Prawdziwie "polskie" imię, które występuje tylko u nas? Oto jedno z nich

• Imię Bartosz to staropolska skrócona forma popularnego w Europie i basenie Morza Śródziemnego Bartłomieja. Jego historia sięga dawnych wieków, kiedy Bartłomieja nazywa się na polskich ziemiach zdrobniale Bartyszem, Bartuszem, Bartkiem (znane do dzisiaj) lub właśnie Bartoszem.
• Przez lata toczono spór o związek tego imienia z zapomnianą już profesją bartnika. Imię pochodzenia aramejskiego często wiąże się też z pewnymi cechami charakteru: pewnością siebie, indywidualizmem, uporem i odwagą.

W dostępnych dzisiaj przekładach Biblii czytamy, że jednym z dwunastu apostołów, uczniów Jezusa z Nazaretu, był Bartłomiej. Właściwie imię tej postaci w oryginale to Natanael.

Natanael był synem Tolmy. Tolma lub tholomai oznacza w języku aramejskim oracza, rolnika czy posiadacza ziemskiego. Stąd pełne miano apostoła brzmiało Natanael bar Tolma lub Natanael bar tholomai - "Natanael syn oracza". Historia nie oszczędziła pierwszego członu, a to ten drugi przetrwał próbę czasu.

Stąd do dzisiaj uważa się, że zarówno imię Bartłomiej, jak i jego typowo polska wersja - Bartosz - znaczą "syn oracza", "syn Tolmy", rzadziej "syn wojownika". 

Bartosz to typowo polskie imię, wywodzi się ono od Bartłomieja, które z kolei pochodzi od jednego z dwunastu apostołów, Natanaela bar tholomai. Słowo przeniknęło do wielu krajów europejskich. Znajdziemy je w wielu językach Starego Kontynentu:

• po angielsku Bartholomew
• po włosku i hiszpańsku Bartolomeo
• po niemiecku Bartholomaus
• w łacinie Bartholomaeus

W Polsce imię Bartłomiej było bardzo popularne w średniowieczu, jak zresztą wszystkie imiona apostolskie. Było ono dość długie, ludzie tworzyli więc wszelakie skróty i zdrobnienia takie jak Bartysz, Bartusz, czy znane i używane do dzisiaj Bartuś, Bartosz, Bartek.

Z tych wszystkich określeń jedynie Bartosz przetrwało w postaci pełnego imienia. Jako że pojawiło się ono dość późno, a występuje praktycznie tylko w Polsce, rzadko też u naszych sąsiadów, nie ma postaci św. Bartosza. Za patrona imienia uznaje się św. Bartłomieja Apostoła.

Przeczytaj więcej: To imię nosi tylko kilku chłopców w Polsce. Ma związek z sagą o Wiedźminie

W jednym z historycznych źródeł znaleźć można hipotezę o tym, że imię Bartosz mogło pojawić się w Polsce za sprawą zawodu bartnika. Bartnicy byli osobami zajmującymi się tworzeniem w pniach drzew specjalnych konstrukcji do hodowli pszczół - barci. Bezpośrednio od słowa bartnik powstało imię Bartodziej, czyli twórca barci.

Po wielu analizach i badaniach hipotezę tę jednak odrzucono. Okazało się, że ewolucja tych słów wyglądała nieco inaczej. Najpierw na nasze ziemie dotarło imię Bartłomiej. Dopiero później zostało ono powiązane z zawodem bartnika - św. Bartłomiej został mianowicie patronem osób trudniących się tym fachem, między innymi ze względu na podobieństwo słów.

Duży wpływ na popularyzację imienia Bartosz mogła mieć postać Bartosz Głowackiego, chłopa, który po bitwie pod Racławicami otrzymał od Tadeusza Kościuszki tytuł szlachecki. Co ciekawe, nie nazywał się on Bartosz, a... Wojciech Bartos. To od tego drugiego wzięło się jego późniejsze szlacheckie nazwisko.

Obecnie w Polsce imię Bartosz nosi ponad 200 tys. mężczyzn (dokładnie 202162). W rankingu najpopularniejszych polskich imion zajmuje dopiero 32. miejsce. Dla porównania najpopularniejszym męskim mianem w naszym kraju - Adam - posługuje się prawie dwa razy więcej, bo 398735 osób.

W roku 2021 nadano je 1615 razy. W pierwszej połowie 2022 roku natomiast 694 razy. Najwięcej Bartoszów zarejestrowano w województwach mazowieckim, śląskim, wielkopolskim i dolnośląskim, a najmniej w opolskim, lubuskim i świętokrzyskim.

Przeczytaj więcej: Oznacza "czysta" i "bez skazy". Wszystko, co trzeba wiedzieć o imieniu Katarzyna

Zdrobnienia od imienia Bartosz to: Bartek, Bartuś, Barti, Bart, Barto, Bartyś, Bartko, Bartuń, Bartunio, Bartusiek.

Bartosz obchodzi imieniny 21 kwietnia, 24 sierpnia, 3 września, 11 listopada, 5 grudnia i 12 grudnia.

• Bartosz Głowacki (wcześniej Wojciech Bartos) - kosynier w czasie insurekcji kościuszkowskiej spod Racławic
• Bartosz Kurek - siatkarz
• Bartosz Obuchowicz - aktor
• Bartosz Arłukowicz - polityk
• Bartosz Karwan - piłkarz
• Bartosz Bosacki - piłkarz
• Bartosz Heller - dziennikarz
• Bartosz Kizierowski - pływak
• Bartosz Opania - aktor 
• Bartosz Kicior - dziennikarz, socjolog
• Bartosz Walaszek - artysta
• Bartosz Jurecki - piłkarz ręczny
• Bartosz Eryk Kędzierski - reżyser

Osoby o tym imieniu cechują się przeważnie uporem, samodzielnością i stanowczością. Mogą wydawać się oschłe i niedostępne. Są odpowiedzialne i uporządkowane.

W pracy odznacza ich sumienność oraz odpowiedzialność. Dążą także do poszerzania swojej wiedzy, lubią być wszechstronnie wykształcone.