryźć bez poczucia dyskomfortu – mówi dr Kopeć.
Po ok. 12-16 miesiącach implant ostatecznie się przyjmuje, przy czym – przy odpowiedniej trosce o zęby – może nam służyć nawet kilkadziesiąt lat.
