Dlaczego warto mieć jeże w ogrodzie?
Jednymi z najbardziej pożytecznych gości w ogrodzie są jeże. Te urocze zwierzęta żywią się, bowiem m.in., owadami i ślimakami, które są wyjątkowo uciążliwymi szkodnikami. Warto więc sprawić, żeby jeż często odwiedzał nasz ogród lub nawet w nim zamieszkał. Należy jednak stworzyć mu odpowiednie warunki, by czuł się bezpiecznie i miał się gdzie schronić. Najlepiej sprawdzi się ogród jak najbardziej naturalny, w którym znajdują się krzewy, drzewa i zarośla. Jeż potrzebuje bowiem zacisznego, „dzikiego” miejsca, gdzie mógłby się ukryć i zbudować gniazdo. Jak zwabić jeża do ogrodu, jakie warunki mu stworzyć i jak się wobec niego zachować? Podpowiadamy.
Jeż – co warto o nim wiedzieć?
Jeż to stosunkowo duży ssak owadożerny, którego grzbiet pokryty jest kolcami. Zwierzę to żyje na terenie Europy, Azji, Afryki i Nowej Zelandii. W Polsce występuje jeż europejski, do którego należą dwa podgatunki – zachodnioeuropejski i wschodnioeuropejski. Jeż osiąga ok. 30 cm długości, ma krępe ciało i klinowatą głowę z wydłużonym ryjkiem. Żyje ok. 8-10 lat. Jego kolce to tak naprawdę przekształcone włosy, zbudowane z keratyny. Gdy jeż się przestraszy, zwija się w kulkę, stroszy kolce i charakterystycznie posapuje (w tej pozycji może pozostać przez dłuższy czas). Ten mechanizm obronny potrafi odstraszyć większość drapieżników, nawet tych dużych. Kolce jeża wbijają się mocno w skórę napastnika i trudno je wyciągnąć.
Dlaczego warto mieć jeże w ogrodzie?
Jeże spokrewnione są z kretami i ryjówkami, lecz w odróżnieniu do nich, nie wyrządzają szkód w ogrodzie. Są za to bardzo pożyteczne, a to za sprawą tego, co jedzą. Choć w kulturze uwiecznił się obraz jeża niosącego na grzbiecie jabłka, to zwierzęta te nie żywią się owocami. Jeże są mięsożerne, jedzą głównie owady (ok. 70 proc.) i ślimaki. Ich pożywienie stanowić mogą też dżdżownice, gąsienice, małe płazy i gady oraz jaja ptaków. Jeże mogą zatem pomóc w zmniejszeniu populacji wielu szkodników roślin, zwłaszcza, że potrzebują dużo jedzenia. W ciągu jednej nocy mogą zjeść nawet do 150 g pożywienia, więc jeśli chodzi o owady, to całkiem sporo.
Jeże są pod ochroną
Jeż lubi tereny leśne, trawiaste, gęste zarośla i kwietne łąki. Występuje na brzegach lasu, ale też na obrzeżach wsi i miast. Można go spotkać w parkach i ogrodach oraz w pobliżu zabudowań gospodarskich. Zwierzę to prowadzi nocny tryb życia i wtedy poluje. Jednak na przeszkodzie w poszukiwaniu pożywienia mogą stać różne bariery, np. drogi, ogrodzenia lub urządzenia melioracyjne. Coraz rzadziej można więc napotkać jeże zarówno w naszych ogrodach, jak i w ich naturalnym środowisku. Dlatego też jeże są w Polsce objęte częściową ochroną. Szczególnie niebezpieczne są dla nich drogi, gdyż ze strachu nie uciekną przed samochodem, lecz zwiną się w kulkę. Łatwo więc o ich potrącenie. Warto więc uważać podczas jazdy na te małe drapieżniki, a przed wyruszeniem sprawdzić, czy nie znajdują się czasem pod samochodem.
Jak zwabić jeża do ogrodu?
Warto zaprosić jeże do ogrodu, aby miały bezpieczne schronienie, a przy tym pomogły w walce ze szkodnikami, które niszczą rośliny. Warto pamiętać jednak, że jeże są pod ochroną, więc nie można niepotrzebnie ich niepokoić i brać na ręce. Można jedynie pomóc im, gdy są w zagrożeniu, przenosząc je w bezpieczne miejsce. Jeśli chcemy mieć w ogrodzie jeża, musimy sprawić, by same do niego zawitały. Przede wszystkim nie może być szczelnie zamknięty i zbyt wypielęgnowany. Szczeliny w przęsłach ogrodzenia powinny być na tyle duże, by jeże mogły się przecisnąć. Najlepiej też zrezygnować z cokołów pod przęsłami i siatek ogrodzeniowych. Można też pozostawić część działki bez ogrodzenia, jeśli nie zagrażają nam inne szkodniki, np. sarny czy zające. Jeśli mamy psa, warto jednak się ogrodzić lub zrobić dla pupila odpowiednio zabezpieczony kojec.
Aby jeże zechciały odwiedzić nasz ogród, musi on przypominać naturalne siedliska tych zwierząt. Jeże nie zadomowią się w zbyt wypielęgnowanym i uporządkowanym ogrodzie z nisko skoszoną trawą, bez miejsc, w których mogłyby się ukryć. Jeże chowają się bowiem w zaroślach, pod krzewami, w stertach gałęzi czy też w kupkach liści. Warto więc w ogrodzie mieć kilka drzew zrzucających liście, a także rozłożyste krzewy i wysoką trawę. Można także stworzyć w ogrodzie łąkę kwietną, zwabimy wtedy więcej pożytecznych gatunków (np. pszczoły). Jeża przyciągnie również kompostownik, w którym znajdzie dużo pożywienia i idealne miejsce na legowisko. Można też podzielić ogród na strefy i zostawić jakiś „dziki” skrawek, gdzie jeż mógłby się zadomowić. Do kupienia są także specjalne domki z wikliny dla jeży, które chronią te zwierzątka przed drapieżnikami.
Jak zadbać o jeża w ogrodzie?
Jeśli jeż zagości w naszym ogrodzie, musimy zapewnić mu bezpieczne schronienie. Przede wszystkim nie wolno stosować chemicznych środków ochrony roślin m.in. insektycydów i trutek na ślimaki. Zawarte w nich toksyny mogą doprowadzić do śmierci tego zwierzęcia. Należy także uważać przy koszeniu trawy i sprawdzić, czy nie schronił się w niej jeż. Jeśli w ogrodzie jest oczko wodne, warto je ogrodzić, by nie stanowiło zagrożenia dla tych małych ssaków. Żeby pomóc jeżom zadomowić się w naszych ogrodach, nie ingerujmy zbytnio w ich egzystencję. Nie dokarmiajmy ich, gdyż bez problemu znajdą sobie pożywienie na działce. Możemy jedynie zostawiać jeżom świeżą wodę i najwyżej psią karmę. Jeśli stawiamy jeżom domki, róbmy to w rękawicach. Jeże mają wyczulony węch, więc zapach człowieka nie zachęci ich do sprawdzenia kryjówki.
