Jest nazywany „matką wszystkich kościołów”. W Wielkanoc odgrywa ważną rolę
Bazylika św. Jana na Lateranie w czasie Wielkanocy staje się najważniejszym kościołem na świecie. Świątynia odegrała ważną rolę w historii chrześcijaństwa i nie bez powodu jest określana mianem „matki wszystkich kościołów”.
Wiele osób uważa, że najważniejszy papieski kościół to bazylika św. Piotra w Watykanie. Tak naprawdę jest nim bazylika św. Jana na Lateranie - kościół katedralny papieża.
Bazylika jest jedną z czterech bazylik większych Rzymu, ale w odróżnieniu od trzech pozostałych kościołów patriarchalnych ma tytuł "arcybazyliki". To ze względu na kluczową rolę, jaką odegrała w historii chrześcijaństwa.
Rolę i wagę tego miejsca najlepiej oddaje napis umieszczony nad wejściem do świątyni. Brzmi on: "Matka i Głowa wszystkich kościołów Miasta i świata".
Najważniejszy kościół na świecie
Bazylika św. Jana na Lateranie w czasie Wielkanocy staje się najważniejszym kościołem świata. To właśnie tutaj papieże odprawiali mszę rozpoczynającą Wielki Post. W Wielki Czwartek Ojciec Święty odprawia mszę na pamiątkę Ostatniej Wieczerzy łącznie z obrzędem mycia stóp.
W lewej kaplicy transeptu (Ołtarz Sakramentu) jest przechowywany fragment stołu, przy którym odbyła się Ostatnia Wieczerza. Relikwiarz jest wystawiany na widok publiczny w Niedzielę Wielkanocną.
Pierwsza katedra Rzymu
Nazwa tego miejsca pochodzi od nazwiska starożytnych posiadaczy tych ziem. Cesarz Neron pod pozorem spisku zgładził Plantiusa Laterana i przejął jego pałac. Konstantyn Wielki podarował go papieżowi św. Sylwestrowi I. Pałac do 1308 roku pełnił funkcję rezydencji papieży.
W 313 roku cesarz Konstantyn Wielki wydał edykt pozwalający na oficjalne wyznawanie wiary chrześcijańskiej. Obok pałacu nakazał wybudować świątynię pod wezwaniem Chrystusa Zbawiciela, św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty.
W IV i V wieku świątynia była centrum chrześcijaństwa, do którego wierni przybywali w Wielką Sobotę, aby w czasie Wigilii Paschalnej przyjąć chrzest i sakrament bierzmowania.
Bazylika stała się pierwsza katedrą Rzymu, a znajdujący się tuż obok pałac siedzibą papieży. Została poświęcona 9 listopada 324 roku przez papieża Sylwestra I. Przez kilka wieków panowało tu 161 papieży i odbyło się 5 soborów powszechnych. Bazylika św. Jana przestała być siedzibą biskupów Rzymu od czasów niewoli awiniońskiej w XIV wieku.
W 1377 roku papież Grzegorz IX przeniósł siedzibę do Watykanu. Pomimo tego bazylika do dziś ma wyjątkowe znaczenie. Każdy nowy papież przybywa do "matki kościołów" w uroczystej procesji.
Zobacz również: Po sieci krąży nowa lista grzechów. Ile w niej prawdy?
Bazylika św. Jana na Lateranie - ciekawostki
Bazylika laterańska jest nieco mniejsza od Bazyliki św. Piotra. Do środka prowadzi 5 potężnych wejść, a kolumny dzielą jej wnętrze na 5 naw. Fasadę głównego wejścia do bazyliki zaprojektował w XVIII wieku Alessandro Galilei. Wieńczy ją 15 figur, z których każda ma 7 metrów wysokości. Przedstawiają one doktorów Kościoła - w centralnej części znajduje się natomiast rzeźba Chrystusa. W centrum frontonu znajduje się balkon, z którego papieże udzielali wiernym błogosławieństwa.
W nawie głównej znajdują się też sporych rozmiarów posągi 12 Apostołów autorstwa uczniów Berniniego. W nawach bocznych znajdują się nagrobki papieży. Za ołtarzem głównym, pod baldachimem, znajduje się prezbiterium a przy jego końcu stoi tron papieski z białego marmuru. Jest wysadzany drogimi kamieniami układającymi się w mozaiki.
We wnętrzu bazyliki zachowała się część fresku Giotta z wizerunkiem Bonifacego VIII ogłaszającego Rok Święty. Sufit zdobią herby 3 papieży autorstwa Giacomo della Porta. Nawę główną zamyka absyda z bogatą mozaiką z XIII wieku, którą wykonali Jacopo Torriti i Jacopo da Camerino. W centralnej części znajduje się Krzyż Święty, po stronie lewej Matka Boska i postać fundatora mozaiki, papieża Mikołaja IV.
Nad ołtarzem kaplicy Najświętszego Sakramentu znajduje się słynny obraz Rafaela "Przemienienie Pańskie".
Do bazyliki zostało dobudowane baptysterium, czyli osobna kaplica z basenem, w której udzielany był chrzest przez zanurzenie.
Zobacz również: Dla jednych była heretyczką i rozpustnicą, inni byli nią zachwyceni. Kim była Anna Wazówna?
Święte Schody
Obok bazyliki znajduje się osobny budynek, który powstał na polecenie papieża Sykstusa V w XVI wieku. Znajdują się w nim "Święte Schody" (Scala Santa). Zgodnie z podaniem to kamienne stopnie, po których Chrystus szedł na sąd do Piłata. Zostały przywiezione z Jerozolimy do Rzymu w 326 roku przez św. Helenę, matkę cesarza Konstantynopola I. Obecnie są przykryte drewnianą okładziną i wolno nimi wchodzić wyłącznie na kolanach.
Obraz malowany przez anioły?
W budynku znajduje się dawna kaplica papieska, w której umieszczony jest obraz "Acheiropoietos" z wizerunkiem Chrystusa. Według legendy zaczął go malować św. Łukasz, a skończyli aniołowie. Można go zobaczyć przez okratowane okienko, do którego prowadzą Święte Schody.
Na placu San Giovanni in Laterano znajduje się najwyższy z 13 obelisków egipskich mający 31 m wysokości (z cokołem to 47 m). Pierwotnie stał przy Circus Maximus, jednak papież Sykstus V polecił przenieść obiekt na wspomniany plac.
Zobacz również: Włoskie miasteczko, które wygląda jak człowiek
***
