Nowe przepisy dotyczące pracy zdalnej. Zmiany wejdą w życie już 7 kwietnia 2023

Od czasu, gdy rozpoczęła się pandemia Covid-19 spora część pracowników - jeśli rodzaj ich obowiązków na to pozwalał, mogła przejść na pracę zdalną. Do dziś możliwe jest wykonywanie pracy z domu, a przepisy jej dotyczące uległy ostatnio nowelizacji w Kodeksie pracy. Sejm nowe zasady przyjął 10 stycznia 2023. Czego będą dotyczyć?

Praca zdalna, a także hybrydowa to obecnie bardzo powszechne modele pracy. Już niedługo będą one regulowane nowymi przepisami. W kodeksie pojawił się bowiem nowy rozdział poświęcony regulacjom pracy zdalnej. Według nowego prawa pracować można w całkowitym wymiarze zdalnym lub też w formie hybrydowej - niektóre dni w domu, a niektóre w firmie.

Czytaj również: Praca zdalna na nowo. Firmy szykują zmiany dla pracowników

W nowym przepisać określono, że pracy zdalna może być wykonywania z różnych miejsc, o ile będą one każdorazowo uzgodnione z pracodawcą.

Miejsce wykonywania pracy zdalnej, bez względu na to, czy będzie to dom/mieszkanie pracownika, czy też inne, musi zostać zaakceptowane przez pracodawcę. Strony mogą również uzgodnić między sobą, że praca zdalna będzie wykonywana zmiennie, z różnych miejsc. Nowe przepisy nie dopuszczają całkowitej swobody wyboru miejsca wykonywania pracy zdalnej przez pracownika.

Przeczytaj też: Zmiany w Kodeksie pracy 2023. Oto pięć najważniejszych

Dla pracodawcy wiążący jest wniosek dotyczący pracy zdalnej złożony przez następujące osoby:

• Pracownicę będąca w ciąży,
• Pracownika, który wychowuje dziecko do 4. roku życia,
• Pracownika, który prawuje opiekę nad innym członkiem rodziny lub osobami dzielącymi z nim gospodarstwo domowe, posiadającymi orzeczenie o niepełnosprawności albo orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności.

Jak czytamy na portalu rządowym gov.pl tyczy się to również pracownika, o którym mowa w art. 142¹ § 1 pkt 2 i 3 Kodeksu pracy, to jest:

• pracownika-rodzica dziecka posiadającego zaświadczenie, o którym mowa w art. 4 ust. 3 ustawy o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin "Za życiem", to jest zaświadczenie o ciężkim i nieodwracalnym upośledzeniu albo nieuleczalnej chorobie zagrażającej życiu, które powstały w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu;
• pracownika-rodzica dziecka legitymującego się orzeczeniem o niepełnosprawności albo orzeczeniem o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności określonym w przepisach o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych;
• pracownika-rodzica dziecka posiadającego odpowiednio opinię o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka, orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego lub orzeczenie o potrzebie zajęć rewalidacyjno-wychowawczych, o których mowa w przepisach ustawy z 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe.

Ministerstwo wyjaśnia również, że każdy pracodawca ma prawo do zlecenia pracy zdalnej w przypadku:

• Gdy w kraju obowiązuje stan nadzwyczajny, stan zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii oraz w okresie 3 miesięcy po ich odwołaniu.
• W okresie, w którym zapewnienie przez pracodawcę bezpiecznych pod względem higieny warunków pracy jest chwilo niemożliwe.

W tych przypadkach pracownik może przejść na zdalną pracę, składając wcześniej oświadczenie, że posiada warunki lokalowe i techniczne do wykonywania pracy zdalnej.

Czytaj również: Jak odliczyć internet od podatku? Sprawdź, czy spełniasz warunki

Jeśli pracownik wykonuje pracę zdalna na polecenie, pracodawca może w każdym momencie cofnąć swoja decyzję, z co najmniej dwudniowym wyprzedzeniem. W takiej sytuacja każda ze stron może wystąpić z wiążącym wnioskiem dotyczącym zaprzestania pracy zdalnej. Obie strony powinny wówczas ustalić termin przywrócenia poprzednich warunków wykonywania pracy, nie dłuższy niż 30 dni od dnia otrzymania wniosku

Szczegółowe zasady pokrywania przez pracodawcę kosztów pracy zdalnej powinny być ustalone na zasadzie porozumienia między pracownikiem a pracodawcą.

Jak czytamy na stronie rządowej gov.pl, w nowej ustawie wskazano jedynie, że przy ustalaniu wysokości ekwiwalentu albo ryczałtu należy brać pod uwagę normy zużycia materiałów i narzędzi pracy, w tym urządzeń technicznych, ich udokumentowane ceny rynkowe oraz ilość materiału wykorzystanego na potrzeby pracodawcy i ceny rynkowe tego materiału, a także normy zużycia energii elektrycznej oraz koszty usług telekomunikacyjnych.

Pracodawca nie będzie miał obowiązku pokrywania kosztów zużycia wody w domu czy miejscu, z którego pracuje dana osoba.

Pracownik chcący przejść w tryb zdalny będzie musiał złożyć oświadczenie w postaci papierowej lub elektronicznej, w którym zdeklaruje, że posiada odpowiednie warunki lokalowe i techniczne do wykonywania takiej pracy. Pracodawca nie będzie mógł tego weryfikować ani podważać.

Praca zdalna wykonywana okazjonalnie wynosi nie więcej niż 24 dni w roku kalendarzowym. Jest to niezależne od wymiaru etatu pracownika, jak i liczny godzin pracy w danym dniu.

Praca zdalna jest wykonywana przez pracowników za pomocą urządzeń teleinformatycznych, w związku z czym nie niesie za sobą wysokiego ryzyka dla zdrowia, życia czy mienia. Pracownicy mogą jednak zostać objęci kontrolą, której sposób przeprowadzania ustala pracodawca.

Według oficjalnych informacji, przepisy dotyczące pracy zdalnej w Kodeksie pracy zaczną obowiązywać od 7 kwietnia 2023. Pracodawcy będą mieć 2 miesiące na dostosowanie się do nowych przepisów.