Emerytura już 5 lat wcześniej. Kto może skorzystać i ile wynosi świadczenie?
Oprac.: Łukasz Piątek
Jednym z warunków przejścia na emeryturę jest osiągnięcie odpowiedniego wieku, który w przypadku kobiet wynosi 60 lat, a w przypadku mężczyzn 65 lat. Jednak pewna grupa osób może otrzymywać takie świadczenie o wiele wcześniej. Wyjaśniamy, czym jest emerytura pomostowa, ile wynosi i kto może z niej skorzystać.
Czym jest emerytura pomostowa?
Emerytura pomostowa to rodzaj świadczenia okresowego przysługującego do osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego osobom, które wykonują prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze. Emerytura pomostowa ma charakter przejściowy między świadczeniami nabytymi przed osiągnięciem wieku emerytalnego a prawem do emerytury przyznawanej na ogólnych zasadach systemu powszechnego.
Jak czytamy na stronie Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej - prace w szczególnych warunkach to prace związane z czynnikami ryzyka, które z wiekiem mogą z dużym prawdopodobieństwem spowodować trwałe uszkodzenie zdrowia, wykonywane w szczególnych warunkach środowiska pracy, determinowanych siłami natury lub procesami technologicznymi, które mimo zastosowania środków profilaktyki technicznej, organizacyjnej i medycznej, stawiają przed pracownikami wymagania przekraczające poziom ich możliwości, ograniczony w wyniku procesu starzenia się jeszcze przed osiągnięciem wieku emerytalnego, w stopniu utrudniającym ich pracę na dotychczasowym stanowisku.
Dla przykładu takimi pracami są:
- Prace bezpośrednio przy obsłudze wielkich pieców oraz pieców stalowniczych lub odlewniczych.
- Prace przy obsłudze dźwignic bezpośrednio przy wytapianiu surówki, stopów żelaza lub metali nieżelaznych.
- Prace na morskich platformach wiertniczych.
- Prace w powietrzu wykonywane na statkach powietrznych przez personel pokładowy.
- Prace wewnątrz cystern, kotłów, a także zbiorników o bardzo małej kubaturze po substancjach niebezpiecznych.
Czytaj także: ZUS wypłaci rentę dla wdowców. Co należy zrobić?
Z kolei prace o szczególnym charakterze to prace, wymagające szczególnej odpowiedzialności oraz szczególnej sprawności psychofizycznej, których możliwość należytego wykonywania w sposób niezagrażający bezpieczeństwu publicznemu, w tym zdrowiu lub życiu innych osób, zmniejsza się przed osiągnięciem wieku emerytalnego na skutek pogorszenia sprawności psychofizycznej, związanego z procesem starzenia się - informuje ministerstwo.
Dla przykładu takimi pracami są:
- Prace pilotów statków powietrznych, np. pilot, instruktor.
- Prace kontrolerów ruchu lotniczego.
- Prace kierowców autobusów, trolejbusów oraz motorniczych tramwajów w transporcie publicznym.
- Prace operatorów reaktorów jądrowych.
- Prace członków zespołów ratownictwa medycznego.
Dotychczas emerytury pomostowe przysługiwały wyłącznie osobom, które przed 1 stycznia 1999 r. wykonywały pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze.
Zmiany obowiązujące od 1 stycznia 2024 r. polegają na tym, że z emerytury pomostowej będą mogły skorzystać osoby, które po raz pierwszy podjęły pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze po 1 stycznia 1999 r.
W praktyce oznacza to, że osoby, które pracowały w warunkach szkodliwych czy szczególnie uciążliwych, mają określony staż pracy i ukończyły 55 lat w przypadku kobiet, a mężczyzn 60 lat, mogą przejść na emeryturę pomostową.
Ponadto prawo do emerytury pomostowej przysługuje również osobie, która nie wykonywała po 31 grudnia 2008 r. pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, jeżeli na dzień 1 stycznia 2009 r. miała wymagany okres 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze oraz spełniła pozostałe warunki przyznania świadczenia.
Warto wiedzieć: Przepracowała tylko jeden dzień. Tyle dostała emerytury
Ile wynosi emerytura pomostowa
Wysokość emerytury pomostowej nie może być niższa niż kwota najniższej emerytury obowiązująca w danym roku. W br. najniższa emerytura wynosi 1780,96 zł brutto. Kwota emerytury pomostowej podlega corocznej waloryzacji.
Należy również zaznaczyć, że prawo do emerytury pomostowej ustaje:
- z dniem poprzedzającym dzień nabycia prawa do emerytury, która jest ustalona decyzją organu rentowego lub innego organu emerytalno-rentowego,
- z dniem osiągnięcia przez uprawnionego wieku: a) 60 lat — kobiety b) 65 lat — mężczyźni,
- z dniem śmierci uprawnionego.
Podejmując decyzję o przejściu na emeryturę pomostową, powinniśmy pamiętać, że przełoży się ona na niższe świadczenia, ponieważ pracując krócej, odprowadzimy mniej składek emerytalno-rentowych.
Ponadto osoby przechodzące na emeryturę pomostową i chcące dorabiać, powinny pamiętać o limitach przychodów, które mają ogromne znaczenie. Jeśli miesięczny przychód wyniesie więcej niż 5278,30 zł brutto, wówczas spowoduje to zmniejszenie wysokości emerytury przez ZUS. Z kolei jeśli miesięczny przychód będzie wyższy niż 9802,50 zł brutto, emerytura zostanie zawieszona. Takie limity obowiązują od 1 marca do 31 maja br.
